Με μια ιστορικής σημασίας κίνηση που αποτελεί την πρώτη μακροχρόνια συμφωνία προμήθειας LNG με προμηθευτή από τις Ηνωμένες Πολιτείες στα ενεργειακά χρονικά της Ελλάδας, η ATLANTIC – SEE LNG TRADE A.E., των Aktor - ΔΕΠΑ αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη, και επιβεβαιώνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού κόμβου εισαγωγής, μεταφοράς και διανομής LNG στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα καθίσταται κρίσιμος παράγοντας για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ασφάλεια εφοδιασμού και την ενεργειακή αυτονομία της περιοχής.
Μέσω της ATLANTIC – SEE LNG TRADE, η οποία ιδρύθηκε από κοινού από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και το Όμιλο ΑΚΤΩΡ, η χώρα αποκτά για πρώτη φορά συντεταγμένο εξαγωγικό βραχίονα LNG, που αξιοποιεί τη γεωγραφική θέση, τις υποδομές και την τεχνογνωσία των δύο εταιρειών για να συνδέσει την εγχώρια αγορά φυσικού αερίου με τις αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Η συμφωνία επαναπροσδιορίζει τη θέση της Ελλάδας ως περιφερειακού κόμβου διακίνησης αμερικανικού LNG μέσω του deal των AKTOR -ΔΕΠΑ με την Venture Global Inc σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα όσα έχουν ανακοινωθεί έως τώρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες ο σχεδιασμός των Αμερικανών προβλέπει ότι θα αξιοποιηθεί εμπορικά και γεωπολιτικά η οδός και οι υποδομές του Κάθετου Διαδρόμου Αερίου (Vertical Gas Corridor – VGC), που εκκινεί από την Ελλάδα και καταλήγει στην Ουκρανία , τη χώρα που διαθέτει τις μεγαλύτερες και πιο στρατηγικά τοποθετημένες αποθήκες αερίου στην Ευρώπη και σύστημα αγωγών, με απώτερο σκοπό να διακινηθεί το Αμερικανικό LNG σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, στις περιοχές που κυριαρχούσε στρατηγικά η Ρωσία.
Επόμενο βήμα στη συμφωνία, με δεδομένο ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας προς την Ευρώπη θα αυξάνονται, εφόσον εκτιμάται ότι θα εκτείνονται διαρκώς γεωγραφικά προς όμορες χώρες, θεωρείται βέβαιο πως θα απαιτηθεί να αναπτυχθούν και επιπλέον υποδομές.
Σε αυτές κυρίαρχο ρόλο αναμένεται να διαδραματίσουν νέοι τερματικοί σταθμοί επανα-αεριοποίησης του LNG όπως είναι αυτός στη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη, με την τελευταία να επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο.
Αν οι συνθήκες οδηγήσουν στην αύξηση των απαιτούμενων ποσοτήτων τότε η δημιουργία νέων σταθμών πρέπει να θεωρείται δεδομένη με την Αλεξανδρούπολη, το Βόλο και την Αττική στον κόλπο της Ελευσίνας να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Σαφές πλαίσιο στη συμφωνία αλλά και στην σημασία της για τη χώρα αποτελούν τα όσα δήλωσε ο κ. Αλέξανδρος Εξάρχου, Διευθύνων Σύμβουλος της ATLANTIC – SEE LNG TRADE Α.Ε. και Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου AKTOR, πως «Σήμερα είναι μια ημέρα υπερηφάνειας για όλους μας.
Ο Όμιλος AKTOR συμμετέχει στο όραμα του μετασχηματισμού της Ελλάδας σε διεθνή κόμβο του νέου ευρωπαϊκού κάθετου ενεργειακού διαδρόμου για το αμερικανικό φυσικό αέριο. Το όραμα αυτό έγινε πραγματικότητα χάρη στην αποφασιστικότητα, τη στενή συνεργασία και τη συμβολή του Πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρου Παπασταύρου, και της πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα κυρίας Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Η Ελλάδα αποκτά πλέον έναν κομβικό ρόλο στην περιοχή, ο οποίος δημιουργεί ιστορικές ευκαιρίες και αισθανόμαστε τεράστια χαρά που είμαστε μέρος αυτής της εθνικής προσπάθειας».
Η σημασία της συμφωνίας αυτής αλλά και η νέα θέση της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης εκτιμάται ότι θα επιβεβαιωθεί τις επόμενες ημέρες και συγκεκριμένα στις 13-14 Νοεμβρίου που θα λάβει χώρα στη Βαρσοβία η συνάντηση Rebuild Ukraine για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, όπου ο VGC αναμένεται να προβληθεί ως έργο κομβικής σημασίας.
Το μήνυμα από τη συμφωνία είναι σαφές καθώς η Ελλάδα «μετουσιώνει » τη γεωπολιτική της θέση σε εμπορική ισχύ, ενεργοποιώντας στην πράξη τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου ως κύρια πύλη εισόδου του αμερικανικού LNG προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Επιπρόσθετα στη συμφωνία διαφαίνεται και το αποτύπωμα της Venture Global στην ελληνική αγορά. Ο αμερικανικός όμιλος έχει ήδη δεσμεύσει δυναμικότητα στο FSRU Αλεξανδρούπολης, στοιχείο που «κουμπώνει» το θαλάσσιο σκέλος με τις χερσαίες διασυνδέσεις του Κάθετου Διαδρόμου.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Η εταιρεία ATLANTIC – SEE LNG TRADE A.E., στην οποία ο Όμιλος AKTOR συμμετέχει μέσω της θυγατρικής του Aktor Energy Μονοπρόσωπη Α.Ε. με ποσοστό 60% και η ΔΕΠΑ Εμπορίας με 40%, υπέγραψε χθες το πρωί μακροχρόνια συμφωνία αγοραπωλησίας (SPA) με την αμερικανική εταιρεία Venture Global Inc. για την προμήθεια σημαντικών ποσοτήτων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Παράλληλα, η ελληνική εταιρεία υπέγραψε Μνημόνια Κατανόησης (MoU) με κρατικούς φορείς της Ρουμανίας και της Ουκρανίας για την πώληση σε αυτές σημαντικών ποσοτήτων LNG, που σηματοδοτούν το επόμενο βήμα στη στρατηγική της για τη διάθεση LNG από την Ελλάδα προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, στο περιθώριο της Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας (Partnership for Transatlantic Energy Cooperation – P-TEC), που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο, η ATLANTIC – SEE LNG TRADE υπέγραψε με τη Venture Global Inc. συμφωνία αγοραπωλησίας διάρκειας είκοσι (20) ετών, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2030. Βάσει των όρων της συμφωνίας, προβλέπεται η προμήθεια τουλάχιστον 0,5 εκατομμυρίων τόνων LNG ετησίως (MTPA), ενώ η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει τη δέσμευσή της για αγορά έως και περίπου 1,5 εκατομμύριο τόνους ετησίως (MTPA).
Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα, με κοινή συμφωνία των μερών, να αυξηθούν οι σχετικές ποσότητες ακόμα περαιτέρω. Οι ποσότητες αυτές θα μεταφέρονται στην Ελλάδα από την ATLANTIC – SEE LNG TRADE με σκοπό την πώλησή τους σε αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Μνημόνια Κατανόησης (MoU) με Ρουμανία και Ουκρανία
Παράλληλα, υπεγράφη Συμφωνία Εκδήλωσης Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (Joint Statement of Mutual Intent) με την κρατική ουκρανική εταιρεία Naftogaz of Ukraine, βάσει της οποίας η Naftogaz εκδήλωσε ενδιαφέρον για τη σύναψη σύμβασης αγοραπωλησίας LNG έως περίπου 0,7 εκατομμυρίων τόνων ετησίως (MTPA), μετά την επαναεριοποίηση (regasification), για διάρκεια είκοσι (20) ετών, με έναρξη από την 1η Ιανουαρίου 2030.
Αντίστοιχα, υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τις ρουμανικές εταιρείες NOVA POWER & GAS S.R.L. και S.N.T.G.N. Transgaz S.A., βάσει του οποίου οι δύο εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για σύναψη σύμβασης αγοραπωλησίας LNG έως περίπου 1,4 εκατομμυρίων τόνων ετησίως (MTPA), για περίοδο είκοσι (20) ετών, επίσης από το 2030.
Συνολικά, τα Μνημόνια Κατανόησης αντιστοιχούν σε ποσότητες LNG έως 3,7 δισ. κυβικών μέτρων (BCM).
