Παγίδα… διαλόγου στήνει ο Ερντογάν

Παγίδα… διαλόγου στήνει ο Ερντογάν

Τον εξαναγκασμό της Ελλάδας σε διαδικασία διαλόγου προκειμένου να υπάρξει διαπραγμάτευση στη βάση των αρνητικών τετελεσμένων που επιχειρεί να δημιουργήσει με το τουρκολιβυκό μνημόνιο και να θέσει υπό διαπραγμάτευση την ελληνική υφαλοκρηπίδα ακόμη και νότια της Ιεράπετρας επιδιώκει η Τουρκία, που με επιστολές στον ΟΗΕ και με δημόσιες δηλώσεις επιχειρεί να εμφανιστεί ως η «ήπια» και «φιλειρηνική» δύναμη που αναζητά λύσεις μέσω του... διαλόγου.

Ομως, με την τακτική της κλιμακούμενης έντασης, την άσκηση πίεσης στον Εβρο, τις καθημερινές υπερπτήσεις ακόμη και κατοικημένων νησιών και παραβιάσεις του εναέριου χώρου με προκλητικό τρόπο -και ανήμερα της εθνικής εορτής της 25ης Μαρτίου- και επιχειρώντας να μετακινήσει το αντικείμενο ενός ελληνοτουρκικού διαλόγου για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών σε διαδικασία νομιμοποίησης και αποδοχής των τετελεσμένων που θέλει να επιβάλει, διαγράφοντας την ελληνική και την κυπριακή ΑΟΖ, η Άγκυρα ρίχνει τους διαύλους επικοινωνίας με την Αθήνα και υπονομεύει ακόμη και τη δυνατότητα επανέναρξης των διερευνητικών επαφών.

Η μονομερής αναφορά των συντεταγμένων της «οριοθέτησης» που προβλέπει το τουρκολιβυκό μνημόνιο και του σχετικού χάρτη για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες από τον μόνιμο αντιπρόσωπο της Τουρκίας στα Ηνωμένα Εθνη Φ. Σινιρίογλου (27 Φεβρουαρίου A/74/727 και 13 Μαρτίου A/74/757) γίνεται στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να προσδώσει νομιμοφάνεια σε αυτή τη συμφωνία, η οποία ακόμη και όταν καταχωρηθεί στην αρμόδια διεύθυνση του ΟΗΕ (κάτι που έχει καθυστερήσει λόγω των ενστάσεων της Αθήνας και της Αιγύπτου) δεν δεσμεύει παρά μόνο εκείνους που την υπογράφουν.

Η Τουρκία έτσι επιχειρεί με τις επιστολές στον ΟΗΕ να «εξοικειώσει» τη διεθνή κοινότητα με την εντελώς παράλογη απαίτησή της να οριοθετήσει θαλάσσιες ζώνες με τη Λιβύη, διαγράφοντας από τον χάρτη νησιά του μεγέθους, όχι μόνο της Ρόδου και της Καρπάθου αλλά και της ίδιας της Κρήτης.

Τετελεσμένα

Η τελευταία επιστολή του Φ. Σινιρίογλου προς τον γ.γ. του ΟΗΕ της 13ης Μαρτίου απαντά υποτίθεται στην επίσημη καταγγελία της Κύπρου για τις παραβιάσεις της ΑΟΖ της από τουρκικά ερευνητικά και γεωτρύπανα. Ομως η επιστολή ουσιαστικά αποτελεί την πλατφόρμα για την προβολή του πλαισίου με τις ερμηνείες που η Τουρκία κάνει στο Δίκαιο της Θάλασσας και το οποίο θέλει να επιβάλει σε μια μελλοντική διαπραγμάτευση, για την οποία μάλιστα απευθύνει «έκκληση» η Αγκυρα μέσω της επιστολής.

Η Τουρκία ουσιαστικά ζητεί έναν διάλογο, ο οποίος αφού κατακυρώσει στην Τουρκία το κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, το οποίο επιχειρεί να υφαρπάξει με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, θα βάλει στο τραπέζι και τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτίως της Κρήτης.
Ο Φ. Σινιρίογλου δηλώνει τη γνωστή τουρκική θέση, ότι τα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο «ακολουθούν τη μέση γραμμή μεταξύ των τουρκικών και αιγυπτιακών ακτών, μέχρι του σημείου στα δυτικά του 28° 00′ 00 "Ε, που θα καθορισθεί σύμφωνα με το αποτέλεσμα μελλοντικών συμφωνιών οριοθέτησης μεταξύ όλων των σχετικών κρατών και με αρχές της ευθυδικίας, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις ιδιαίτερες και σχετικές περιστάσεις που βασίζονται στο διεθνές δίκαιο». Και αμέσως μετά παραθέτει τις συντεταγμένες των εξωτερικών ορίων της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, όπως ορίστηκαν από το τουρκολιβυκό μνημόνιο μεταξύ του σημείου F (34° 16′ 13.72"Β – 026° 19′ 11.64"Ε) και του σημείου Ε (34° 09′ 07.90"Β – 026° 39′ 06.30"Ε), όπως καταγράφονται στον τουρκικό χάρτη που συνοδεύει το μνημόνιο.



Όπως έχουμε επισημάνει και πάλι από τον «Φιλελεύθερο», η Τουρκία θεωρεί ότι τα υπόλοιπα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της φθάνουν μέχρι τα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. ανατολικά των νησιών (Ρόδου, Κάσου, Καρπάθου, Κρήτης), όμως σε ό,τι αφορά νοτιοανατολικά και ανατολικά της Κρήτης το εξωτερικό όριο θα καθοριστεί μετά τη συμφωνία οριοθέτησης μεταξύ όλων των σχετικών χωρών και την οριοθέτηση του Αιγαίου και της Μεσογείου. Πολύ απλά, η Τουρκία ζητεί και διαπραγμάτευση μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Λιβύης για τον καθορισμό του τριεθνούς σημείου οριοθέτησης το οποίο έτσι θα φθάνει μέχρι νοτίως της Ιεράπετρας.

Τρεις «αρχές»

Στην τουρκική επιστολή καταγράφονται και τρεις «Αρχές» που υιοθετεί η Τουρκία με την επίκληση αυθαίρετης επιλογής αποφάσεων του Δ.Δ. της Χάγης και οι οποίες πρακτικά οδηγούν την Ελλάδα σε υφαλοκρηπίδα μέχρι το μέσο του Αιγαίου, χωρίς δικαιώματα στη Μεσόγειο και σε περιορισμό των θαλάσσιων ζωνών όλων των ελληνικών νησιών στα όρια των χωρικών υδάτων τους, στα 6 ν.μ.

Οι «Αρχές» βάσει των οποίων η Τουρκία μεθόδευσε το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι οι εξής: α) τα νησιά δεν μπορούν να αποκόπτουν (cut off effect) την προβολή της ακτής της Τουρκίας, της χώρας με τις μεγαλύτερες ηπειρωτικές ακτές της Ανατολικής Μεσογείου· β) τα νησιά που βρίσκονται στη λάθος πλευρά της μέσης γραμμής μεταξύ δύο ηπειρωτικών χωρών δεν μπορεί να δημιουργήσουν περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας, πέραν των χωρικών τους υδάτων· και γ) το μήκος και η κατεύθυνση των ακτών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας.

Με την αυθαίρετη και επιλεκτική επίκληση της νομολογίας η Τουρκία, εκκινώντας από τη βασική θέση της ότι τα νησιά δεν έχουν θαλάσσιες ζώνες όπως η ηπειρωτική ακτή, θεωρεί ότι η οριοθέτηση γίνεται μεταξύ των έναντι ηπειρωτικών ακτών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα νησιά για να μην «αποκόπτουν» την προβολή των έναντι ηπειρωτικών ακτών. Δηλαδή οι προβολές των σημείων βάσης που έχουν καθορίσει στις ακτές τους η Τουρκία και η Λιβύη στις προβολές τους μέχρι να συναντηθούν δεν θα υπολογίζουν την ύπαρξη των νησιών Ρόδου, Κάσου, Καστελόριζου και Κρήτης. Επίσης η Τουρκία θεωρεί ότι εφόσον και στο Αιγαίο η οριοθέτηση πρέπει να γίνει μεταξύ των δυο ηπειρωτικών ακτών, τα νησιά που θα βρίσκονται στη «λάθος» πλευρά, δηλαδή ανατολικά της γραμμής αυτής (σχεδόν όλα τα νησιά πλην Κυκλάδων και Σποράδων) δεν θα έχουν θαλάσσιες ζώνες πέραν των χωρικών υδάτων τους. Το ίδιο φυσικά, σύμφωνα με την τουρκική θέση, θα ισχύει και για το Καστελόριζο.

Επίσης η Τουρκία υποστηρίζει ότι για μια «δίκαιη» οριοθέτηση θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το μέγεθος της ακτογραμμής της, έναντι, όπως υπονοεί, των μικρότερων γεωγραφικών σχηματισμών, όπως είναι τα νησιά.

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, η τουρκική επιστολή στον ΟΗΕ, πέραν της γνωστής θέσης ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν εκπροσωπεί το νησί, δηλώνεται ο πρωτοφανής ισχυρισμός ότι όλες οι δραστηριότητες σχετικά με τους υδρογονάνθρακες που είχε καταγγείλει με την επιστολή της η Κύπρος στον ΟΗΕ, γίνονται σε περιοχές της «τουρκικής υφαλοκρηπίδας». Και το Barbaros και το Fatih και το Yavuz, όμως, έχουν διεξάγει έρευνες ή γεωτρήσεις και νοτίως της Κύπρου, εκεί που δεν είχε μέχρι τώρα προβληθεί τουρκική διεκδίκηση.

Η Τουρκία υποκριτικά στο τέλος της επιστολής της δηλώνει υπέρμαχος της δίκαιης και ειρηνικής επίλυσης των προβλημάτων μέσω του διαλόγου με «όλα τα σχετικά παράκτια κράτη που αναγνωρίζει και με τα οποία έχει διπλωματικές σχέσεις» (δηλαδή εξαιρεί την Κύπρο).

Ελληνική Αντίδραση

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε έντονα στην τουρκική επιστολή δηλώνοντας μεταξύ άλλων ότι «σε πείσμα της διεθνούς παραβατικότητας της Τουρκίας, η Ελλάδα, αλλά και σύσσωμη η διεθνής κοινότητα, καταδικάζει την τουρκική στάση, συνεχίζει να αναγνωρίζει τα νόμιμα κράτη - μέλη της τελευταίας και να αποκηρύσσει παράνομες οντότητες. Συνεχίζει να τηρεί το Διεθνές Δίκαιο ως ακρογωνιαίο λίθο ειρήνης και σταθερότητας στον κόσμο. Συνεχίζει να απαιτεί τον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων των νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και να υπογραμμίζει ότι παράνομες και άκυρες συμφωνίες δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα».

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο της 28ης Μαρτίου.