Σε τροχιά έντονης ανάπτυξης μπαίνει τα επόμενα χρόνια το δίκτυο φυσικού αερίου στη χώρα, με την Enaon και τη μητρική Italgas να ξεδιπλώνουν ένα επενδυτικό πρόγραμμα που ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ στην Ελλάδα. Κεντρικός σταθμός αυτής της στρατηγικής είναι το 2026, όταν το φυσικό αέριο θα φτάσει για πρώτη φορά σε επτά νέες πόλεις: Ιωάννινα, Ηγουμενίτσα, Άρτα, Πρέβεζα, Αγρίνιο, Πάτρα και Πύργο.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα ανάπτυξης 2026–2030 που έχει υποβληθεί στη ΡΑΑΕΥ, οι επενδύσεις της ENAON για την πενταετία φτάνουν τα 693 εκατ. ευρώ. Περίπου τα τρία τέταρτα (507 εκατ. ευρώ) κατευθύνονται στην επέκταση και ενίσχυση του δικτύου, 108 εκατ. ευρώ στη ψηφιοποίηση υποδομών και διαδικασιών, ενώ το υπόλοιπο ποσό σε συντηρήσεις και αναβαθμίσεις. Στόχος είναι να προστεθούν 258.000 νέοι καταναλωτές και πάνω από 2.000 χλμ νέου δικτύου.
Έρχεται πλήρης αντικατάσταση δικτύου με έξυπνους μετρητές
Παράλληλα, μέχρι το 2030 θα έχει αντικατασταθεί το σύνολο των 568.000 υφιστάμενων μετρητών κατανάλωσης με «έξυπνες» συσκευές, που θα επιτρέπουν ακριβέστερη μέτρηση, απομακρυσμένη παρακολούθηση και καλύτερη διαχείριση της ζήτησης. Ήδη, όπως επισημαίνει η διοίκηση της εταιρείας, το υφιστάμενο δίκτυο στη χώρα έχει ψηφιοποιηθεί πλήρως, ενώ έχουν ενοποιηθεί τα κέντρα εξυπηρέτησης, ώστε όλοι οι πελάτες να εξυπηρετούνται μέσω ενός ενιαίου συστήματος.
Την τριετία 2023–2025 έχουν ήδη προστεθεί περίπου 1.500 χλμ δικτύου, έχουν ενεργοποιηθεί 13 νέες πόλεις και οι πελάτες έχουν αυξηθεί κατά 67.000. Σήμερα, το φυσικό αέριο είναι διαθέσιμο σε 52 πόλεις στην Αττική, 14 στη Θεσσαλονίκη και 18 στη Θεσσαλία, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν ενταχθεί και περιοχές όπως η Φλώρινα, η Καστοριά, η Βέροια, η Αλεξάνδρεια, το Καρπενήσι και η Άμφισσα, καθώς και οι βιομηχανικές ζώνες Πάτρας και –μέχρι το τέλος του 2025– Ηπείρου.
Για τις νέες πόλεις, η τροφοδοσία θα γίνεται είτε μέσω διακλαδώσεων του εθνικού συστήματος, είτε –εκεί όπου δεν υπάρχει κοντινός αγωγός– με υποδομές μικρής κλίμακας LNG (ssLNG). Στα Ιωάννινα έχει ήδη ολοκληρωθεί η κατασκευή της μονάδας ΥΦΑ, με την εταιρεία να αναμένει τις τελευταίες άδειες προκειμένου να ξεκινήσει η εμπορική λειτουργία και να συνδεθούν σταδιακά οι πρώτοι καταναλωτές μέσα στο 2026. Συνολικά, το σχέδιο προβλέπει την ανάπτυξη επιπλέον σταθμών LNG μικρής κλίμακας, που θα λειτουργήσουν ως γέφυρα μέχρι την περαιτέρω επέκταση των αγωγών.
Μειώσεις σε χρεώσεις δικτύων
Η διευθύνουσα σύμβουλος της ENAON, Barbara Morgante, υπογράμμισε ότι η ανάπτυξη του δικτύου σε νέες περιοχές και η αύξηση της κατανάλωσης οδηγούν, σε βάθος χρόνου, σε μείωση των χρεώσεων δικτύου, καθώς το κόστος επιμερίζεται σε μεγαλύτερο όγκο. Ωστόσο, η τελική εικόνα των τιμολογίων θα εξαρτηθεί και από την εκκαθάριση προηγούμενων χρήσεων και τις αποφάσεις της ΡΑΑΕΥ. Οι χρεώσεις διανομής δεν θα μεταβληθούν το 2026, ενώ η πρόταση της εταιρείας για την επόμενη ρυθμιστική περίοδο θα κατατεθεί τον Μάρτιο, ώστε να ισχύσει από 1/1/2027.
Σε στρατηγικό επίπεδο, ο διευθύνων σύμβουλος της Italgas, Paolo Gallo, παρουσίασε στην Αθήνα ένα ευρύτερο επενδυτικό πλάνο για την Ελλάδα που φτάνει το 1 δισ. ευρώ έως το 2031, ως μέρος ενός συνολικού προγράμματος 7,7 δισ. ευρώ για τα δίκτυα του ομίλου. Κεντρικοί άξονες είναι η αναβάθμιση και επανάχρηση των υφιστάμενων αγωγών, η επέκταση σε νέες περιοχές και η προετοιμασία για βιομεθάνιο και άλλα «πράσινα» αέρια, με τη βοήθεια εκτεταμένης ψηφιοποίησης και τεχνητής νοημοσύνης.
«Το δίκτυο φυσικού αερίου είναι μέρος της λύσης για το ενεργειακό τρίλημμα – κόστος, ασφάλεια εφοδιασμού και μετάβαση», σημείωσε ο κ. Gallo, τονίζοντας ότι το ζήτημα της αποθήκευσης ενέργειας αναδεικνύεται σε όλη την Ευρώπη. Σύμφωνα με τον ίδιο, πλήρως ψηφιοποιημένα δίκτυα, με έξυπνους μετρητές και πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης όπως το πρόγραμμα «DANA» για συνεχή παρακολούθηση και προληπτική συντήρηση, ενισχύουν την ευελιξία και την ασφάλεια, μειώνοντας τις διαρροές και επιτρέποντας τη σταδιακή ένταξη βιομεθανίου και –σε επόμενο στάδιο– υδρογόνου.
Το ενεργειακό «τρίλημμα» και η αποδοτικότητα
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην ενεργειακή αποδοτικότητα. «Όταν εστιάζεις στην αποδοτικότητα, μπορείς να μειώσεις ουσιαστικά την κατανάλωση χωρίς να θυσιάσεις την ποιότητα ζωής ή την παραγωγικότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι η Italgas επιδιώκει να μεταφέρει στην Ελλάδα βέλτιστες πρακτικές από την ιταλική αγορά, τόσο σε θέματα διαχείρισης δικτύου όσο και σε υπηρεσίες εξοικονόμησης για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και Δημόσιο.
Την ίδια στιγμή, η επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου δημιουργεί και νέα περιθώρια για την ανάπτυξη της αγοράς βιομεθανίου, με τις αγροτικές περιοχές της χώρας να μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να αποκτήσουν μια πρόσθετη πηγή εισοδήματος από την παραγωγή και έγχυση «πράσινου» αερίου στο δίκτυο. Το νομικό πλαίσιο για το βιομεθάνιο έχει ήδη κάνει τα πρώτα βήματα, με την ENAON και την Italgas να δηλώνουν έτοιμες να αξιοποιήσουν την εμπειρία τους από την Ιταλία.
Καθώς η Ελλάδα μπαίνει σε μια περίοδο μεγάλων ενεργειακών επενδύσεων, από τις διασυνδέσεις και τα data centers μέχρι τις ΑΠΕ και τα δίκτυα, η στρατηγική της ENAON για νέες πόλεις, ψηφιακά δίκτυα και «καθαρά» αέρια δείχνει πώς ο ρόλος του φυσικού αερίου εξελίσσεται. Από καύσιμο-γέφυρα σε υποδομή που μπορεί να υποστηρίξει την ευελιξία και την ασφάλεια του συστήματος και στη μετάβαση προς μια πιο πράσινη εποχή.
