Σειρά κρίσιμων επαφών για τον ρόλο της Ελλάδας στον νέο ενεργειακό χάρτη της περιοχής φέρνει η επίσκεψη του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου, στην Ουάσιγκτον την ερχόμενη εβδομάδα. Στο επίκεντρο του ταξιδιού του βρίσκονται τόσο η «σφράγιση» της μεγάλης συμφωνίας με την Chevron για τις έρευνες υδρογονανθράκων νότια της Πελοποννήσου και της Κρήτης, όσο και η ανάδειξη της χώρας σε βασική πύλη διέλευσης αμερικανικού LNG προς την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πρόγραμμα του υπουργού περιλαμβάνεται ειδική συνάντηση με ανώτατα στελέχη της Chevron, καθώς η διαδικασία παραχώρησης των τεσσάρων θαλάσσιων «μπλοκ» βρίσκεται πλέον στην τελική ευθεία. Η αμερικανική εταιρεία έχει ήδη αναδειχθεί προτιμητέος επενδυτής, σε κοινοπραξία με την Helleniq Energy, για τις περιοχές «Νότια της Πελοποννήσου», «Α2», «Νότια της Κρήτης 1» και «Νότια της Κρήτης ΙΙ», ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην προσπάθεια της Ελλάδας να διερευνήσει τον υπόγειο ορυκτό της πλούτο.
Εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΔΕΥΕΠ το κείμενο της σύμβασης με τη Chevron
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο υπουργός, τόνισε ότι «εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΔΕΥΕΠ το αγγλικό κείμενο της σύμβασης με τη Chevron για την Κρήτη και πάμε στο Ελεγκτικό Συνέδριο, άρα έχουμε εγκεκριμένη σύμβαση».
Μετά το Ελεγκτικό Συνέδριο απομένει το τελικό στάδιο, η Βουλή. Αυτό, σύμφωνα με τον Σταύρο Παπασταύρου «σημαίνει ότι στη μεν Κέρκυρα, στο Ιόνιο θα έχουμε την ExxonMobil που θα κάνει τη γεώτρηση τέλη του ’26 – αρχές του ’27 στη δε Κρήτη, θα ξεκινήσουμε στις αρχές του ’26, όταν περάσει η σύμβαση στη Βουλή, γεωφυσικές και σεισμικές έρευνες».
Η Ελλάδα ως ενεργειακός παίκτης πρώτης γραμμής
Πέρα από τη συνεργασία με την Chevron, ο υπουργός πηγαίνει στην Ουάσιγκτον με σαφή στόχο να αναδείξει στα κέντρα αποφάσεων των ΗΠΑ –και μέσω των ομογενών βουλευτών στο Κογκρέσο– τον αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας στο ενεργειακό παίγνιο της Ευρώπης.
Στην ατζέντα του περιλαμβάνεται η ενημέρωση για τις εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη, τη στρατηγική σημασία των ελληνικών υποδομών (FSRU, αγωγοί, ηλεκτρικές διασυνδέσεις) και την προοπτική περαιτέρω αύξησης των ροών αμερικανικού LNG μέσω ελληνικού εδάφους προς τις αγορές της περιοχής. Το πρόσφατο μήνυμα στήριξης που έστειλαν οι ΗΠΑ στη Διατλαντική Ενεργειακή Διάσκεψη της Αθήνας, όπου αναδείχθηκε η Ελλάδα ως αξιόπιστος διαμετακομιστικός κόμβος, θεωρείται «εργαλείο» που η ελληνική πλευρά θέλει να κεφαλαιοποιήσει.
Ο Κάθετος Διάδρομος και το LNG για Ουκρανία
Ιδιαίτερο βάρος στις συζητήσεις της Ουάσιγκτον αναμένεται να έχει και το ζήτημα της τροφοδοσίας της Ουκρανίας με φυσικό αέριο, μέσω του λεγόμενου Κάθετου Διαδρόμου. Στις «αποσκευές» του ο υπουργός θα έχει τα αποτελέσματα της πρόσφατης δημοπρασίας δέσμευσης δυναμικότητας, που δείχνουν ξεκάθαρα ότι το σχήμα έχει περάσει από το στάδιο του σχεδιασμού στην πράξη.
Όπως έχει γίνει γνωστό, δεσμεύτηκε περίπου το 60% της διαθέσιμης μεταφορικής ικανότητας του διαδρόμου, με τη ΔΕΠΑ Εμπορίας να καλύπτει σχεδόν το 90% αυτής της ποσότητας. Το υπόλοιπο κατανεμήθηκε στην ουκρανική DTEK και την πολυεθνική Axpo Trading, επιβεβαιώνοντας ότι το ενδιαφέρον για μεταφορά αερίου προς την ουκρανική αγορά είναι ισχυρό και πολυμετοχικό.
Η ζήτηση από την Ουκρανία ενισχύεται από τις μεγάλες καταστροφές στις ενεργειακές της υποδομές λόγω των ρωσικών επιθέσεων, που καθιστούν ζωτική τη διασφάλιση εναλλακτικών οδών τροφοδοσίας. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συμφωνία που υπέγραψε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα η ΔΕΠΑ Εμπορίας με την Naftogaz, για προμήθεια φυσικού αερίου κατά τους χειμερινούς μήνες. Η συμφωνία ενεργοποιεί στην πράξη και τη σύμπραξη ΔΕΠΑ – Atlantic Sea LNG Trade, την κοινή εταιρεία με τον όμιλο Aktor που έχει συνάψει μακροχρόνιο συμβόλαιο προμήθειας LNG με την αμερικανική Venture Global.
Από τα ελληνοαμερικανικά ενεργειακά deals στο Κογκρέσο
Το πλέγμα αυτών των κινήσεων, από τις παραχωρήσεις σε Chevron/Helleniq Energy μέχρι τα συμβόλαια LNG για την Ουκρανία, συνθέτει ένα αφήγημα για την Ελλάδα ως χώρα που δεν είναι απλώς καταναλωτής ή «διάδρομος διέλευσης», αλλά ενεργός διαμορφωτής των ενεργειακών ισορροπιών στην περιοχή.
Αυτό το αφήγημα θα επιχειρήσει να «περάσει» ο Στ. Παπασταύρου στους Ελληνοαμερικανούς βουλευτές και στα επιτελεία της αμερικανικής διοίκησης, αξιοποιώντας το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει καταγραφεί ως αξιόπιστος εταίρος σε μια περίοδο υψηλής γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Οι επαφές στην Ουάσιγκτον αναμένεται να λειτουργήσουν ως crash test για το αν οι ενεργειακές πρωτοβουλίες Αθήνας και ελληνικών εταιρειών –δημόσιων και ιδιωτικών– μπορούν να μετατραπούν σε μακροπρόθεσμες στρατηγικές συνεργασίες με τις ΗΠΑ, τόσο στα υδρογονάνθρακες όσο και στο LNG και τις πράσινες επενδύσεις της επόμενης μέρας.
