Αυξημένα ελλείμματα εμφανίζουν οι ειδικοί λογαριασμοί που αφορούν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ), σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία. Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει για ακόμη μία φορά τις πιέσεις που δέχεται το ενεργειακό σύστημα, επαναφέροντας στο τραπέζι το ζήτημα της κρατικής χρηματοδότησης.
ΕΛΑΠΕ: Από το πλεόνασμα στο έλλειμμα
Τον Μάιο, ο ειδικός λογαριασμός που διαχειρίζεται ο ΔΑΠΕΕΠ για τις αμοιβές των παραγωγών ΑΠΕ κατέγραψε έλλειμμα 37,15 εκατ. ευρώ. Η εικόνα αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον Απρίλιο, όταν ο λογαριασμός εμφάνιζε πλεόνασμα 59,83 εκατ. ευρώ.
Η μεγαλύτερη επιδείνωση εντοπίζεται στους υπολογαριασμούς ΛΓ-1 και ΛΓ-2, οι οποίοι αφορούν τα έργα που εντάχθηκαν στο σύστημα έως το 2020. Το σωρευτικό υπόλοιπό τους διολίσθησε από –16,1 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο σε –100 εκατ. ευρώ το Μάιο.
Αντίθετα, ο υπολογαριασμός ΛΓ-3, που αφορά νεότερα έργα, διατήρησε θετικό ισοζύγιο, αν και με μείωση: από +75,93 εκατ. ευρώ υποχώρησε στα +62,93 εκατ. ευρώ. Συνολικά, το ισοζύγιο όλων των υπολογαριασμών έδωσε το έλλειμμα των 37,15 εκατ. ευρώ.
ΥΚΩ: Η «μαύρη τρύπα» παραμένει
Σημαντικό έλλειμμα παρατηρείται και στον λογαριασμό των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ), μέσω του οποίου καλύπτεται το υψηλό κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
Οι προμηθευτές επωμίζονται αρχικά το σχετικό κόστος και αποζημιώνονται στη συνέχεια από τον λογαριασμό. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις και οι ανεπάρκειες στη χρηματοδότησή του προκαλούν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας στην αγορά.
Παρά την ενίσχυση των 400 εκατ. ευρώ που δόθηκε από τον κρατικό προϋπολογισμό στις αρχές του 2025, ώστε να καλυφθεί η «τρύπα» των 600 εκατ., η ισορροπία δεν αποκαταστάθηκε. Αντιθέτως, στο τελευταίο τρίμηνο το έλλειμμα αυξήθηκε εκ νέου κατά 100 εκατ. ευρώ, φτάνοντας σήμερα περίπου τα 300 εκατ. ευρώ.
Τι κρύβεται πίσω από το έλλειμμα
Η αρνητική πορεία του λογαριασμού δεν είναι τυχαία. Τα έσοδα από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων ρύπων αποδείχθηκαν χαμηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, ενώ ταυτόχρονα η μείωση της χρέωσης ΕΤΜΕΑΡ – της βασικής πηγής χρηματοδότησης – στέρησε σημαντικούς πόρους. Παράλληλα, όσο περισσότερα νέα έργα ΑΠΕ συνδέονται στο σύστημα, τόσο αυξάνεται ο όγκος των πληρωμών προς τους παραγωγούς. Ο συνδυασμός παλαιών συμβολαίων με υψηλές τιμές και νεότερων έργων που απαιτούν ρευστότητα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την εικόνα, δημιουργώντας ένα περιβάλλον σταθερών πιέσεων.
Η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι φορείς αναγνωρίζουν ότι το πρόβλημα θα συνεχίσει να υφίσταται μέχρι να ολοκληρωθούν οι διασυνδέσεις των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, οι οποίες θα μειώσουν δραστικά το κόστος ηλεκτροδότησης.
Μέχρι τότε, οι προμηθευτές εκτιμούν ότι θα απαιτηθούν νέες παρεμβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς και η έγκαιρη αποπληρωμή των υποχρεώσεων.
Η ΡΑΑΕΥ και ο ΔΑΠΕΕΠ βρίσκονται ήδη σε διαδικασία αναζήτησης λύσεων. Στο τραπέζι έχουν τεθεί:
- αύξηση της χρέωσης ΕΤΜΕΑΡ από 17 σε 24 €/MWh, με αναμενόμενη εισροή 230 εκατ. ευρώ ετησίως,
- ενοποίηση των υπολογαριασμών παλαιών και νέων έργων, για ισόρροπη κατανομή,
- αξιοποίηση περισσότερων εσόδων από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων CO₂, ακόμα και πιο ριζοσπαστικά σενάρια, όπως η μετατροπή παλαιών συμβολαίων σε «πράσινα ομόλογα» για άντληση ρευστότητας από τις αγορές.
