Με καθυστέρηση πολλών ετών για τη χώρα και τουλάχιστον πέντε για την τρέχουσα διακυβέρνηση, εμφανίστηκαν πρωτόλεια σχέδια αντιμετώπισης της λειψυδρίας. Βεβαίως, όσα έχουμε μέχρι στιγμής διαβάσει, δεν αφορούν τόσο τα λειψά ύδατα. Αυτό είναι το τρομολαγνικό κομμάτι, παρόλο που στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Οι ανακοινώσεις αποκαλύπτουν τον ελλιπή προγραμματισμό και την ελλιποβαρή αντίληψη των πολλών για το ζήτημα. Η κοινή γνώμη, μέρος των πολιτικών και πάμπολλοι παράγοντες της κρατικής μηχανής εμφορούνται από οικονομικά ανορθολογική αντίληψη, μη φιλική προς το περιβάλλον. Είμαστε πολύ πίσω, άρα πολύ κοντύτερα στον κίνδυνο.
Η πρώτη απλή απόδειξη είναι η εκρηκτική διάδοση του εμφιαλωμένου νερού. Αν ήμασταν συνωμοσιολόγοι θα λέγαμε ότι επίτηδες αφέθηκαν τα δίκτυα ύδρευσης στα σημερινά τους χάλια, γιατί σκοπός ήταν να βγουν τεράστια κέρδη μέσα σε λίγα χρόνια για τους εμφιαλωτές.
Η δεύτερη απλή απόδειξη είναι η τεράστια αδιαφορία και υστέρηση των Δήμων σε έργα ύδρευσης και αποχέτευσης. Γιατί ύδρευση και αποχέτευση πάνε παρέα. Στις πάμπολλες όμως περιπτώσεις, οι Δήμοι κάνουν τα έργα χωριστά. Διπλοί σχεδιασμοί, διπλά σκαψίματα και δυστυχώς διπλά προβλήματα. Χωρίς, κατά κανόνα να προσφέρουν πόσιμο νερό ικανοποιητικής ποιότητας (το εμφιαλωμένο που λέγαμε...) και με μάλλον αμφισβητούμενης οικολογικής αποτελεσματικότητας μονάδες λυμάτων.
Αν ήμασταν συνωμοσιολόγοι θα λέγαμε ότι επίτηδες σπάνε τα έργα σε μικρότερα, επίτηδες τα κάνουν χωρίς πλήρεις μελέτες αφού αυτό διευκολύνει μηχανικούς και άλλους μικρομεσαίους εργολάβους εκάστης περιοχής προκειμένου να έχουν δουλειές, να βγάζουν συνεχώς πρόσθετα κέρδη και μάλιστα πολύ καλά κέρδη και, βεβαίως, για να μην ξεχνιόμαστε, να έχουν να επιδείξουν «έργο» οι δημοτικές αρχές.
Ας αφήσουμε όμως τα συνωμοσιολογικά. Υποτίθεται ότι χρειάζονται επενδύσεις ύψους 10 δισ. Κανείς δεν γνωρίζει αν το ποσό αυτό είναι επαρκές ή υπερβολικό. Σίγουρα όμως κάποιος πρέπει να πληρώσει. Προφανώς, θα πάρουμε πολλά από τους ευρωπαϊκούς πόρους. Αλλά δεν αρκεί να τα φτιάξεις, πρέπει και να τα λειτουργείς, που σημαίνει καθημερινό νέο κόστος, που θα πάει και αυτό στους καταναλωτές.
Δυστυχώς, ακόμη σήμερα, ένα σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης θεωρεί πως «το νερό πρέπει να είναι δωρεάν». Μπερδεύουν το «δωρεάν» με την σωστή θέση ότι ως βασικό αγαθό, το νερό πρέπει να είναι «δημόσιο αγαθό», όπως προφανώς, αν και με ενοχική διάθεση, έσπευσε να ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση.
Το συναφές μεγάλο θέμα όμως είναι ότι το μεγαλύτερο τμήμα της κατανάλωσης, άνω του 60%, το χρειάζεται η αγροκτηνοτροφική παραγωγή. Εδώ βρίσκεται μια σημαντική τεχνολογική προσπάθεια. Εφόσον μπορέσουμε να ανακυκλώσουμε τα λύματα, και να εγκαταστήσουμε ξεχωριστό δίκτυο, η εξοικονόμηση θα είναι εντυπωσιακή. Άλλο ένα μεγάλο κονδύλι, για το οποίο δεν γνωρίζουμε τίποτε.
Θα κλείσω το σημερινό σημείωμα (συμπληρωματικό σε προηγούμενο) ευχόμενος να υπάρξει μια μεγάλη δημόσια και συναινετική συζήτηση για την πολιτική των υδάτων. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι το επίμονο κάλεσμα σε εξοικονόμηση. Η σπατάλη είναι εξοργιστική στην καθημερινότητα πέραν των απωλειών λόγω δικτύου. Το δεύτερο είναι να προστατεύσουμε το περιβάλλον: σχέδια, όπως αυτά που υπονόησε ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ, για να κλέψει η Αθήνα τα νερά παραποτάμων, οδηγούν σε οικολογική υποβάθμιση την καρδιά της Ελλάδας, και σε θανάτωση της άγριας ζωής και της χλωρίδας, πέραν άλλων δυσμενών συνεπειών.
Είναι θετικό ότι η κυβέρνηση, επιτέλους ασχολείται με αυτό το τόσο σοβαρό ζήτημα, αλλά όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής δεν μας καθησυχάζουν πως δεν θα πούμε «το νερό νεράκι».
