Η νέα ενημερωτική εκστρατεία «Νικοτίνη και Αλκοόλ κάτω των 18; Έφαγες Άκυρο!», η πανελλαδική έρευνα της Metron Analysis για την συμπεριφορά και στάση απέναντι στα προϊόντα νικοτίνης, καθώς οι δράσεις της BAT Hellas για την προστασία των ανηλίκων παρουσιάστηκαν χθες σε εκδήλωση, παρουσία της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας.
Το αυστηρότερο νομοθετικό έργο που ψήφισε η Ελλάδα τον Ιούλιο είναι καταλύτης στην προσπάθεια τόσο της προστασίας ανηλίκων, όσο και του να μπει η χώρα σε τροχιά επίτευξης του ευρωπαϊκού στόχου για λιγότερο από 5% καπνιστές έως το 2040.
Ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, επέμεινε ιδιαίτερα στη νομοθετική τομή του καλοκαιριού: «Ψηφίσαμε τον αυστηρότερο νόμο που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την απαγόρευση της πρόσβασης ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και αλκοόλ», τόνισε, και στάθηκε ειδικά σε δύο τεχνικά σημεία με μεγάλη σημασία για την αγορά «Πρώτον το ανώτατο όριο νικοτίνης στα σακουλάκια ορίστηκε στα 16mg, από επίπεδα που έφταναν ακόμα και τα 70mg και δεύτερον δημιουργήθηκε ψηφιακό μητρώο επιχειρήσεων και ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου ενηλικιότητας σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης». Ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε ότι η BAT Hellas «υπήρξε σύμμαχος από την αρχή», βοηθώντας στη διαμόρφωση των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.
Από πλευράς BAT Hellas, ο Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Jochen Hiller είπε: «Στην BAT πιστεύουμε ότι για να χτίσουμε έναν κόσμο χωρίς τον καπνό του τσιγάρου, απαιτείται καινοτομία, εφευρετικότητα και συνεργασία. Προς αυτήν την κατεύθυνση, υποστηρίζουμε κάθε πρωτοβουλία που διασφαλίζει ότι τα προϊόντα καπνού παραμένουν εκτός της εμβέλειας ανηλίκων».
H τεχνητή νοημοσύνη
Η BAT Hellas ανακοίνωσε επίσημα την έναρξη του πιλοτικού προγράμματος Yoti, μιας λύσης τεχνητής νοημοσύνης για την άμεση, αυτόματη επαλήθευση ηλικίας. Το σύστημα θα εγκατασταθεί σε 100 σημεία λιανικής πώλησης στην Αττική (περίπτερα και μίνι μάρκετ), λειτουργώντας ως πρόσθετο εργαλείο πέρα από την επίδειξη ταυτότητας.
Η υιοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος δεν είναι μόνο τεχνολογικό βήμα, αλλά αποτελεί και μια σαφή τοποθέτηση απέναντι στις απαιτήσεις των καταναλωτών, της πολιτείας και των διεθνών τάσεων της αγοράς. Όπως σημείωσε και η Κατερίνα Σιπητάνου, Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων της BAT Hellas: «Συνεργαζόμαστε στενά με την ελληνική Πολιτεία για να προωθήσουμε την πρόληψη της πρόσβασης των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης. Και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που στη χώρα μας, το Υπουργείο Υγείας έχει επιλέξει να ρυθμίσει το πεδίο αυτό βασιζόμενο σε επιστημονικά δεδομένα και διαμορφώνοντας ένα διαφοροποιημένο πλαίσιο πολιτικής που αναγνωρίζει τις διαφορές μεταξύ παραδοσιακών προϊόντων καπνού και προϊόντων χωρίς καύση. Η τεχνολογία και η συστηματική ενημέρωση του κοινού είναι οι κοινοί μας σύμμαχοι στην προσπάθεια της αποτροπής».
Τα δεδομένα που ανατρέπουν βεβαιότητες
Η έρευνα της Metron Analysis, που παρουσιάστηκε αναλυτικά, αποτύπωσε ένα τοπίο πιο σύνθετο από αυτό που συνήθως φαίνεται στον δημόσιο διάλογο. Τα ποσοστά των καπνιστών δεν έχουν μεταβληθεί θεαματικά σε σχέση με μια δεκαετία πριν, αλλά η σύνθεση έχει αλλάξει, καθώς η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων και θερμαινόμενων προϊόντων αυξάνεται διαρκώς, ενώ οι παραδοσιακοί καπνιστές υποχωρούν από το 36% του 2011 στο 26% σήμερα.
Ο κ. Βαρτζόπουλος, Υφυπουργός Υγείας, ανέφερε πως τα ερευνητικά δεδομένα της Metron Analysis «ανατρέπουν πολλά από αυτά που εμείς πιστεύουμε ότι συνήθως συμβαίνουν και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς που διαμορφώνουμε τις σχετικές πολιτικές.» Ο Δημήτρης Μπουλαμάτσης, Partner & Research Director της Metron Analysis, υπογράμμισε: «Η γεύση παίζει μεγάλο ρόλο στη μετάβαση προς τα ηλεκτρονικά. Οι χρήστες πιστεύουν ότι αυτά προσφέρουν βελτίωση της υγείας σε σχέση με τα συμβατικά».
Ωστόσο, η έρευνα αναδεικνύει και ένα δεύτερο στοιχείο, ότι το πρόβλημα ξεκινά νωρίς. Πάνω από το 90% των χρηστών δήλωσε ότι άρχισε με συμβατικό τσιγάρο, ενώ 34% ξεκίνησαν πριν τα 18. Το εύρημα αυτό επανήλθε σχεδόν σε κάθε τοποθέτηση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης των πολιτικών πρόληψης και ελέγχου. Η συνολική εικόνα που προκύπτει από την έρευνα ενισχύει αυτή τη στόχευση. Σύμφωνα με τα στοιχεία:
-1 στους 6 Έλληνες χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό ή θερμαινόμενο.
-2 στους 3 δηλώνουν ότι ξεκίνησαν αυτά τα προϊόντα για να μειώσουν ή να διακόψουν το συμβατικό τσιγάρο.
-1 στους 2 θα κάπνιζε παραδοσιακό τσιγάρο εάν δεν είχε πρόσβαση σε ηλεκτρονικό.
Πρόκειται για μετατόπιση με σημαντικές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία, αλλά και για τη στρατηγική των εταιρειών. Τέλος, τα στοιχεία της Metron Analysis έδειξαν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε φάση μετάβασης, αλλά χρειάζεται σημαντική επιτάχυνση για να πλησιάσει τον ευρωπαϊκό στόχο. Η πλήρης απαγόρευση, όπως δείχνει η έρευνα, «το πιθανότερο είναι ότι θα φέρει χειρότερο αποτέλεσμα από αυτό που θέλει να επιτύχει», ενισχύοντας τη μαύρη αγορά και μειώνοντας την αποτελεσματικότητα του ελέγχου.
