Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών μίλησε στα κράτη των Ηνωμένων Εθνών επί 57 λεπτά, τρεις φορές περισσότερο από τον χρόνο που είχε στη διάθεσή του, κατά τον κανονισμό της 80ης Γενικής Συνέλευσης. Κανείς δεν τον διέκοψε. Ούτε η άγνωστη χειρ που έκοψε το μικρόφωνο στον πρόεδρο Ερντογάν, ούτε βεβαίως η προεδρεύουσα Αναλένα Μπέρμποκ, η οποία χρημάτισε προσφάτως και υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας.
Η ομιλία Τραμπ εξέπληξε πολλούς, κάποιους προφανώς πολύ δυσάρεστα. Δεν πρέπει να υπάρχει κανείς, πλέον, που να μην θεωρήσει εαυτόν προειδοποιημένο. Αν μάλιστα, μετά τον Τραμπ, ακολουθήσει ο Βανς, όπως τώρα δείχνουν τα πράγματα, θα χρειαστεί να αναθεωρήσουμε τα περισσότερα από όσα πιστεύαμε για τον Κόσμο γύρω μας. Εθνικά, οικονομικά και προσωπικά.
Δεν μπορούμε να αναφερθούμε σε όλα όσα ανάφερε. Ας μείνουμε σε εκείνο στο οποίο και ο ίδιος έδωσε το κύριο βάρος. Τη μετανάστευση, για την οποία είπε: «Το μήνυμά μας είναι πολύ απλό. Αν εισέλθετε παράνομα στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα πάτε φυλακή ή θα επιστρέψετε εκεί από όπου ήρθατε, ή ίσως ακόμη πιο μακριά. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό».
Εντάξει, μπορεί να ξεχνά ότι το ίδιο το αμερικανικό έθνος φτιάχτηκε από μιριάδες μεταναστών. Από το 1600 και μετά ήταν η Γη της Επαγγελίας για εκατοντάδες χιλιάδες κατατρεγμένους από την Ευρώπη. Οι οικονομικές ευκαιρίες, η θρησκευτική ελευθερία, οι φιλελεύθεροι κανόνες και η πλούσια Γη ήσαν ένα παγκόσμιο κάλεσμα. Ακόμη και τον 19ο αιώνα, άλλοτε η Πείνα της Πατάτας για τους Ιρλανδούς, άλλοτε οι Γάλλοι που μετάφεραν την επαναστατική φλόγα μαζί με το Σύνταγμά τους, άλλοτε οι πολιτικοί εξόριστοι του 1848 από τη Γερμανία, άλλοτε οι ανάγκες των Σιδηροδρόμων για περισσότερους εργάτες από την Κίνα και βεβαίως τα καραβάνια των σκλάβων από την Αφρική όπως και η ανάπτυξη στενών δεσμών με πάμπολλες εθνότητες από τον ισπανικό κόσμο έφτιαξαν την Αμερική που θαυμάζουν παντού στον Κόσμο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν θέλει να έχει καμία σχέση με όλα αυτά. Δικαίωμά του. Θα το κρίνει ο αμερικανικός λαός, κατά πρώτον τον Νοέμβριο 2026.
Εκείνο που τρομάζει είναι η αμεσότητα με την οποία ζήτησε από τους Ευρωπαίους να κάνουν το ίδιο.
«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα. Δέχεται εισβολή από δυνάμεις παράνομων μεταναστών που κανείς δεν έχει ξαναδεί. Παράνομοι μετανάστες συρρέουν στην Ευρώπη. Κανείς δεν κάνει τίποτα για να το αλλάξει αυτό, για να τους πετάξει έξω. Η κατάσταση αυτή δεν είναι βιώσιμη. Και επειδή (οι Ευρωπαίοι ηγέτες) επιλέγουν να είναι πολιτικώς ορθοί, δεν κάνουν απολύτως τίποτα γι' αυτή την κατάσταση».
Τα πράγματα είναι απλά. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, όπου και όπως μπορεί θα υποστηρίξει στα ευρωπαϊκά κράτη όποιον πολιτικό κινείται ή υπόσχεται να κινηθεί στην ίδια γραμμή: «πετάξτε τους μετανάστες στη θάλασσα».
Η γραμμή αυτή φαίνεται πως έχει πολλούς οπαδούς και συνεχώς συγκεντρώνει περισσότερους. Η Γαλλία θα κυβερνηθεί από τη Λε Πεν ή τον αντ’ αυτής. Η Βρετανία ξαναφέρνει πίσω τον Φάραντζ, προφανώς επειδή τον «συγχώρεσε» για την αθλιότητα του Brexit. Στη Γερμανία το AfD διπλασιάζει τις δυνάμεις του κάθε χρόνο. Στην Ιταλία η Μελόνι κυβερνά ήδη με αυτήν την πλατφόρμα και αυτούς τους συνοδοιπόρους. Η καθολική Πολωνία ούτε που το συζητά. Η μικρή Ουγγαρία έγινε «πρότυπο» αντιμεταναστευτικής συμπεριφοράς.
Η Ελλάδα; Η χώρα μας παραμένει επαμφοτερίζουσα. Πριν δέκα χρόνια ανοίξαμε αδιακρίτως τις πόρτες στους μετανάστες. Σήμερα τους θέτουμε υπό περιορισμό, έχοντας καταργήσει (προσωρινά;) την αρχή του ασύλου.
Δεν έχει άδικο ο Τραμπ, όταν, προτού ονοματίσει την Ελλάδα για το πλήθος των ξένων στις φυλακές της (μαζί βεβαίως με την Ελβετία και την Αυστρία) σημείωσε κάτι με το οποίο δύσκολα μπορεί να διαφωνήσεις: «Τα περήφανα έθνη πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προστατεύουν την ταυτότητα των κοινοτήτων τους, να μην επιτρέπουν να κατακλύζονται από ανθρώπους που δεν έχουν ξαναδεί, με διαφορετικά έθιμα, θρησκείες, με τα πάντα διαφορετικά. Μετανάστες που έχουν παραβιάσει νόμους, έχουν υποβάλει ψευδείς αιτήσεις ασύλου ή έχουν ζητήσει καθεστώς πρόσφυγα για παράνομους λόγους, θα πρέπει, σε πολλές περιπτώσεις, να στέλνονται αμέσως στην πατρίδα τους. Συνεχίζοντας να έχουμε πάντα ανοικτή αγκαλιά μας και να είμαστε πραγματικά συμπονετικοί για μέρη και ανθρώπους που αγωνίζονται».
Παρόμοια θέματα λύνει η πολιτική. Είναι σαφές ότι είναι πάρα πολλοί οι συμπολίτες που συμφωνούν απολύτως με τον Τραμπ, αλλά δεν εκφράζονται δημοσίως. Δεν είναι διατεθειμένοι να υποστούν την επιθετική εχθρότητα των «αριστερών» που ξεκινά στα λόγια αλλά εύκολα μπορεί να εξελιχθεί βιαίως.
Είναι επείγον να λύσουμε τα σχετικά θέματα κατά τρόπο πολιτικώς ενωτικόν και εθνικώς χρήσιμο.
