Η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην Ουάσιγκτον και, ιδίως, η ομιλία του στο Κογκρέσο σηματοδοτούν την αλλαγή υποδείγματος στις ελληνο-αμερικανικές σχέσεις και τη δραματική αναβάθμιση της ελληνικής παρουσίας στην Ουάσιγκτον και στους μηχανισμούς διαμόρφωσης της αμερικανικής εξωτερικής περιοχής.
Μέσα από την αυξημένη επιρροή του ελληνο-αμερικανικού λόμπυ στο Κογκρέσο, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει την αμερικανική εξωτερική πολιτική που την αφορά, ανατρέποντας ακόμα και αποφάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης. Υπό αυτή την έννοια, η Ελλάδα έχει καταφέρει να «ισραηλοποιήσει» εν μέρει την παρουσία της στην Ουάσιγκτον.
Τα παραδείγματα που το αποδεικνύουν είναι πολλά. Το αρχικό non paper του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εναντίον της κατασκευής του αγωγού East Med επικρίθηκε με σφοδρότητα από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ, και οδήγησε σε αναδίπλωση και σε δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων, όπως η κ. Νούλαντ, ότι όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι.
Η πρόσφατη ανακοίνωση της Προεδρίας της Τουρκίας για επικείμενη συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν διαψεύστηκε και, παρά τις τουρκικές προσπάθειες, τέτοια συνάντηση δεν έχει πραγματοποιηθεί.
Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να αναγνωσθεί και η διαρροή για την «αναβάθμιση των τουρκικών F16». Πρόκειται για την αρχή μιας προκαταρκτικής διερεύνησης, εκ μέρους της αμερικανικής κυβέρνησης, των διαθέσεων του Κογκρέσου, το οποίο παραμένει εξαιρετικά επιφυλακτικό ή, καλύτερα, εχθρικό έναντι της σημερινής Τουρκίας.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ γνωρίζει ότι, επί του παρόντος, δεν υπάρχει περίπτωση έγκρισης επιστροφής της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F35 αλλά ούτε καν πώλησης των F16. Για το λόγο αυτό, επιχειρεί να διερευνήσει τις προθέσεις του Κογκρέσου για τη συντήρηση και μερική αναβάθμιση των τουρκικών F16, ως ελάχιστη κίνηση των ΗΠΑ προς έναν σύμμαχο και μέλος του ΝΑΤΟ, ιδίως, τώρα, που κλιμακώνονται οι δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία.
Όμως, το Κογκρέσο παραμένει αρνητικό και δεν αναμένεται να συναινέσει. Ήδη, δεκάδες βουλευτές και γερουσιαστές, και από τους Δημοκρατικούς και από τους Ρεπουμπλικάνους, έχουν υπογράψει σχετικές επιστολές εναντίον της Τουρκίας ενώ ο Μενέντεζ έχει δηλώσει δημοσίως ότι όσο η Τουρκία διατηρεί ρωσικά οπλικά συστήματα, παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και συμπεριφέρεται αναθεωρητικά, δεν πρόκειται να συμφωνήσει.
Με λίγα λόγια, η ανάδειξη του Κογκρέσου και, ιδίως, της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας σε κεντρικό παίκτη για την αμερικανική στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες παρέμβασης της Ελλάδας στη διαμόρφωσή της και αναχαιτίζει τις όποιες προσπάθειες της Τουρκίας να τα βρει με τις ΗΠΑ.
Η ομιλία του Έλληνα Πρωθυπουργού την Τρίτη, στην κοινή συνεδρίαση Βουλής και Γερουσίας, θα επισημοποιήσει την ειδική αυτή σχέση της Ελλάδας με το Κογκρέσο. Η αναβάθμιση της ελληνο-αμερικανικής σχέσης σε στρατηγική, καθώς η Ελλάδα καθίσταται ο βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, ωφελεί τόσο το ελληνικό εθνικό συμφέρον όσο και την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή, κάτι που αρχίζει να κατανοεί σιγά-σιγά και η Τουρκία.
* Ο Δημήτρης Καιρίδης είναι Βουλευτής ΝΔ στο Βόρειο Τομέα Αθηνών
