Η παρέμβαση της ΕΕ και η συμβολή της Ελλαδας για το εμπάργκο όπλων
Ναυτική Επιχείρηση «IRINI» στη Λιβύη

Η παρέμβαση της ΕΕ και η συμβολή της Ελλαδας για το εμπάργκο όπλων

Ο εμφύλιος πόλεμος στην Λιβύη κάθε άλλο παρά έχει κοπάσει, αλλά αντιθέτως οι δυο αντιμαχόμενες πλευρές με την υποστήριξη  των διεθνών πατρώνων τους, ετοιμάζονται για την τελική αντιπαράθεση ή τουλάχιστον για την απόκτηση νέων εδαφών που θα ενισχύσει την θέση τους ενόψει μιας τελικής ειρηνευτικής Συμφωνίας.

Η αποστολή όπλων από το εξωτερικό αποτελεί κρίσιμο παράγοντα  για την έκβαση αυτής της μάχης και δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα υπήρξαν μεταφορές όπλων ακόμη και τεθωρακισμένων αποό την Τουρκία  στην Λιβύη (όπως αποκαλύφθηκε με το ρεπορτάζ του BBC αλλά και την τελευταία προσπάθεια αποστολής όπλων με πλοίο από την Τουρκία που αποσοβήθηκε τελικά με παρέμβαση της νατοϊκής ναυτικής δύναμης), καθώς για την  Άγκυρα και τον Τ. Ερντογάν είναι κρίσιμης σημασίας η επικράτηση του Σαράτζ στον εμφύλιο πόλεμο.

Μόνο ο Σαράτζ μπορεί να εγγυηθεί στον τούρκο πρόεδρο ότι τουρκικές εταιρίες  θα μπουν και πάλι στην αγορά της Λιβύης (σε μια περίοδο που οι κατασκευαστικές εταιρίες της Τουρκίας κινούνται στην κόψη του ξυραφιού), αλλά κυρίως η στρατιωτική βοήθεια που προσφέρει είναι  το αντάλλαγμα για το Μνημόνιο που υπέγραψαν για τις θαλάσσιες ζώνες το οποίο δίνει την βάση για την διεκδίκηση της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Ο αποτελεσματικός έλεγχος εφαρμογής του εμπάργκο όπλων  στην Λιβύη βάσει και της εντολής του ΣΑ του ΟΗΕ ,έχει καθοριστική σημασία  ενώ η ανάγκη και η Ε.Ε. να είναι ενεργά παρούσα σε μια σοβαρή κρίση που εξελίσσεται στην γειτονιά της, καθιστούσαν αναγκαία την ανάληψη πρωτοβουλίας με ευρωπαϊκό καπέλο για την συγκρότηση ναυτικής δύναμης η οποία θα αναλάβει να εποπτεύσει το εμπάργκο όπλων τουλάχιστον από την Θάλασσα.

Αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο εγχείρημα και ήταν στο επίκεντρο των επαφών του Ν.Δένδια με ομολόγους του το προηγούμενο διάστημα, καθώς αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έβλεπαν εντελώς αρνητικά την προοπτική επανάληψης μιας επιχείρησης όπως η προηγούμενη «Operation SOPHIA» η οποία πρακτικά μετέτρεπε τα πλοία που συμμετείχαν σε αυτή σε  πλοία διάσωσης των μεταναστών που επιχειρούσαν παράνομα να περάσουν από τις λιβυκές ακτές προς την Ευρώπη κυρίως στην Ιταλία. Αυστρία και Ιταλία έθεταν ως όρο η νεα επιχείρηση να μην λειτουργεί ως  “pull factor”(ελκυστικά) για τους μετανάστες που ξεκίναγαν από τις λιβυκές ακτές με την ελπίδα ότι λίγα μίλια ανοικτά θα τους περισυνέλλεγαν τα πλοία που συμμετείχαν στην επιχείρηση και ετσι θα είχαν την ευκαιρία να καταλήξουν στην Ευρώπη.

Η νέα αποστολή με την ονομασία IRINI αποφασίστηκε από τους ΥΠΕΞ της  Ε.Ε. και είναι δομημένες εντελώς διαφορετικό τρόπο και χαρακτηριστικά. Η Δύναμη αυτή θα κινείται σε απόσταση από τις ακτές της Ανατολικής  Λιβύης δηλαδή νοτίως της Κρήτης ,μακριά δηλαδή από τις συνήθεις διαδοχές των δουλεμπορικών σκαφών. 

Το μεταναστευτικό εμπόδιζε μέχρι τώρα την ανάληψη νέας επιχείρησης και η Συμφωνία ήρθε μόνον όταν η Ελλάδα αποδέχθηκε  υπό όρους να διαθέσει λιμάνι της πιθανότατα στην Κρήτη όπου σε σημείο τράνζιτ θα παραμένουν όσοι μετανάστες διασώζονται στην θάλασσα πριν μεταφερθούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως προβλέπει η Συμφωνία.

Η ελληνική προσφορά που προβλέπει αεροπορικές και ναυτικές διευκολύνσεις στην  Κρήτη, δίνει την δυνατότητα στην Ελλάδα να έχει αναβαθμισμένο ρόλο στην επιχείρηση όπου διεκδικεί να αναλάβει και την επιχειρησιακή διοίκηση(η διοίκηση  της επιχείρησης έχει ανατεθεί στην Ιταλία),ενώ είναι προφανής η σημασία της παρουσίας ευρωπαϊκής ναυτικής δύναμης νότια της Κρήτης.

Σε ότι αφορά το ελληνικό λιμάνι που θα διατεθεί  για αποβίβαση τυχόν μεταναστών που ενδέχεται να διασωθούν από τα μέσα που θα περιπολούν στο πλαίσιο της “IRINI” αρμόδιες πηγές δηλώνουν ότι υπάρχουν όλες οι δικλείδες  ασφαλείας ώστε να μην εξελιχθεί σε … hot spot και ότι όσοι καταλήγουν εκεί να διανέμονται άμεσα στις χώρες που συμμετέχουν στην Επιχείρηση. 

Είναι  σαφές πάντως ότι και οι διαταγές που θα έχουν  τα συμμετέχοντα μέσα , θα είναι στην κατεύθυνση αποφυγής  των σημείων που προσεγγίζονται εύκολα από την λιβυκή ακτή ,ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι περιπτώσεις υποχρεωτικής διάσωσης μεταναστών.

Και ως τελική δικλείδα ασφαλείας επισημαίνεται η  δυνατότητα επανεξέτασης της αποστολής και επομένως δυνατότητα τερματισμού της εφόσον δεν τηρηθούν οι όροι εντολής .