Η Βόρεια Ελλάδα αναδεικνύεται σε κρίσιμο κόμβο για την ενεργειακή ανάπτυξη της χώρας, καθώς μια σειρά από μεγάλα projects σε Ανατολική Μακεδονία, Θράκη και Δυτική Μακεδονία στήνουν το σκηνικό για ένα νέο ενεργειακό οικοσύστημα με διεθνή δυναμική.
ΔΕΗ: To επενδυτικό σχέδιο 12 δισ. για hub τεχνολογίας και ΑΠΕ στη Δ. Μακεδονία
Ένα φιλόδοξο επενδυτικό πλάνο 5,8 δισ. ευρώ στη Δυτική Μακεδονία (υπό προϋποθέσεις έως 12 δισ.), για τη μετατροπή της Δυτικής Μακεδονίας σε έναν τεχνολογικό και πράσινο ενεργειακό κόμβο για τη χώρα και τη ΝΑ Ευρώπη «τρέχει» η ΔΕΗ, το οποίο θα δημιουργήσει 20.000 άμεσες θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή των έργων και 2.000 κατά τη λειτουργία τους.
Το σχέδιο της ΔΕΗ για τη μετατροπή της Δυτικής Μακεδονίας σε τεχνολογικό και πράσινο ενεργειακό κόμβο για τη χώρα και τη νοτιοανατολική Ευρώπη περιλαμβάνει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές, αποθήκευση ενέργειας (μπαταρίες και αντλησιοταμίευση), πυκνωτές, υδρογόνο, αξιοποίηση απορριμμάτων, παραγωγή ενέργειας από φυσικό αέριο, τηλεθέρμανση, αποκατάσταση εδαφών και κυρίως την εγκατάσταση data center που θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.
Επιπλέον, η μονάδα Πτολεμαΐδα 5 θα σταματήσει να καίει λιγνίτη στο τέλος του 2026 και μέχρι το τέλος του 2027 θα μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου ανοικτού κύκλου ισχύος 350 MW, με δυνατότητα αναβάθμισης σε μονάδα συνδυασμένου κύκλου 500 MW αρχικά και 1000 μεγαβάτ σε τελικό στάδιο.
Αλεξανδρούπολη: FSRU και υπεράκτιο αιολικό πάρκο
Το FSRU της Αλεξανδρούπολης μπήκε σε εμπορική λειτουργία την 1η Οκτωβρίου 2024 και θεωρείται κρίσιμη υποδομή για τη διαφοροποίηση των πηγών και των διαδρομών φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση της εξάρτησης από ρωσικές εισαγωγές.
Οι μέτοχοι της Gastrade, που διαχειρίζεται τον πλωτό σταθμό αποθήκευσης και αεριοποίησης, είναι η Ελμίνα Κοπελούζου (20%), η Gaslog (20%), η ΔΕΠΑ Εμπορίας (20%), ο ΔΕΣΦΑ (20%) και η Bulgartransgaz (20%).
Με επένδυση που ξεπέρασε τα 400 εκατ. ευρώ, ο σταθμός ενισχύει τον στρατηγικό ρόλο της Βόρειας Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Περαιτέρω, μέχρι το τέλος του έτους το αργότερο, η Gastrade αναμένει να λάβει την περιβαλλοντική αδειοδότηση και για δεύτερο FSRU που έχει στα σκαριά στη Θράκη.
Το αν θα ληφθεί τελική επενδυτική απόφαση λειτουργίας και δεύτερου σταθμού (με δυναμικότητα κοντά στα 6 δισ. αερίου) θα εξαρτηθεί από την ζήτηση και το ενδιαφέρον της αγοράς μετά τη διενέργεια market test που θα ζυγίσει τις προθέσεις των δυνητικών ενδιαφερόμενων χρηστών. Στο υπάρχον FSRU τα slots είναι δεσμευμένα έως το 2031, δείγμα του ζωηρού ενδιαφέροντος των χρηστών.
Motor Oil και ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή προχωρούν από κοινού στην ανάπτυξη του πρώτου υπεράκτιου αιολικού πάρκου (ΥΑΠ) της χώρας στο Θρακικό Πέλαγος. Η θυγατρική της Motor Oil, Motor Oil RenewableEnergy (MORE), εξασφάλισε ποσοστό 50% στην «Αιολική Προβατά Τραϊανουπόλεως», θυγατρική της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Το έργο, με πιλοτική ισχύ 400 MW, θα αναπτυχθεί στη θαλάσσια περιοχή νότια της Αλεξανδρούπολης και βόρεια της Σαμοθράκης. Ο ορίζοντας ολοκλήρωσης τοποθετείται στο τέλος της δεκαετίας, ενώ αναμένεται να αποτελέσει ορόσημο για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΥΑΠ.
Παράλληλα, η ΔΕΗ μέσω της ΔΕΗ Ανανεώσιμες διαθέτει άδεια για υπεράκτιο αιολικό πάρκο 216 MW, μετά την εξαγορά της «Θρακικής Αιολικής 1 Α.Ε.» από τους Ομίλους Κοπελούζου και Σαμαρά. Ο συνωστισμός μεγάλων επενδυτών στην περιοχή ανοίγει δρόμο για πιθανές συνεργασίες μεταξύ των δύο projects, δημιουργώντας μια ισχυρή κοινοπραξία στον τομέα των ΑΠΕ.
Ηλεκτροπαραγωγή Αλεξανδρούπολης: Φυσικό αέριο και εξαγωγές
Η ΔΕΗ και η ΔΕΠΑ Εμπορίας επενδύουν στη νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής αερίου, ύψους 400 εκατ. ευρώ, που θα συνδέεται απευθείας με το FSRU της Αλεξανδρούπολης και τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB. Η εταιρεία «Ηλεκτροπαραγωγή Αλεξανδρούπολης» έχει μετοχική σύνθεση ΔΕΗ 71% και ΔΕΠΑ Εμπορίας 29%.
Η μονάδα, προγραμματισμένη να ολοκληρωθεί έως το 2027, θα έχει τη δυνατότητα εξαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προς Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, ενισχύοντας το γεωστρατηγικό αποτύπωμα της χώρας στον ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Κομοτηνή: Η «Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής» σε πλήρη εξέλιξη
Η νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου, επένδυση 375 εκατ. ευρώ των Motor Oil και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ισχύος 877 MW, έχει εισέλθει στο τελικό στάδιο δοκιμαστικής λειτουργίας, με εμπορική εκκίνηση εντός του τρέχοντος μήνα. Η κοινοπραξία κατέχει ίσα ποσοστά 50-50.
Η μονάδα έρχεται να ενισχύσει το ηλεκτρικό δίκτυο της περιοχής και να διασφαλίσει τη σταθερότητα κατά τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης, με το φυσικό αέριο να παραμένει κρίσιμο καύσιμο έως το 2050.
Δυτική Μακεδονία: Το «πράσινο υδρογόνο» έρχεται
Η Hellenic Hydrogen, κοινοπραξία Motor Oil και ΔΕΗ, προετοιμάζει επένδυση 70 εκατ. ευρώ στο Αμύνταιο για παραγωγή πράσινου υδρογόνου, δημιουργώντας 400 νέες θέσεις εργασίας. Οι πρώτοι τόνοι αναμένονται το 2027 και θα χρησιμοποιηθούν αρχικά στη νέα μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης στη ΔΕΗ Καρδιά.
Το υδρογόνο προβλέπεται να αξιοποιηθεί και σε βαριές μεταφορές, ενώ οι μελλοντικές εξαγωγές θα ενισχύσουν περαιτέρω την ενεργειακή αυτονομία και εξωστρέφεια της χώρας.
