Το Ιράν δεν έχει επιτρέψει ακόμη την πρόσβαση των επιθεωρητών στα πυρηνικά εργοστάσια που χτυπήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ τον Ιούνιο, σύμφωνα με εμπιστευτική έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) που δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη. Ο οργανισμός προειδοποιεί ότι η επιβεβαίωση των αποθεμάτων εμπλουτισμένου ουρανίου της χώρας «καθυστερεί σημαντικά».
Οι κατευθυντήριες οδηγίες του ΔΟΑΕ ορίζουν ότι ο Οργανισμός πρέπει να επαληθεύει κάθε μήνα τα αποθέματα ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού - όπως εκείνα του Ιράν που φτάνουν έως και 60% καθαρότητα, ένα βήμα πριν από τον βαθμό εμπλουτισμού 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα.
Ο ΔΟΑΕ ζητά επί μήνες από την Τεχεράνη να αποσαφηνίσει τι έχει συμβεί με το εμπλουτισμένο υλικό και να επιτρέψει την πλήρη επανέναρξη των επιθεωρήσεων. Αν και τον Σεπτέμβριο είχε ανακοινωθεί στο Κάιρο μια συμφωνία για επανέναρξη των ελέγχων, η πρόοδος είναι περιορισμένη, ενώ πλέον το Ιράν δηλώνει ότι η συμφωνία αυτή δεν ισχύει.
«Η έλλειψη πρόσβασης του Οργανισμού σε αυτό το πυρηνικό υλικό επί πέντε μήνες σημαίνει ότι η επαλήθευσή του καθυστερεί σημαντικά», αναφέρει η έκθεση του ΔΟΑΕ προς τα κράτη-μέλη, που επικαλείται το Reuters.
Ο Οργανισμός τονίζει ότι είναι «κρίσιμης σημασίας» να μπορέσει να επαληθεύσει το συντομότερο τα αποθέματα πυρηνικού υλικού του Ιράν, ώστε να διασκεδάσει ανησυχίες για πιθανή εκτροπή του από ειρηνική χρήση.
Η έκθεση επισημαίνει ότι η ποσότητα ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού που έχει παραγάγει και διατηρεί το Ιράν αποτελεί «σοβαρό λόγο ανησυχίας». Ο ΔΟΑΕ έχει πλέον χάσει τη λεγόμενη «συνέχεια γνώσης» σχετικά με τα αποθέματα αυτά, γεγονός που σημαίνει ότι η πλήρης επαναξιολόγηση της κατάστασης θα είναι μακρά και δύσκολη.
Μέχρι στιγμής, ο Οργανισμός έχει επιθεωρήσει ορισμένες από τις 13 εγκαταστάσεις που δεν επλήγησαν από τις επιθέσεις, αλλά καμία από τις επτά που επλήγησαν.
Πριν από τους βομβαρδισμούς - οι οποίοι κατέστρεψαν ολοσχερώς μία από τις τρεις ενεργές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού και προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στις υπόλοιπες - ο ΔΟΑΕ εκτιμούσε ότι το Ιράν διέθετε 440,9 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου έως 60% σε μορφή εξαφθοριδίου του ουρανίου, επαρκή ποσότητα, εάν εμπλουτιζόταν περαιτέρω, για την παραγωγή έως και δέκα πυρηνικών όπλων.
Ως συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων, το Ιράν οφείλει να υποβάλει «χωρίς καθυστέρηση» ειδική αναφορά στον ΔΟΑΕ σχετικά με την κατάσταση των πληγέντων εγκαταστάσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση, δεν έχει ακόμη αποστείλει την αναφορά αυτή, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιθεωρητές του ΟΗΕ δεν μπορούν να τις επιθεωρήσουν.
