Στη Βουλή κατατέθηκε αργά το βράδυ της Τρίτης (13/5) η τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με στόχο την προσαρμογή των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (Ν.Ο.Κ.) στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Σύμφωνα με τη συνοδευτική έκθεση, η τροπολογία ρυθμίζει κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή των προβλεπόμενων κινήτρων, σε συμμόρφωση με τη νομολογία της Ολομέλειας του ΣτΕ.
Ειδικότερα, με τις προτεινόμενες διατάξεις:
Θωρακίζονται οι οικοδομικές άδειες για τις οποίες υπάρχει αποδεδειγμένη έναρξη εργασιών έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024. Για άδειες των οποίων οι εργασίες δεν έχουν ξεκινήσει έως την ημερομηνία αυτή, προβλέπεται υποχρεωτική αναθεώρηση.
Εισάγεται το μέτρο του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου για άδειες που έκαναν χρήση των κινήτρων του Ν.Ο.Κ. και είτε ακυρώθηκαν δικαστικά είτε έχουν προσβληθεί με αίτηση ακύρωσης. Στόχος είναι η αποφυγή δημιουργίας ημιτελών κατασκευών στον αστικό και περιαστικό ιστό, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια.
Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο λειτουργεί επιπλέον ως μηχανισμός προστασίας για άδειες που συνδέονται με χρηματοδοτικά προγράμματα, διασφαλίζοντας τη μη απώλεια εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων και ενισχύοντας τη χρηματοδοτική αξιοπιστία του κράτους.
Καταργούνται τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις του Ν.Ο.Κ. που κρίθηκαν αντισυνταγματικά, ενώ τα κίνητρα των οποίων κρίθηκε αντισυνταγματική η οριζόντια εφαρμογή τους εντάσσονται πλέον στον πολεοδομικό σχεδιασμό, σύμφωνα με τη νομολογία.
Συνολικά, η τροπολογία επιδιώκει την ισορροπία μεταξύ της ασφάλειας δικαίου, της προστασίας των πολιτών που οικοδόμησαν βάσει του ισχύοντος τότε νομοθετικού πλαισίου και της υποχρέωσης συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου.
Αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ – Τα βασικά σημεία:
α) Το καθεστώς των άρθρων του Ν.Ο.Κ. που παρέχουν προσαυξήσεις στον συντελεστή δόμησης και το ύψος των κτιρίων ως κίνητρα (άρθρα 10 §1, 15 §8, 19 §2 και 25 §1) δεν είναι κατ’ αρχήν αντίθετο στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος. Ωστόσο, λόγω του πολεοδομικού χαρακτήρα των ρυθμίσεων αυτών, οι προσαυξήσεις δεν μπορούν να εφαρμόζονται απευθείας μέσω οικοδομικών αδειών, αλλά απαιτείται ένταξή τους στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό, ο οποίος λαμβάνει υπόψη τη φυσιογνωμία κάθε οικισμού.
β) Η παράγραφος 6 του άρθρου 11 του Ν.Ο.Κ., που αφορά την προσμέτρηση ή μη στον συντελεστή δόμησης διαφόρων χώρων, κρίνεται συνταγματική στην οριζόντια εφαρμογή της. Εξαιρούνται ωστόσο οι διατάξεις που εξαιρούν από τον συντελεστή δόμησης πατάρια, δώματα έως 35 τ.μ. και πισίνες, οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Αντιθέτως, συνταγματικά κρίθηκαν η εξαίρεση των έρκερ και των μη κατοικήσιμων κλιμακοστασίων.
γ) Οι συνέπειες της αντισυνταγματικότητας δεν θίγουν τις οικοδομικές άδειες για τις οποίες είχε αποδεδειγμένα ξεκινήσει η υλοποίηση των οικοδομικών εργασιών έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024, ημερομηνία κατά την οποία το ΣτΕ ανακοίνωσε τις σχετικές αποφάσεις του.
