Από την κατάρρευση της Lehman Brothers και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του ακολούθησε, οι ειδικοί, και μη, προσπαθούν να δουν μέσα στη γυάλινη σφαίρα τους την επόμενη μεγάλη αναταραχή, τη φούσκα που θα σκάσει και θα πυροδοτήσει μια μεγάλης διάρκειας bear market.
Σήμερα, μετά από κέρδη άνω του 70% στην τελευταία τριετία για τις παγκόσμιες μετοχές, η δημοφιλέστερη συζήτηση αφορά στη φούσκα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Στο επίκεντρο βρίσκεται η τεχνολογία καθώς το εντυπωσιακό ράλι ξεκίνησε προς τα τέλη του 2022 με το λανσάρισμα του ChatGPT και συντηρήθηκε από τη μανία των επενδυτών για τα όσα φέρνει η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης.
Είναι εύλογο, λοιπόν, οι… Κασσάνδρες να επιδιώκουν να προβλέψουν το χρονικό σημείο που θα σκάσει η φούσκα, ήτοι το σημείο στο οποίο οι επενδυτές θα σταματήσουν να αγοράζουν μαζικά οτιδήποτε σχετίζεται με την ΑΙ και χωρίς να ελέγχουν τα θεμελιώδη ή που ακόμα και θα αρχίσουν να γυρίζουν την πλάτη στα τεχνολογικά μεγαθήρια.
Θα συνεχιστεί το χρηματιστηριακό ράλι και το 2026; Έχουν βάση οι προβλέψεις για κέρδη έως και 17% για τις παγκόσμιες μετοχές ή θα επιβεβαιωθεί το δυσμενές σενάριο και θα σκάσει η φούσκα της Τεχνητής Νοημοσύνης; Οι επενδυτικοί οίκοι τοποθετούν τον S&P 500 από τις 7.100 (Bank of America) έως τις 8.000 μονάδες (Deutsche Bank), δίνοντας περιθώρια ανόδου από 4% έως 17%.
Ο πραγματικός κίνδυνος για τις αγορές είναι άλλος και αφορά στις πιθανότατα υπερβολικές και ακραίες προσδοκίες των επενδυτών για το πότε και το πόσο θα επηρεάσουν οι εφαρμογές της AI την πραγματική οικονομία και τα κέρδη των εισηγμένων.
Το ένα δεδομένο είναι πως οι αποτιμήσεις των τεχνολογικών εταιρειών είναι πολλαπλάσιες των κερδών τους. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι οι αγορές έχουν ήδη προεξοφλήσει τα κέρδη που θα αποφέρει για τις «techs» η επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως πολύ εύστοχα και αναλυτικά, σημειώνει ο Ηλίας Αρβανιτάκης της Morgan Stanley στο Liberal.gr.
Καλό θα ήταν, ωστόσο, να δούμε το ζήτημα και από μία άλλη πλευρά. Η Τεχνητή Νοημοσύνη και ο ντόρος γύρω από τις δυνατότητές της, έχουν διαμορφώσει συνθήκες μίας νέας «βιομηχανικής επανάστασης». Που συνεπάγεται ότι οι προσδοκίες είναι μεγάλες, με
αποτέλεσμα μεγάλη μερίδα επενδυτών να συνεχίζει να τοποθετείται γιατί πιστεύει ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της νέας αυτής εποχής. Όσο νωρίτερα εισέρχεται κάποιος στο ανοδικό κύμα, τόσο μεγαλύτερα τα δυνητικά κέρδη.
Σε αυτό σημείο εντοπίζεται ένας πολύ μεγάλος κίνδυνος. Να ποντάρουν υπερβολικά οι επενδυτές στην AI όχι γιατί πραγματικά πιστεύουν στα όσα θα προσφέρει σε επίπεδο κερδών στην πραγματική οικονομία, αλλά γιατί δεν έχουν εναλλακτική. Και εξηγούμαστε. Το hype γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη ξεκίνησε και διογκώθηκε σε μία εποχή που ουσιαστικά δεν υπήρχε κάποιος άλλος σοβαρός καταλύτης ανόδου.
Η παγκόσμια οικονομία προσπαθούσε ακόμα να συνέλθει από τις επιπτώσεις των lockdown, την ενεργειακή κρίση και τα προβλήματα που προκλήθηκαν στην αγορά εμπορευμάτων από τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι επενδυτές έβλεπαν τις κεντρικές τράπεζες να κλείνουν τις στρόφιγγες για να συγκρατήσουν την ακρίβεια.
Έτσι, λοιπόν, ελπίδα στον ορίζοντα δεν υπήρχε για νέα άνοδο. Μέχρι που εμφανίστηκε η Τεχνητή Νοημοσύνη και ως… από μηχανής θεός προσέφερε ένα ιστορικών διαστάσεων αφήγημα που συντηρεί την τελευταία τριετία ένα από τα εντυπωσιακότερα χρηματιστηριακά ράλι των τελευταίων δεκαετιών.
Με άλλα λόγια, οι επενδυτές έχουν ταυτιστεί τόσο πολύ με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τον τρόπο με τον οποίο εκτιμούν – αλλά δεν είναι σίγουροι – ότι οι εφαρμογές της θα επηρεάσουν την οικονομία, που στην περίπτωση που φανεί ότι δεν επιβεβαιώνονται οι προσδοκίες, το πλήγμα θα είναι πολύ δύσκολα διαχειρίσιμο για τις αγορές και η πτώση εκκωφαντική.
Συγκεκριμένα για το 2026, οι οιωνοί είναι καλοί ιδιαίτερα όσο τα στοιχεία για τον πληθωρισμό δεν τρομάζουν. Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να πυροδοτήσει ένα επενδυτικό big bang, η Fed είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χαλαρώσει περαιτέρω τη νομισματική πολιτική και οι θεσμικοί επενδυτές θα συνεχίσουν να ποντάρουν στο αφήγημα της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Όλα αυτά, βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνουν ότι η συνέχιση του ράλι θα είναι εύκολη υπόθεση. Διανύουμε μία εποχή που η αβεβαιότητα εμφανίζεται και εξαφανίζεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα και οι εκπλήξεις, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο, είναι σχεδόν καθημερινές.
Στη διατήρηση του καλού κλίματος θα συμβάλλει πιθανός τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία και παράλληλη απομάκρυνση άλλων γεωπολιτικών κινδύνων, η εξασθένηση του πληθωρισμού στο 2% για πρώτη φορά από τις αρχές του 2021 και η υλοποίηση επενδύσεων για την υποστήριξη της τεχνητής νοημοσύνης, τις οποίες η Morgan Stanley τοποθετεί συνολικά γύρω στα 3 τρισ. δολάρια μόνο για datacenters.
