Έχοντας φτάσει τους 2.883.119 εμβολιασμούς στην επικράτεια, με 2.032.100 πολίτες να έχουν εμβολιαστεί με την 1η δόση και 851.099 πολίτες να έχουν ολοκληρώσει και την 2η δόση (ποσοστό άνω του 8% του πληθυσμού), ο καθηγητής Αιματολογίας Θάνος Δημόπουλος, Πρύτανης του ΕΚΠΑ εκτιμά ότι μέχρι τις αρχές Ιουλίου θα έχουμε επιτύχει την συλλογική ανοσία δηλαδή θα έχουν εμβολιαστεί 6 εκατομμύρια Έλληνες που αντιστοιχούν στο ποσοστό-στόχο του 60% του πληθυσμού, ώστε να προχωρήσουμε στην άρση των μέτρων προστασίας στον δρόμο που χάραξε το Ισραήλ και η Μ. Βρετανία.
Η διαδρομή αυτή ωστόσο δεν είναι δίχως εμπόδια, καθώς τα μεταλλαγμένα στελέχη του κορονοϊού που εμφανίζονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη «αλλάζουν» τα δεδομένα και επαναπροσδιορίζουν τις μεταβλητές της εξίσωσης, καθιστώντας τον ιό μολυσματικότερο. Έτσι ανοίγει η μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσο θα χρειαστεί να επαναπροσδιοριστεί προς τα πάνω το ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων προκειμένου να επιτευχθεί περίφημη η συλλογική ανοσία.
Ο καθηγητής Επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής αναφερόμενος στο ινδικό στέλεχος του κορονοϊού- και στην ψαλίδα που ανοίγει μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών όπου οι εμβολιασμοί προχωρούν με γοργούς ρυθμούς και των αναπτυσσόμενων χωρών όπου πραγματοποιούνται με ρυθμούς χελώνας-επισημαίνει πως πρόκειται για ένα σοβαρό ζήτημα, καθώς αυξάνονται οι πιθανότητες να βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα πιο επικίνδυνο στέλεχος. Κι εξηγεί:
«Φανταστείτε τα διαφορετικά στελέχη σαν δρομείς σε έναν αγώνα. Όποιο είναι μολυσματικότερο τρέχει περισσότερο και κυριαρχεί, άρα καταλαμβάνει περισσότερο χώρο. Όταν τα μολυσματικά αυτά στελέχη διασπείρονται σε πληθυσμούς όπου μπορούν να παρατηρηθούν εξάρσεις, δηλαδή έχουμε ογκώδεις πληθυσμούς με ανεμβολίαστους ανθρώπους και μικρή πιθανότητα να τηρούνται τα μέτρα προστασίας όσο πιο πολύ μεταδίδεται ο ιός, τόσο πιο πολύ πολλαπλασιάζεται, άρα μεταλλάσσεται περισσότερο» .
Υπό αυτές τις προϋποθέσεις μπορούν να προκύψουν πιο επικίνδυνες, πιο επιθετικές μεταλλάξεις. Τα καλά νέα της ημέρας, όπως υπογραμμίζει ο Δ. Παρασκευής είναι πως στην πατρίδα μας έχει επικρατήσει σε μεγάλο βαθμό το Βρετανικό στέλεχος, μην αφήνοντας χώρο σε άλλο στέλεχος να διασπαρθεί και να κυριαρχήσει.
Σε ό,τι αφορά την «αυτοψία» της νέας μετάλλαξης η καθηγήτρια Παιδιατρικής- λοιμωξιολογίας Μαρία Θεοδωρίδου πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών εξηγεί ότι η ινδική μετάλλαξη έχει γονιδιακά χαρακτηριστικά και της νοτιοαφρικανικής και της βραζιλιάνικης, που μας έχουν προβληματίσει το τελευταίο διάστημα.
Εξειδικεύοντας την αυτοψία, ο Δ. Παρασκευής προσθέτει ότι το ινδικό στέλεχος του κορονοϊού έχει μια μεταβολή στην θέση 484, όχι όμως την ίδια με το βραζιλιάνικο και το νοτιοαφρικάνικό στέλεχος, που τα βοηθούν να διαφεύγουν της υπάρχουσας ανοσίας. Η 2η μετάλλαξη του ινδικού στελέχους αφορά τη θέση 452 η οποία απαντάται και στο Καλιφορνέζικο στέλεχος.
Επιβεβαιωμένα αυξημένη μεταδοτικότητα έχουν τρία στελέχη, το βρετανικό, το νοτιοαφρικανικό και το βραζιλιάνικο, ενώ το ίδιο ενδέχεται να αποδειχθεί για το ινδικό, το στέλεχος της Καλιφόρνια και το στέλεχος της Νέας Υόρκης.
Τόσο ο καθηγητής επιδημιολογίας Δ. Παρασκευής όσο και ο καθηγητής Μικροβιολογίας ΕΚΠΑ Αθανάσιος Τσακρής προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης μεταλλάξεων δεν αφορά μόνο τις αναπτυσσόμενες χώρες. Μεταλλάξεις του κορονοϊού μπορούμε να δούμε και στις αναπτυγμένες χώρες και μάλιστα αφού επιτευχθεί το ποσοστό της συλλογικής ανοσίας, καθώς ποτέ δεν θα είναι εμβολιασμένο το 100% του πληθυσμού, αφού υπάρχουν τα παιδιά που δεν εμβολιάζονται, οι «αρνητές» κ.λπ.
«Φυσικά για τα αναπτυσσόμενα κράτη το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, το ξέραμε και το περιμέναμε. Δυστυχώς ίση πρόσβαση στα φάρμακα και στα εμβόλια σε όλες τις χώρες του κόσμου δεν υπάρχει. Θα ήταν ευχής έργο να μπορούσαν οι πληθυσμοί όλων των κρατών να εμβολιαστούν με περίπου με τις ίδιες ταχύτητες, ώστε να επιτευχθεί εντός του 2021 παγκόσμια συλλογική ανοσία. Αυτό όμως δεν γίνεται» λέει ο Δ. Παρασκευής.
Από τη μεριά του ο καθηγητής Μικροβιολογίας Αθανάσιος Τσακρής προσθέτει ότι μία μετάλλαξη με τα χαρακτηριστικά της ινδικής ή της βρετανικής ή της βραζιλιάνικης δεν εμφανίζεται μόνο στην χώρα που παίρνει την ονομασία της. Μπορεί να παρατηρηθεί οπουδήποτε με τα ίδια γονιδιακά χαρακτηριστικά, απλά «βαφτίζεται» με το όνομα της χώρας όπου πρωτο-καταγράφεται μέσω του μηχανισμού της γονιδιωματικής παρατήρησης.
Αν όμως κυκλοφορούν νέα στελέχη πιο μολυσματικά-ενδεχομένως πιο επιθετικά που να προκαλούν βαρύτερη νόσηση-το τείχος της συλλογικής ανοσίας του 60% του πληθυσμού αρκεί για να τους κόψει τη…φόρα; Απαντώντας στο νέο ερώτημα του «ενός εκατομμυρίου ευρώ», ο Δημήτρης Παρασκευής εξηγεί ότι είναι πιθανό να χρειαστεί να ανεβάσουμε πιο ψηλά τον πήχη των εμβολιασμένων ατόμων από το συντηρητικό 60% του πληθυσμού, κάτι που ήδη έχει υπονοήσει και ο Anthony Fauci, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ και Σύμβουλος του προέδρου Τζο Μπάϊντεν στα υγειονομικά ζητήματα.
Δίνοντας ωστόσο και μια αισιόδοξη νότα, ο καθηγητής Επιδημιολογίας Δ. Παρασκευής εξηγεί ότι καθώς ο ιός πλέον έχει διασπαρθεί στη χώρα μας και βρίσκεται παντού, με μεγάλο αριθμό ανθρώπων να έχει νοσήσει, ένα σημαντικό ρόλο για τον στόχο που πρέπει να πιάσουμε διαδραματίζει και η φυσική ανοσία (των αναρρωσάντων). Εάν λοιπόν έχουμε ένα ποσοστό άνω του 10%, των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από κορονοϊό και πέρασαν τη λοίμωξη, η φυσική τους ανοσία μπορεί να ληφθεί υπόψη αθροιστικά στην συλλογική ανοσία. Δεν γνωρίζουμε βέβαια ακριβώς πόση είναι ανά πάσα στιγμή αυτή η φυσική ανοσία, αλλά όσο το Rt μεγαλώνει (η μεταδοτικότητα του ιού), τόσο πιο σοβαρά πρέπει να την λάβουμε υπόψη.
Αν λοιπόν χρειαστεί να ανεβάσουμε τον πήχη άνω του 60% του πληθυσμού, το ποσοστό των αναρρωσάντων (που κι αυτοί θα εμβολιαστούν κάποια στιγμή) συμβάλλει στο να σηκωθεί υψηλότερα το τείχος της ανοσίας. Επ’ αυτού η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, θυμίζει ότι όσοι νόσησαν από κορονοϊό-ειδικά όσοι νόσησαν πιο βαριά-έχουν υψηλούς τίτλους αντισωμάτων και μπορούν να εμβολιαστούν όταν περάσει ένα 3μηνο από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Τελικώς πρέπει να εμβολιαστούν γιατί η προκληθείσα από τη νόσηση ανοσία φθίνει.
