Είναι πλέον οριστικό: Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση του Πένδρο Πάσους Κουέλιου ανετράπη από τα κόμματα της αριστεράς. Αποδείχθηκε η πλέον βραχύβια από το 1974 μέχρι σήμερα. Σήμερα, στις 18.30΄ ώρα Ελλάδας, ο πρόεδρος της δημοκρατίας, Άνιμπαλ Καβάκο Σίλβα θα αποφασίσει για την τύχη της χώρας. Στη συνάντηση, ο Πέδρο Πάσους Κουέλιου πρόκειται να υποβάλει και επισήμως την παραίτησή του.
Πολιτικός σεισμός στην Πορτογαλία, η καταψήφιση του συντηρητικού συνασπισμού δεν αποκλείεται να οδηγήσει πλέον σε σχηματισμό κυβέρνησης της αριστεράς. Η χθεσινή καταψήφιση του προγράμματος της κυβέρνησης μειοψηφίας υπό τον πρωθυπουργό, Πέδρο Πάσους Κουέλιου, ήταν απλώς, το χρονικό ενός προαναγγελθέντος πολιτικού θανάτου. Ο συντηρητικός συνασπισμός δεν διέθετε την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, ενώ αντίθετα, τα κόμματα της αριστεράς είχαν προαναγγείλει τη συνεργασία τους με το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Κατά του προγράμματος της κυβέρνησης μειοψηφίας ψήφισαν 123 βουλευτές, (Σοσιαλιστικό Κόμμα, Μπλόκο της Αριστεράς, ΚΚ Πορτογαλίας, Οι Πράσινοι και ένα μικρό κόμμα υπέρ των δικαιωμάτων των ζώων το οποίο κέρδισε με ποσοστώσεις μία έδρα στο κοινοβούλιο. Υπέρ της κυβέρνησης ψήφισαν οι 107 βουλευτές της).
Τα σενάρια
Μετά τις χθεσινοβραδυνές εξελίξεις η τύχη της χώρας και πάλι βρίσκεται στα χέρια του προέδρου, Άνιμπαλ Καβάκο Σίλβα. Το απόγευμα θα έχει συνάντηση με τον πρόεδρο της Βουλής, ο οποίος ανήκει στο Σοσιαλιστικό Κόμμα και εξελέγη με τις ψήφους των σοσιαλιστών, των κομμουνιστών, του μπλόκο και των πρασίνων. Η προεδρική απόφαση, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, των μμε της Πορτογαλίας θα ανακοινωθεί αμέσως μετά την συνάντηση Καβάκο Σίλβα-Πάσους Κουέλιου, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 18.30 ώρα Ελλάδας.
Τα σενάρια, στα οποία αναφέρονται τα μμε της Πορτογαλίας είναι: Ο Πρόεδρος της Πορτογαλίας να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αντόνιο Κόστα. Η χώρα να οδεύσει εκ νέου στις κάλπες σε οκτώ μήνες –όπως προβλέπει το σύνταγμα- με τον Πάσους Κουέλιου ως υπηρεσιακό πρωθυπουργό . Η τρίτη επιλογή είναι Καβάκο Σίλβα να δώσει την εντολή σχηματισμού σε κάποιο τρίτο πρόσωπο. Πολιτικοί αναλυτές στην Πορτογαλία θεωρούν ως πιθανότερο σενάριο να δοθεί η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Κόστα, όχι μόνον επειδή διαθέτει την «δεδηλωμένη» στο κοινοβούλιο, αλλά και εξ αιτίας του γεγονότος ότι στις 17 Ιανουαρίου θα πρέπει να γίνουν εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου στην Πορτογαλία και ότι ο Καβάκο Σίλβα θα αποφύγει να οδηγήσει τη χώρα σε μια μακρά προεκλογική περίοδο αβεβαιότητας. Επίσης, η Πορτογαλία δεν έχει καταθέσει τον προϋπολογισμό της για το 2016 και είναι δύσκολο η χώρα να παραμείνει χωρίς προϋπολογισμό μέχρι την ερχόμενη άνοιξη.
Ήδη, μετά από συνομιλίες που διήρκεσαν από την επομένη των γενικών εκλογών της 4ης Οκτωβρίου, τα κόμματα της αριστεράς κατέληξαν σε συμφωνία για την υποστήριξη της πρότασης μομφής που κατέθεσε το Σοσιαλιστικό κόμμα κατά της κυβέρνησης του συντηρητικού συνασπισμού και έχουν δεσμευθεί ότι δεν θα καταψηφίσουν το πρόγραμμα που θα παρουσιάσουν οι σοσιαλιστές. Όπως έγινε γνωστό, οι σοσιαλιστές υπέγραψαν ξεχωριστά συμφωνία στήριξης του κυβερνητικού τους προγράμματος με το ΚΚ Πορτογαλίας, το μπλόκο της Αριστεράς και τους Πράσινους. Η επόμενη κυβέρνηση –εφόσον ο Καβάκο Σίλβα δώσει την εντολή στους σοσιαλιστές- θα προέρχεται μόνον από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με στήριξη των υπολοίπων κομμάτων της αριστεράς.
Η Εθνική Επιτροπή του Σοσιαλιστικού Κόμματος ήδη έχει εξετάσει το πρόγραμμα διακυβέρνησής του, αμέσως μετά την ανακοίνωση του ΚΚΠ στην οποία αναφερόταν «εκπληρώνονται οι προϋποθέσεις ώστε να τεθεί τέλος στην κυβέρνηση του συνασπισμού και να επιτραπεί ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, να παρουσιάσει το πρόγραμμά της και να αναλάβει τα καθήκοντά της». Μετά την συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής ο Αντόνιο Κόστα αναφέρθηκε σε ένα κείμενο «το οποίο βασίζεται στο πρόγραμμα του Σοσιαλιστικού Κόμματος, στο οποίο έχουν ενσωματωθεί οι τροποποιήσεις που πηγάζουν από τις συμφωνίες που υπεγράφησαν και ανακοινώθηκαν με το Κομμουνιστικό Κόμμα, το Μπλόκο της Αριστεράς και τους Πράσινους». Στόχος της συμμαχίας της αριστεράς είναι «να γυρίσει τη σελίδα της λιτότητας», ενώ παράλληλα θα τηρήσει «τις δεσμεύσεις της χώρας τόσο σε επίπεδο Ευρώπης όσο και διεθνώς».
Μεταξύ των άλλων στο πρόγραμμα προβλέπεται η αύξηση το κατώτατου μισθού, ανακοπή του προγραμματισμού μείωσης των δημοσίων δαπανών, κατάργηση της επιπλέον φορολογίας στα εισοδήματα, ανακοπή των ιδιωτικοποιήσεων και επαναφορά του φόρου προστιθέμενης αξίας στην εστίαση από το 23% στο 13%.
Η αμφιλεγόμενη εμπλοκή του Προέδρου
Ο Άνιμπαλ Καβάκο Σίλβα είχε λάβει μια απόφαση η οποία προκάλεσε αίσθηση, αφού όχι μόνον αρνήθηκε τον σχηματισμό κυβέρνησης από τον αριστερό συνασπισμό κομμάτων και έδωσε την εντολή στον Κουέλιου, αλλά έκανε πολύ σκληρές δηλώσεις εκφράζοντας την αντίθεσή του στην συμμετοχή σε κυβέρνηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Πορτογαλίας, τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα θέσει σε κίνδυνο την θέση της Πορτογαλίας στην Ευρώπη, αλλά και διεθνώς.
Ο κεντροδεξιός συνασπισμός του Κουέλιου στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου έλαβε το 38,6%, ωστόσο δεν είχε την απόλυτη πλειοψηφία στην βουλή, ενώ οι σοσιαλιστές έλαβαν το 32,3%. Η αποχή ανήλθε στο 43%, κάτι όμως που θεωρείται σύνηθες στην Πορτογαλία. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Μπλόκο της Αριστεράς και ο συνασπισμός Κομμουνιστών-Πρασίνων κέρδισαν συνολικά 122 από τις συνολικά 230 έδρες, έναντι 107 του συνασπισμού της δεξιάς.
Η απόφαση του προέδρου είχε ως αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως ένα ιδιότυπο πραξικόπημα από την αριστερά και τα συνδικάτα, τα οποία και έκαναν καθημερινές διαδηλώσεις εκφράζοντας την αντίθεσή τους στην απόφαση του προέδρου.
Πολιτικοί αναλυτές αναφέρουν ότι ο Πρόεδρος της Πορτογαλικής Δημοκρατίας προσπάθησε να προλάβει τις επιπτώσεις που θα έχει ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης της αριστεράς στις επικείμενες γενικές εκλογές της Ισπανίας. Παρά το γεγονός ότι ο Ραχόϊ φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις να έρχεται πρώτος στις δημοσκοπήσεις ακολουθούμενος από τους Ciudadanos, με τρίτους τους σοσιαλιστές, ωστόσο οι τελευταίες εξελίξεις στην Καταλονία δημιουργούν προϋποθέσεις για πολιτικές αλλαγές στην Ισπανία.
Ποιος είναι ο Αντόνιο Κόστα
Ο Αντόνιο Λουί Ντε Σάντο ντε Κόστα, όπως είναι το πλήρες όνομά του, είναι γιος του γνωστού Πορτογάλου συγγραφέα και μέλους του Κομμουνιστικού Κόμματος, Ορλάντο ντε Κόστα, έχει ρίζες από την Γκόα της Ινδίας -όπου ο πατέρας του συμμετείχε δυναμικά στον αντιαποικιακό αγώνα- και τη Γαλλία, είναι ετεροθαλής αδερφός του δημοσιογράφου Ρικάρντο Κόστα. Γεννήθηκε στη Λισσαβώνα το 1961, είναι παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών.
Διετέλεσε δήμαρχος Λισσαβώνας από το 2007 έως το 2015. Από την έναρξη της θητείας του μετακίνησε το γραφείο του στην κακόφημη περιοχή Μουράρια, ξεκινώντας από εκεί τον αγώνα του για καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών και της πορνείας. Παρ'' όλη την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα, οι περισσότεροι παραδέχονται ότι ο πρώην πλέον δήμαρχος της Λισσαβώνας έχει κάνει καλή δουλειά στην αναβάθμιση της πορτογαλικής πρωτεύουσας.
Είναι δικηγόρος, ανέλαβε την προεδρία του Σοσιαλιστικού Κόμματος τον Σεπτέμβριο του 2014, σε μια εποχή που το κόμμα είχε υποστεί σημαντική ζημιά από την πρώτη εφαρμογή του Μνημονίου της Πορτογαλίας, υπό τον τότε πρωθυπουργό του σοσιαλιστικού κόμματος, Σόκρατες. Στις εσωκομματικές εκλογές επικράτησε του αντιπάλου του, Αντόνιο Χοσέ Σεγκούρο, κερδίζοντας σχεδόν το 70% των ψήφων. Από την ημέρα της εκλογής του ως επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος υποσχέθηκε ότι «θα θέσει τέρμα στην Γερμανική λιτότητα», αλλά θα σεβαστεί τις δεσμεύσεις της Πορτογαλίας τόσο τις Ευρωπαϊκές, όσο και τις διεθνείς.
Διαβάστε ακόμα:
