Μια επίσκεψη με ισχυρό συμβολισμό αλλά και πρακτικό αποτύπωμα στο ενεργειακό πεδίο ετοιμάζει την Κυριακή στη Λευκωσία ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Επισήμως, η αφορμή είναι το μνημόσυνο για τη συμπλήρωση 12 ετών από τον θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη στον Καθεδρικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, όπου ο πρωθυπουργός θα εκφωνήσει τον επιμνημόσυνο λόγο.
Ανεπίσημα, το μήνυμα αφορά τη διατήρηση της κοινής γραμμής Ελλάδας - Κύπρου για την ηλεκτρική διασύνδεση, με έμφαση στην πρόοδο του έργου.
Το «καλώδιο» ξανά στο προσκήνιο
Είναι η πρώτη επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στην Κύπρο μετά την έντονη συζήτηση του τελευταίου έτους για το έργο διασύνδεσης.
Η ενεργή εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι κινήσεις της κατασκευάστριας Nexans δημιουργούν κλίμα αισιοδοξίας, δίνοντας επιχειρησιακά «εργαλεία» στο φορέα υλοποίησης – τον ΑΔΜΗΕ – για τα επόμενα βήματα.
Το κρίσιμο ραντεβού στις Βρυξέλλες
Κομβικό ορόσημο έρχεται την Τρίτη, 12 Νοεμβρίου, στις Βρυξέλλες, όπου ο Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Dan Jørgensen, θα συναντηθεί με τους υπουργούς Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, Σταύρο Παπασταύρου και Γιώργο Παπαναστασίου.
Ο Κύπριος υπουργός χαρακτήρισε σε τελευταίες δηλώσεις του το έργο «ευρωπαϊκό και ζωτικό» για την Ανατολική Μεσόγειο, υπογραμμίζοντας ότι όταν αποφασίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι κάτι είναι υλοποιήσιμο, εννοείται ότι είναι και βιώσιμο με τους δικούς τους όρους.
Σε νεότερες διευκρινίσεις του, ξεχώρισε τον «project owner» από τον κάτοχο τίτλου ιδιοκτησίας: ο τίτλος ανήκει πλέον στον ΑΔΜΗΕ, ενώ η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα στήριξης ή απόσυρσης χρηματοδότησης.
Τα βήματα προόδου και οι εκκρεμότητες
Τα θετικά σήματα για την επανεκκίνηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου καταγράφηκαν τις τελευταίες ημέρες, αποκάλυψε πρόσφατα και ο πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης στο 7ο Renewable & Storage Forum.
O ίδιος περιέγραψε ένα πλαίσιο όπου Αθήνα, Λευκωσία και Κομισιόν κινούνται παράλληλα για να κλείσουν εκκρεμότητες και να θωρακιστεί η χρηματοδότηση.
Καθοριστική ήταν η τελευταία σύσκεψη ΑΔΜΗΕ, ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ και του υφυπουργού Ενέργειας Νίκου Τσάφου. Από εκεί προέκυψαν δύο απτά βήματα: πρώτον, η δέσμευση ότι ολοκληρώνεται άμεσα η σύμβαση παραχώρησης μεταξύ ΑΔΜΗΕ και της θυγατρικής GSI — προϋπόθεση για την κάλυψη των λειτουργικών και την είσοδο της Κύπρου στο μετοχικό σχήμα. Δεύτερον, η υπόσχεση της ΡΑΕΚ για απόφαση εσόδων αντίστοιχη με της ελληνικής ΡΑΑΕΥ, μειώνοντας το ρυθμιστικό ρίσκο για τον διαχειριστή.
Το επόμενο στάδιο είναι η έκδοση των τιμολογίων και η εκταμίευση της δόσης των 25 εκατ. ευρώ. «Η βούληση της Ελλάδας είναι σαφής: το έργο πρέπει να συνεχιστεί», τόνισε ο κ. Μανουσάκης, διευκρινίζοντας ότι προϋπόθεση είναι η εξουδετέρωση του ρίσκου που «βλέπει» ο ΑΔΜΗΕ. Η συμμετοχή της Κύπρου στο κεφάλαιο θεωρείται εγγύηση θεσμικής σταθερότητας.
Ως προς την αναγνώριση δαπανών, όλα θα κριθούν από τη μεθοδολογία της ΡΑΕΚ. Αν υιοθετηθεί το μοντέλο του ελληνικού ρυθμιστή, το θέμα κλείνει και οι μέχρι σήμερα δαπάνες αποτυπώνονται προβλέψιμα στη ρυθμιστική βάση.
Ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ σημείωσε ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι, πρωτίστως ο διαχειριστής και η γαλλική Nexans κινούνται με προσοχή, «διαβάζοντας» τα πολιτικά και ρυθμιστικά μηνύματα. Στόχος είναι να προχωρήσει η διασύνδεση, αποφέροντας ασφάλεια εφοδιασμού και ουσιαστικό και στρατηγικό όφελος για την περιοχή.
Το άμεσο τεστ είναι το τετ α τετ της 12ης Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες. Μένει να φανεί αν θα επιβεβαιώσει τεχνική πρόοδο και χρονικό οδικό χάρτη ή αν οι θεσμικές διαφωνίες θα κρατήσουν το έργο σε αναμονή.
Σε κάθε περίπτωση, η παρουσία Μητσοτάκη στη Λευκωσία λειτουργεί ως πολιτικός επιταχυντής για μια διασύνδεση που υπόσχεται ασφάλεια εφοδιασμού, άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου και μεγαλύτερη ευελιξία για τα δίκτυα της περιοχής.
