Σταθμίζει τις κινήσεις του το Ιράν μπροστά στην εξουδετέρωση του πλέον υψηλόβαθμου στελέχους στην ιεραρχία των Φρουρών της Επανάστασης μετά το θάνατο του Κασάμ Σουλεϊμανί σε αμερικανικό πλήγμα προ τετραετίας στη Βαγδάτη. Το καθεστώς της Τεχεράνης προειδοποιεί με αντίποινα τόσο το Ισραήλ, όσο και τις Ηνωμένες Πολιτείες θεωρώντας τη διακυβέρνηση Μπάιντεν συνυπαίτια για την επιδρομή στο κτηριακό συγκρότημα της ιρανικής πρεσβείας στο συριακό έδαφος.
Οι φόβοι διάχυσης του πολέμου στη Μέση Ανατολή εντείνονται εκ νέου εν μέσω απειλών από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Ιράν ότι «δεν θα μείνει χωρίς απάντηση» ο θάνατος τριών ανώτατων διοικητών και τεσσάρων αξιωματικών της επίλεκτης δύναμης Αλ Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC).
Μία από τις πιο άμεσες επιπτώσεις του πλήγματος στο προξενείο ενδέχεται να είναι κατά τους αναλυτές η αύξηση των επιθέσεων από πληρεξουσίους του Ιράν εναντίον αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ και τη Συρία, ενώ η Χεζμπολάχ του Λιβάνου είναι το πιθανότερο «εργαλείο» για αντίποινα κατά του Ισραήλ. Ο ισχυρότερος παραστρατιωτικός σύμμαχος του Ιράν μιλά για «τιμωρία και εκδίκηση», και μένει να διαφανεί εάν και σε ποιο βαθμό μπορεί να κλιμακώσει στο βόρειο μέτωπο.
Ο στρατηγός Μοχάμεντ Ρέζα Ζαχέντι είναι ο πιο υψηλού προφίλ ιρανικός στόχος που εξουδετερώθηκε αφότου ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διέταξε τη δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί το 2020 στη Βαγδάτη. Διοικούσε μονάδες της Αλ Κουντς -της πτέρυγας των Φρουρών που επιχειρεί στο εξωτερικό- στον Λίβανο και τη Συρία, και ενεργούσε ως σύνδεσμος της Τεχεράνης με την Χεζμπολάχ και το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Ο στρατηγός Ζαχέντι φέρεται να συντόνιζε τις προμήθειες πυραύλων ιρανικής κατασκευής στη Χεζμπολάχ, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες τον είχαν συμπεριλάβει σε λίστα κυρώσεων ήδη από το 2010. Προηγουμένως, είχε διατελέσει επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας και των χερσαίων δυνάμεων του Ιράν, ενώ είχε διαδραματίσει ρόλο στη βάναυση καταστολή των διαδηλώσεων στο Ιράν το 2019. Νεκρός είναι και ο αναπληρωτής του Μοχάμαντ Χάντι Χατζί-Ραχίμι, καθώς και ο ταξίαρχος Χοσεΐν Αμιρολάχ, επικεφαλής του γενικού επιτελείου της δύναμης Αλ Κουντς στη Συρία και τον Λίβανο.
Σε πολλές πόλεις του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Τεχεράνης, καθώς και της Ταμπρίζ και του Ισφαχάν, μεγάλα πλήθη συγκεντρώθηκαν χθες κυματίζοντας παλαιστινιακές και ιρανικές σημαίες, και απαιτώντας εκδίκηση. Ο εκπρόσωπος του προέδρου της Βουλής έλεγε από πλευράς του ότι «η κατάλληλη απάντηση είναι εθνικό αίτημα του λαού του Ιράν».
Ο συνδυασμός τοποθεσίας και στόχου καθιστούν την επίθεση της Δευτέρας ένα από τα βαρύτερα πλήγματα που έχει δεχθεί το Ιράν στον πολυετή σκιώδη πόλεμο με το Ισραήλ. Η επιδρομή συνιστά μείζονα δοκιμασία για το ιρανικό καθεστώς, καθώς «πιέζεται» να απαντήσει προβάλλοντας ισχύ, δίχως όμως να σύρει την περιοχή σε γενικευμένη ανάφλεξη. Μετά τις ωμότητες της 7ης Οκτωβρίου και εν μέσω του πολέμου στη Γάζα, έχει καταστεί σαφές πως το Ιράν δεν θεωρεί πως είναι προς το στρατηγικό του συμφέρον μία γενικευμένη ανάφλεξη και απευθείας σύγκρουση με το Ισραήλ.
Διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν, το Ιράν έχει ανακοινώσει ότι θεωρεί συνυπεύθυνες τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεδομένης της υποστήριξής τους προς το Ισραήλ, λέγοντας πως «πρέπει να καταστούν υπόλογες». Λίγες ώρες μετά την επιδρομή στο ιρανικό ΥΠΕΞ κλήθηκε ο επιτετραμμένος της Ελβετίας, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ στο Ιράν. Την ίδια στιγμή, Κίνα και Ρωσία καταδίκαζαν το χτύπημα, με την τελευταία να ζητά έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία και θα λάβει χώρα εντός των επόμενων ωρών.
Στην Ουάσιγκτον, η εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, Άντρια Γουάτσον, διαβεβαίωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν καμία ανάμειξη στο χτύπημα» και «δεν γνώριζαν γι' αυτό εκ των προτέρων». Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας πως η απάντηση των ΗΠΑ έχει κοινοποιηθεί απευθείας στο Ιράν.
Η Τεχεράνη πιθανότατα παρακολουθεί στενά την αντίδραση των ΗΠΑ για τυχόν ενδείξεις εάν ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ενέκρινε την επίθεση ή ειδοποιήθηκε μόνο αφότου ξεκίνησε. Οι ΗΠΑ έχουν κατατάξει τη δύναμη Αλ Κουντς ως τρομοκρατική οργάνωση, αλλά οι Αμερικανοί διπλωμάτες εργάζονται σκληρά για να αποφύγουν το ενδεχόμενο κλιμάκωσης του πολέμου στη Γάζα σε μία ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ.
Από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, οι «μαριονέτες» του Ιράν στη Μέση Ανατολή έχουν εξαπολύσει δεκάδες επιθέσεις με στόχο στρατιωτικές θέσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ και τη Συρία. Τον Ιανουάριο, τρεις Αμερικανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν σε επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος εναντίον αμερικανικού φυλακίου στην Ιορδανία, κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Σε αντίποινα, οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν επιδρομές σε δεκάδες στόχους που υποστηρίζονται από το Ιράν σε Ιράκ και Συρία.
O Ιρανός πρόεδρος, Εμπραχίμ Ραΐσί, έχει καταγγείλει «παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου με τη στόχευση διπλωματικής αποστολής». Το κτήριο του προξενείου, που βρίσκεται δίπλα στην ιρανική πρεσβεία, θεωρείται κυρίαρχο ιρανικό έδαφος.
Κατά πάγια πρακτική, το Ισραήλ δεν σχολιάζει αναφορές ξένων μέσων και επιχειρήσεις που του αποδίδονται κατά ιρανικών στόχων στη Συρία. O εκπρόσωπος των IDF υποναύαρχος Ντάνιελ Χαγκάρι δήλωσε, ωστόσο, στο CNN ότι το σημείο που χτυπήθηκε ήταν «στρατιωτικό κτήριο» της Δύναμης Αλ Κουντς. «Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, δεν πρόκειται για προξενείο και δεν πρόκειται για πρεσβεία. Επαναλαμβάνω, αυτό δεν είναι προξενείο και αυτή δεν είναι πρεσβεία. Πρόκειται για ένα στρατιωτικό κτήριο των δυνάμεων Κουντς μεταμφιεσμένο σε πολιτικό κτήριο στη Δαμασκό», ανέφερε. Τέσσερις Ισραηλινοί αξιωματούχοι αναγνώρισαν υπό καθεστώς ανωνυμίας ότι το Ισραήλ πραγματοποίησε την επίθεση, ανέφεραν οι New York Times.
«Επιχειρούμε παντού, κάθε μέρα, προκειμένου να εμποδίσουμε τους εχθρούς μας να αποκτήσουν δύναμη και προκειμένου να καταστήσουμε σαφές σε όλους όσοι μας απειλούν -παντού στη Μέση Ανατολή- πως το τίμημα γι' αυτή την ενέργεια θα είναι μεγάλο», δήλωσε από πλευράς του σήμερα ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ, δίχως να κάνει ευθέως αναφορά στην επιδρομή στη Δαμασκό.
