Τη διαμόρφωση ενός κατάλληλου οδικού χάρτη για την ανάπτυξη της αγοράς βιομεθανίου και βιοαερίου ζητά η αγορά προτείνοντας ένα σταθερό και βιώσιμο κανονιστικό πλαίσιο, ικανό να στηρίξει την ομαλή και ασφαλή ανάπτυξη του τομέα.
Σε ημερίδα που διοργάνωσε η QLAB ΙΚΕ, με τίτλο «Σύγχρονες Προκλήσεις και Λύσεις στην Παραγωγή Βιοαερίου» αναδείχθηκε η ανάγκη υιοθέτησης μιας ολιστικής, διατομεακής προσέγγισης για την ανάπτυξη της αγοράς βιομεθανίου στη χώρα, την ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και την προσέλκυση κεφαλαίων στην αναπτυσσόμενη αγορά του ανανεώσιμου αερίου.
Νέο θεσμικό πλαίσιο
Πρόσφατα τέθηκαν σε ισχύ ο Κανονισμός Εγκατάστασης και Λειτουργίας Μονάδων Παραγωγής Βιομεθανίου από το ΥΠΕΝ, καθώς και η τροποποίηση του Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου από τη ΡΑΑΕΥ, που ενσωματώνει για πρώτη φορά διατάξεις για το βιομεθάνιο.
Πλέον υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο για τη μελέτη και αδειοδότηση μονάδων βιομεθανίου — είτε πρόκειται για νέες επενδύσεις είτε για αναβαθμίσεις υφιστάμενων μονάδων βιοαερίου. Εκκρεμεί η Υπουργική Απόφαση που θα καθορίσει το καθεστώς στήριξης, μετά την αναγκαία έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παρ’ όλα αυτά, οι επενδυτές μπορούν ήδη να ξεκινήσουν την αδειοδοτική ωρίμανση των έργων τους.
Η Ελλάδα, με αυτό το νέο πλαίσιο, κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία μιας αγοράς ανανεώσιμων αερίων, θέτοντας στόχο την ενεργειακή αυτάρκεια, την περιβαλλοντική ισορροπία και την οικονομική ανάπτυξη.
Οι προκλήσεις της αγοράς – Το «αγκάθι» της διακοψιμότητας
Παρά τις θετικές εξελίξεις, οι παραγωγοί βιοαερίου τονίζουν ότι η μετάβαση πρέπει να γίνει ομαλά, με ρεαλιστικούς όρους και θεσμική υποστήριξη.
Κύριες προκλήσεις, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, αποτελούν η διακοψιμότητα από τον ΔΕΔΔΗΕ και οι αρνητικές τιμές ενέργειας, που περιορίζουν την παραγωγή και πλήττουν τη βιωσιμότητα των μονάδων.
Επίσης, η ανεπαρκής διαθεσιμότητα πρώτων υλών, η ρυθμιστική αβεβαιότητα και η κοστοβόρα διαχείριση του χωνεμένου υπολείμματος παραμένουν εμπόδια για την ανάπτυξη του κλάδου.
Υφαντής (ΕΣΠΑΒ): «Η μετάβαση πρέπει να γίνει ομαλά και με υγιή τρόπο»
Ο Αλέξανδρος Υφαντής, Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Παραγωγών Βιοαερίου (ΕΣΠΑΒ), παρουσίασε στην ίδια ημερίδα προτάσεις για την ομαλή μετάβαση της αγοράς στο βιομεθάνιο.
Όπως τόνισε, ο κλάδος αναγνωρίζει τη στήριξη που του δόθηκε με την προσαύξηση 25% στην παραγωγή λόγω της ενεργειακής κρίσης, αλλά τα προβλήματα παραμένουν έντονα:
«Η αδυναμία συγκέντρωσης πρώτης ύλης και το υψηλό κόστος της αποτελούν το μείζον θέμα. Επίσης, η διαχείριση του χωνεμένου υπολείμματος είναι κοστοβόρα, ενώ απουσιάζουν κίνητρα για την παραγωγή βιομεθανίου», υπογράμμισε.
Ο ίδιος πρότεινε παράταση της ενίσχυσης 25% για το 2025, δημιουργία ειδικού πλαισίου διακοψιμότητας, προτεραιότητα στη μετατροπή μονάδων βιοαερίου σε βιομεθάνιο ή υβριδικούς σταθμούς, καθώς και feed-in tariff για τα πρώτα 250 MW βιομεθανίου.
«Όλα εξαρτώνται από τις επόμενες ρυθμίσεις, αλλά το πιο σημαντικό είναι πώς θα μεταβούμε στο βιομεθάνιο, προσπερνώντας τα εμπόδια της διακοψιμότητας και των υψηλών τιμών. Η μετάβαση πρέπει να γίνει με ομαλό και υγιή τρόπο για να μη διαλυθεί ένας κλάδος που μόλις έχει αρχίσει να επενδύει», τόνισε.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην ανάγκη εναρμόνισης με τις ευρωπαϊκές πρακτικές. «Η Ευρώπη σήμερα μιλά σχεδόν αποκλειστικά για βιομεθάνιο. Πρόκειται για τη μόνη ρεαλιστική εναλλακτική του φυσικού αερίου χωρίς αλλαγές τεχνολογίας. Στη Δανία, το βιομεθάνιο καλύπτει ήδη το 34% της αγοράς και ως το 2030 θα φτάσει το 100%. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τα δικά της πλεονεκτήματα – όπως την Κρήτη, όπου παράγονται πάνω από 25 τόνους αποβλήτων ημερησίως και αποτελεί ιδανική περίπτωση για την αξιοποίηση της πρώτης ύλης».
Τερζόπουλος: Εθνική Taske Force για το Βιομεθάνιο
Ο ενεργειακός σύμβουλος Θεόδωρος Τερζόπουλος επεσήμανε πως, παρά το νέο θεσμικό πλαίσιο, ο κλάδος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τέσσερις κρίσιμες δομικές προκλήσεις:
- Πολύπλοκες και χρονοβόρες αδειοδοτικές διαδικασίες
- Έλλειψη μακροπρόθεσμου μηχανισμού οικονομικής στήριξης
- Αβεβαιότητα στη διαθεσιμότητα και ιχνηλασιμότητα πρώτων υλών
- Μη αναγνώριση του χωνεμένου υπολείμματος ως εμπορεύσιμου βιολιπάσματος
Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, πρότεινε τη δημιουργία Εθνικής Ομάδας Δράσης για το Βιομεθάνιο (National Biomethane Task Force), με τη συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργείων, του ΔΕΣΦΑ, του ΔΑΠΕΕΠ, του χρηματοπιστωτικού τομέα, του ΕΣΠΑΒ, του ΣΕΒ και της ακαδημαϊκής κοινότητας.
«Η Ομάδα Δράσης θα πρέπει, εντός 120 ημερών, να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης με στοχευμένες και εφαρμόσιμες παρεμβάσεις για την ολιστική ανάπτυξη του κλάδου», σημείωσε χαρακτηριστικά.
ΔΕΣΦΑ: «Διευκολυντής» στη μετάβαση προς τα ανανεώσιμα αέρια
Τον κομβικό ρόλο του ΔΕΣΦΑ στην ανάπτυξη της αγοράς υπογράμμισε η Εύα Τσουκαλίδου, Διευθύντρια του Πιλοτικού Έργου Βιομεθανίου του Διαχειριστή.
«Ο ΔΕΣΦΑ λειτουργεί ως διευκολυντής για τη μετάβαση από το φυσικό αέριο στα ανανεώσιμα αέρια», ανέφερε, προσθέτοντας πως «τώρα είναι η ώρα να εναρμονιστούμε με την ευρωπαϊκή στρατηγική, καθώς το βιομεθάνιο αποτελεί βασικό πυλώνα του RePowerEU».
Σύμφωνα με την κα. Τσουκαλίδου, η Ελλάδα διαθέτει υψηλό δυναμικό παραγωγής βιομεθανίου, ιδιαίτερα στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, όπου η αγροτική παραγωγή είναι ανεπτυγμένη. Οι υφιστάμενες μονάδες μπορούν να αναβαθμιστούν και να συνδεθούν με το δίκτυο μεταφοράς του ΔΕΣΦΑ, ενώ νέες μονάδες μπορούν να εγκατασταθούν σε περιοχές με εγγύτητα στο δίκτυο.
Στις περιοχές χωρίς πρόσβαση σε αγωγούς, όπως η Δυτική Ελλάδα, η Πελοπόννησος και τα νησιά, το βιομεθάνιο θα μπορεί να μεταφέρεται σε συμπιεσμένη (CNG) ή υγροποιημένη μορφή (LNG), ανοίγοντας τον δρόμο για την πλήρη αξιοποίησή του σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Τούτων δοθέντων, φαίνεται πως η χώρα διαθέτει τη δυναμική να αναπτύξει μια βιώσιμη και ανταγωνιστική αγορά βιομεθανίου, αρκεί να κινηθεί γρήγορα και συντονισμένα. Με στοχευμένες θεσμικές παρεμβάσεις, ενίσχυση των κινήτρων και συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, το βιομεθάνιο μπορεί να αποτελέσει πραγματικό πυλώνα της πράσινης ενεργειακής μετάβασης της χώρας.
