Προτάσεις που θα ενσωματωθούν στο ευρωπαϊκό Grids Package, το θεσμικό πακέτο μέτρων για τα δίκτυα ηλεκτρισμού που θα παρουσιαστεί τον Νοέμβριο, προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
Στόχος της Αθήνας είναι να ενισχύσει τον ρόλο της χώρας στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών αποφάσεων για την ενεργειακή μετάβαση και να συμβάλει στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται σε συνέχεια της παρέμβασης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μέσω της ειδικής Task Force που συστάθηκε το 2023, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για πιο ενεργή ελληνική παρουσία στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Εμπειρία – οδηγός από το καλοκαίρι του 2024
Η ανάγκη για ισχυρότερες διασυνδέσεις και καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων δικτύων αναδείχθηκε έντονα το περασμένο καλοκαίρι.
Σύμφωνα με μελέτη της ACER, ενώ οι μέσες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα τα απογεύματα ανήλθαν στα 313 €/MWh, θα μπορούσαν να είχαν περιοριστεί στα 272 €/MWh εάν αξιοποιούνταν πλήρως οι διασυνδέσεις με τις γειτονικές χώρες.
Αυτή η εμπειρία ενισχύει τη θέση της ελληνικής πλευράς ότι το Grids Package πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα που οδηγούν σε πανευρωπαϊκή σύγκλιση τιμών και σε μεγαλύτερη αξιοποίηση της διαθέσιμης χωρητικότητας.
Τα βασικά σημεία του πακέτου
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, το ευρωπαϊκό σχέδιο θα περιλαμβάνει:
- απλούστευση των αδειοδοτήσεων για νέα έργα,
- νέες χρηματοδοτικές δυνατότητες και επενδυτικά κίνητρα,
- αναθεώρηση του τρόπου σχεδιασμού των δικτύων με έμφαση στη διασυνοριακή συνεργασία και σε πιο μακροπρόθεσμες ενεργειακές προβλέψεις.
Η Ελλάδα, ειδικότερα, δίνει έμφαση σε τεχνολογίες χαμηλού κόστους που μπορούν άμεσα να ενισχύσουν τις ροές μεταξύ χωρών, όπως το Dynamic Line Rating (DLR), που επιτρέπει την προσαρμογή της φόρτισης των γραμμών μεταφοράς ανάλογα με τις συνθήκες.
Χρηματοδοτικό «παράθυρο ευκαιρίας»
Καθοριστικό στοιχείο για την υλοποίηση νέων έργων θεωρείται η αύξηση του προϋπολογισμού του ευρωπαϊκού μηχανισμού Connecting Europe Facility για τις ενεργειακές υποδομές, ο οποίος εκτοξεύθηκε από τα 6 στα 30 δισ. ευρώ.
Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει πρόσθετους πόρους για έργα που μειώνουν τις τοπικές συμφορήσεις και περιορίζουν το χάσμα τιμών ανάμεσα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τις υπόλοιπες αγορές.
Στρατηγική ευρωπαϊκού βεληνεκούς
Όπως είχε υπογραμμίσει ο κ. Μητσοτάκης σε επιστολή του προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις δεν αποτελούν πια απλά εθνικά έργα, αλλά ευρωπαϊκή προτεραιότητα.
Η τοπική συμφόρηση μπορεί να επηρεάσει ολόκληρες περιφέρειες, ενώ οι μεγάλες αποκλίσεις τιμών καθιστούν τις νέες διασυνδέσεις ακόμη πιο αποδοτικές.
Με το Grids Package, η Ελλάδα επιδιώκει να κατοχυρώσει τον ρόλο της ως κόμβος στη νοτιοανατολική Ευρώπη, επενδύοντας όχι μόνο σε υποδομές αλλά και στη διαμόρφωση των πολιτικών που θα καθορίσουν το ενεργειακό μέλλον της ΕΕ.
