Το νέο γεωπολιτικό πλαίσιο και η εξάρτηση της ΕΕ σε κρίσιμες πρώτες ύλες
Μαστρογεωργίου

Το νέο γεωπολιτικό πλαίσιο και η εξάρτηση της ΕΕ σε κρίσιμες πρώτες ύλες

Σε ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Γιάννης Μαστρογεωργίου* ανέλυσε την εξάρτηση της ΕΕ ως προς την ενέργεια και τις κρίσιμες πρώτες ύλες από τη Ρωσία και τρίτες χώρες.

«Εκτός από την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, η ικανότητα καθορισμού περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων, με ταυτόχρονη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης, καθώς και της παραγωγής ενέργειας, θα είναι καίριας σημασίας στο νέο γεωπολιτικό πλαίσιο» αναφέρει μεταξύ άλλων.

Αναλυτικά η ανάρτηση του κ. Γιάννη Μαστρογεωργίου:

«Οι τελευταίοι μήνες έχουν καταδείξει εμφατικά τη σημασία της εξάρτησης της ΕΕ από άλλους. Εν προκειμένω από τη Ρωσία ως προς την ενέργεια. Η ΕΕ όμως, πρέπει να αποφύγει μία ακόμα σημαντικότερη εξάρτηση, αυτή των πρώτων υλών. Η διασφάλιση της πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες θα είναι εξαιρετικά σημαντική για τη διττή μετάβαση της ΕΕ.

Επί του παρόντος, η εξάρτηση της ΕΕ από τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, για ορισμένες κρίσιμες πρώτες ύλες είναι ακόμη μεγαλύτερη από την εξάρτηση από τη Ρωσία για ορυκτά καύσιμα . Η παραγωγή της ίδιας της ΕΕ αντιπροσωπεύει μόλις το 4% της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ψηφιακού εξοπλισμού, όπως το παλλάδιο, το ταντάλιο ή το νεοδύμιο.

Επίσης, η ΕΕ δεν διαθέτει επαρκώς αναπτυγμένη βιομηχανία εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης. Η πρόοδος όσον αφορά την ανάπτυξη εγχώριων κοιτασμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν στρατηγική σημασία για την οικονομία, είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκής, ιδιαιτέρως αν ληφθεί υπόψη ότι τα σχετικά έργα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια. Ταυτόχρονα, η επίτευξη των στόχων μας για καθαρή ενέργεια θα απαιτήσει αυξημένες ποσότητες διαφόρων πρώτων υλών, π.χ. αύξηση της χρήσης λιθίου —που αποτελεί βασικό υλικό για την ηλεκτρική κινητικότητα— κατά 3500 %.

Η Χιλή διαθέτει σήμερα το 40 % των κοιτασμάτων λιθίου, ενώ η Κίνα φιλοξενεί το 45 % των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λιθίου παγκοσμίως. Επιπροσθέτως, αναμένεται αύξηση της χρήσης κοβαλτίου κατά 330 % και της χρήσης αργιλίου και χαλκού κατά 30-35 % . Οι εμπορικές συναλλαγές, η συνεργασία και οι εταιρικές σχέσεις με πολλές και διάφορες χώρες που διαθέτουν πλούτο ορυκτών και συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις εξακολουθεί να έχει ιδιαίτερη σημασία.

Η παγκόσμια αύξηση της ζήτησης εντείνει τον ανταγωνισμό για πόρους και ενδέχεται να επιδεινώσει τη συγκέντρωση της παραγωγής, δημιουργώντας έτσι πρόσθετους γεωπολιτικούς κινδύνους στον τομέα της ζήτησης. Εκτός από την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, η ικανότητα καθορισμού περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων, με ταυτόχρονη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης, καθώς και της παραγωγής ενέργειας, θα είναι καίριας σημασίας στο νέο γεωπολιτικό πλαίσιο.».

* Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου είναι Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Ελληνικής Κυβέρνησης.