Στην τελική ευθεία μπαίνει η προετοιμασία για τη νέα δημοπρασία δέσμευσης χωρητικότητας στον Κάθετο Διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την Ουκρανία, η οποία έχει οριστεί για την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.
Η ισχυρή πολιτική στήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά και την επίσκεψη του επικεφαλής Νταγκ Μπέργκαμ στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, φαίνεται να ενισχύει την αισιοδοξία του Διαχειριστή.
Ο τελευταίος βλέπει τον Διάδρομο ως μελλοντική κύρια οδό για τη διοχέτευση αμερικανικού LNG στην Ουκρανία, με «όπλα» τις ελληνικές υποδομές σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη.
Στις 19 Σεπτεμβρίου, στο Κισινάου της Μολδαβίας, αναμένεται συνάντηση υψηλού επιπέδου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να εξεταστούν οι δυνατότητες αποστολής φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την Ουκρανία.
Το «σήμα» από Ουάσιγκτον και Αθήνα
Ο Αμερικανός αξιωματούχος υπογράμμισε ότι η Ουάσιγκτον διαθέτει επάρκεια LNG και διευρύνει τη δυναμικότητά της, δίνοντας στην Ελλάδα τον ρόλο-κλειδί για τη μεταφορά αερίου μέχρι την Ουκρανία, παρακάμπτοντας τη Ρωσία.
Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου έθεσε τον δικό του όρο, τονίζοντας ότι η απεξάρτηση από τη Μόσχα πρέπει να είναι πραγματική και να μη μεταμφιέζεται μέσω εισαγωγών ρωσικού αερίου από την Τουρκία.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αμερικανική παρουσία στην ελληνική αγορά είναι εντυπωσιακή, αν αναλογιστεί κανείς ότι από το 2018 μέχρι σήμερα σχεδόν 150 φορτία LNG από τις ΗΠΑ έχουν εκφορτωθεί στη Ρεβυθούσα, αποδίδοντας 92 TWh ενέργειας.
Το 80% των εισαγωγών LNG της χώρας προέρχεται πλέον από τις Ηνωμένες Πολιτείες, καλύπτοντας το 35% του συνολικού φυσικού αερίου που εισέρχεται στο ελληνικό σύστημα. Μόνο φέτος, έως τον Αύγουστο, 30 δεξαμενόπλοια με 17,56 TWh LNG έφτασαν στον τερματικό, υπερδιπλάσια ποσότητα σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Οι άκαρπες δημοπρασίες
Θυμίζουμε, βέβαια, ότι παρά την πολιτική βαρύτητα που αποδίδεται στον Κάθετο Διάδρομο, οι πρώτες τέσσερις δημοπρασίες για το προϊόν Route 1 δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Η πρεμιέρα του Μαΐου έμεινε χωρίς προσφορές, η δεύτερη του Ιουλίου κατέγραψε περιορισμένη συμμετοχή (μόλις 5% της χωρητικότητας), ενώ η τρίτη και η τέταρτη, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, έδειξαν μεν μικρή αύξηση, αλλά όχι ουσιαστική κινητικότητα. Ο ΔΕΣΦΑ ωστόσο επιμένει ότι η πραγματική εικόνα θα αποτυπωθεί τον χειμώνα, όταν οι ανάγκες της Ουκρανίας κορυφωθούν.
Βασικό εμπόδιο παραμένει το υψηλό κόστος διέλευσης από τις χώρες της διαδρομής, το οποίο καθιστά το ελληνικό «μονοπάτι» λιγότερο ανταγωνιστικό σε σχέση με τη διαδρομή μέσω Πολωνίας, Ουγγαρίας και Σλοβακίας. Επιπλέον, η Energy Traders Europe εκφράζει προβληματισμούς για τη συμβατότητα του εγχειρήματος με τους κανονισμούς της Ε.Ε., ενώ η αγορά πιέζει ώστε τα διαθέσιμα προϊόντα να έχουν μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, διευκολύνοντας τον προγραμματισμό φορτίων.
Το στοίχημα του Κάθετου Διαδρόμου μένει να αποδειχθεί αν θα δικαιώσει τις προσδοκίες της Ουάσιγκτον και της Αθήνας ή αν θα μείνει εγκλωβισμένο σε τεχνικά και οικονομικά εμπόδια που κρατούν την αγορά σε στάση αναμονής.
