Η Ελευσίνα, η Ρόδος και η Καλαμάτα είναι οι τρεις επικρατέστερες πόλεις για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021. Η βραχεία λίστα ανακοινώθηκε το απόγευμα από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, μετά το πέρας των συνεδριάσεων της αρμόδιας επιτροπής. Η τελική επιλογή θα γίνει σε επόμενη φάση αξιολόγησης, η οποία θα πραγματοποιηθεί τέλη Οκτωβρίου -αρχές Νοεμβρίου 2016.
Δεκατέσσερις ήταν οι υποψήφιες πόλεις που παρουσίασαν τους φακέλους τους ενώπιον της δωδεκαμελούς επιτροπής των εμπειρογνωμόνων (10 μέλη από τα θεσμικά Όργανα της Ε.Ε. και 2 Έλληνες εμπειρογνώμονες) και συγκεκριμένα οι: Βόλος, Δελφοί, Ελευσίνα, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Κέρκυρα, Λάρισα, Λέσβος, Μεσολόγγι, Πειραιάς, Ρόδος, Σαλαμίνα, Σάμος, Τρίπολη. Κρίθηκε ότι τις πληρέστερες υποψηφιότητες είχα καταθέσει οι τρεις που προαναφέρθηκαν, οι οποίες θα κριθούν να καταθέσουν νέους φακέλους, με όσα στοιχεία τους ζητηθούν, μέχρι το φθινόπωρο.
Ο θεσμός των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης ξεκίνησε με πρόταση της Μελίνας Μερκούρη. Πρώτη πολιτιστική πρωτεύουσα ήταν η Αθήνα, το 1985, ενώ ακολούθησαν η Θεσσαλονίκη (1997) και η Πάτρα (2006). Το 2021 η Ελλάδα θα φιλοξενήσει τον θεσμό για τέταρτη φορά. Εν τω μεταξύ, έχει επέλθει διαφοροποίηση. Αντί για μία, κάθε χρόνο είναι δύο πόλεις, από διαφορετικές χώρες η καθεμία, οι οποίες ορίζονται ως πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης. Αυτό αποφασίστηκε μετά την μεγάλη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Φέτος τον τίτλο έχουν το Βρότσλαβ της Πολωνίας και η Ντονόστια- Σαν Σεμπαστιάν της Ιταλίας. Το 2017 θα είναι το Aarhus της Δανίας και η Πάφος της Κύπρου, το 2018 το Leeuwarden της Ολλανδίας και η Βαλέτα της Μάλτας, το 2019 η Ματέρα (Ιταλία) και τον Πλόβντιφ (Βουλγαρία) και τέλος το 2020 μια κροατική και μια ιρλανδέζικη πόλη. Για το 2021 θα επιλεγεί επίσης μια πόλη από τη Ρουμανία, και μία από τη Σερβία ή το Μαυροβούνιο- οι χώρες τους είναι υπό ένταξη.
Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα ορισμού της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης, η επιλογή περιλαμβάνει δύο γύρους: τον γύρο προεπιλογής, που έχει ως αποτέλεσμα την κατάρτιση καταλόγου προεπιλεγμένων υποψήφιων πόλεων, και τον γύρο τελικής επιλογής, περίπου εννέα μήνες αργότερα. Οι πόλεις που επιλέγονται ορίζονται στη συνέχεια επίσημα από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος
Οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, έχουν εξελιχθεί σε μια από τις πλέον φιλόδοξες πολιτιστικές πρωτοβουλίες στην Ευρώπη και συγκαταλέγονται στις πιο γνωστές και τις περισσότερο εκτιμώμενες δραστηριότητες της ΕΕ. Οι στόχοι είναι να προωθηθεί η πολυμορφία των πολιτισμών στην Ευρώπη, να επισημανθούν τα κοινά στοιχεία τους και να ενισχυθεί η συμβολή του πολιτισμού στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των πόλεων.
Αντιγόνη Καρατάσου
