H συγκράτηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα, όπως εκτιμά η Eurostat με χθεσινή ανακοίνωσή της, ότι συνέβη το μήνα Σεπτέμβριο είναι ένα, προφανώς, καλό νέο. Για όσους δεν είχαν την ευκαιρία να το προσέξουν, η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία εκτίμησε ότι ο πληθωρισμός έτρεξε τον προηγούμενο μήνα με ετήσιο ρυθμό 1,8% (έναντι άνω του 3% τους τελευταίους τέσσερις μήνες) ενώ η αύξηση των τιμών τον προηγούμενο μήνα έναντι του Αυγούστου ήταν μόλις 0,6%.
Αυτό το τελευταίο εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την πολύ καλή εξέλιξη στο τόσο κρίσιμο θέμα της ακρίβειας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι, στη Στατιστική, κάθε μεταβολή μετράται από το σημείο εκκίνησης, το λεγόμενο «base effect». Με άλλα λόγια, το γεγονός ότι πέρυσι τον ίδιο μήνα (αυτή είναι η βάση) ο πληθωρισμός έτρεχε με ένταση (+3,1%) και ότι στο μεσολαβήσαν διάστημα δεν επιταχύνθηκε επί τα χείρω, καταλήγει σε αυτό το, πολύ καλό, αποτέλεσμα. Αν όμως «κοιτάξουμε στα δόντια» το σχετικό στοιχείο, θα πρέπει να παραμείνουμε επιφυλακτικοί, αφού η μηνιαία μεταβολή στην ελληνική μέτρηση είναι από τις υψηλότερες μεταξύ των κρατών της ευρωζώνης.
Η μεταβολή αυτή έχει τη σημασία της, αλλά εκείνο που βαραίνει καθοριστικά στην αντίληψη των πολιτών για τον πληθωρισμό είναι το γενικό επίπεδο των τιμών. Αυτό είναι που προσδιορίζει την Ακρίβεια, η οποία διαβρώνει τα εισοδήματα. Η συγκεκριμένη μέτρηση γίνεται καλύτερα με τον γενικό δείκτη τιμών. Που σημαίνει ότι θέτουμε μια κοινή βάση για όλους και όλα τα προϊόντα σε μια επιλεγμένη χρονική στιγμή. Για την Ευρωζώνη ορίστηκε το έτος 2020 και ο δείκτης τοποθετήθηκε για όλους στο 100. Η ακρίβεια μετράται επομένως ως απόσταση από αυτό το σημείο.
Κατ’ αυτήν τη μέτρηση το επίπεδο των τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα μετακινήθηκε μεταξύ 2020 και Σεπτεμβρίου 2025 από τις 100 στις 123,91 μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος όρος των τιμών όλων των προϊόντων και υπηρεσιών που μετρά ο δείκτης αυξήθηκε κατά 24%.
Αν δούμε την κατάταξη των κρατών της Ευρωζώνης, η Ελλάδα έχει μια από τις καλύτερες θέσεις, είχε δηλαδή χαμηλότερο πληθωρισμό συγκριτικά προς τους άλλους. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, ο ίδιος δείκτης βρίσκεται στο 133, στην Ολλανδία 137, στην Ισπανία 127 αλλά στην Κύπρο 119, στη Ρουμανία 163 και στην Τουρκία 1.251 (!)
Στο μεταξύ, χθες επίσης, ο Ανάπτυξης υπουργός Θεοδωρικάκος συναντήθηκε με εκπροσώπους των επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ και συμφώνησε ότι θα ολοκληρώσουν τις συνεννοήσεις τους με τους προμηθευτές τους προκειμένου να εμφανιστούν μειώσεις τιμών στα ράφια σε 1.000 κωδικούς, που αντιστοιχούν σε ένα μεγάλο αριθμό ομοειδών προϊόντων. Όταν θα ολοκληρωθεί η σχετική προσπάθεια, στο δεύτερο δεκαπενθήμερο Οκτωβρίου, θα μετρήσουμε την αποτελεσματικότητα της προσπάθειας.
Το ίδιο θα κάνουν και οι τιμολήπτες της Στατιστικής. Να σημειώσουμε βεβαίως ότι τα σούπερ μάρκετ είναι μεταξύ των 5.000 καταστημάτων στα οποία καταγράφονται οι τιμές προκειμένου να μετρηθεί ο τιμάριθμος, να καταγραφούν οι μεταβολές τιμών στο σύνολο των παρακολουθούμενων προϊόντων και υπηρεσιών ώστε τελικά να εκτιμηθεί ο πληθωρισμός.
Η αγορά πάντως παραμένει αντιφατική αλλά δίνει και μηνύματα συγκράτησης. Τις προηγούμενες μέρες δημοσιεύθηκαν οι δείκτες εξέλιξης τιμών παραγωγού στη Βιομηχανίας, δηλαδή, πρακτικά, οι τιμές των προϊόντων προτού φθάσουν στο πορτοφόλι του καταναλωτή και δείχνουν ετήσια μείωση κατά 1,7%. Η εικόνα στις υπηρεσίες βελτιώνεται επίσης, με τον πληθωρισμό να επιμένει με αύξηση κατά 3,7%, καλύτερα πάντως από τον ρυθμό κοντά στο 5% που κινήθηκε κατά την προηγούμενη περίοδο.
Υπάρχουν σημάδια ότι η ζήτηση των καταναλωτών υποχωρεί, εξέλιξη αναμενόμενη λόγω της επίπτωσης που έχει η ακρίβεια στα πραγματικά εισοδήματα. Μην ξεχνάμε ότι ο πληθωρισμός είναι νομισματικό φαινόμενο και εξαρτάται από τη συνολική εικόνα της αγοράς και δεν επηρεάζεται καθοριστικά από διοικητικούς ελέγχους, «συμφωνίες κυρίων», πρόστιμα ή παροδικές μειώσεις του ΦΠΑ. Η μόνη περίπτωση που θα είχαμε σημαντική μείωση του πληθωρισμού θα ήταν, όπως συνέβη κατά τη δημοσιονομική κρίση να επέλθει οικονομική ύφεση. Κάτι τέτοιο όμως θα ήταν τρισχειρότερο, από τη σημερινή κατάσταση της επιτέλους ελεγχόμενης εξέλιξης του πληθωρισμού.
