Του Γιάννη Μαντζίκου
Η εξουδετέρωση του Κασέμ Σουλεϊμανί, του επικεφαλής της επίλεκτης ομάδας Quds των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν αποτελεί σημείο τομής τόσο για τις σχέσεις της Ουάσινγκτον με την Τεχεράνη όσο και την γενικότερη κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τους αναλυτές σημαντικό ρόλο στην απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να χτυπήσει έπαιξε η προϊστορία των επιθέσεων σε αμερικανικές θέσεις.ΒΒΒ
Για πρώτη φορά μετά το 1979 και την εγκαθίδρυση της επανάστασης του Αγιατολάχ Χομεϊνί, η Ουάσινγκτον εξολοθρεύει με επιτυχία έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Ιρανικού καθεστώτος. Παράλληλα είναι η πρώτη φορά από το 1943 που οι ΗΠΑ σκοτώνουν έναν υψηλόβαθμο στρατιωτικό αξιωματούχο άλλης χώρας όταν κατέρριψαν το αεροπλάνο που επέβαινε ο Ναύαρχος Ιζορ;oκου Γιαμαμότο, ο αρχιτέκτονας του Περλ Χάρμπορ.ΒΒΒ
Ο Άντριου Eξαμ πρώην στέλεχος του υπουργείου εξωτερικών των ΗΠΑ, τόνισε ότι ο Σουλεϊμανί ήταν για το Ιράν ότι είναι για τις ΗΠΑ "ο αρχηγός των Ενόπλων δυνάμεων, ο ΒΒΒ αρχηγός της CIA και ο Υπουργός Άμυνας σε ένα όμως πρόσωπο".ΒΒΒ
Το 2018 ο Στρατηγός Τζόσεφ Βοτελ, τότε αρχηγός της κεντρικής διοίκησης των ΗΠΑ θέλοντας να περιγράψει τον ΣουλεϊμανίΒΒΒ είπε "Όταν βλέπει κάνεις ιρανική δραστηριότητα στη Συρία, το Ιράκ, τον Λίβανο ή οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, ΒΒΒ τότε πρόκειται για τον επικεφαλής των Quds".ΒΒΒ
Ενα ερώτημα που τίθεται είναι γιατί οι ΗΠΑ έδρασαν τωρα και όχι πριν μερικούς μήνες, όταν το Ιράν είχε επιτεθεί εναντίον της Σαουδικής Αραβίας και είχε καταρρίψει ενα αμερικανικό drone. Η απάντηση που δίνουν οι αναλυτές έχει να κάνει με την πίεση των γεγονότων και ιστορικά προηγούμενα. Παρότι ο Τραμπ είχε επανειλημμένα τονίσει ότι θέλει να απεμπλακεί από τη Μέση Ανατολή, η δολοφονία Αμερικανού εργολάβου από την σιιτικήΒΒΒ Καταεμπ Χεζμπολάχ, η πολιορκία της πρεσβείας στη Βαγδάτη από σιίτες εξτρεμιστές και τα σχεδιαζόμενα- σύμφωνα με την Ουάσινγκτον- χτυπήματα εναντίον Αμερικανών πολιτών από τον Σουλειμανι αποτέλεσαν το "σημείο βρασμού". Παράλληλα όπως σημειώνουν πλείστοι όσοι ειδικοί, το επιτελείο του Τραμπ θύμισε στον πρόεδρο ότι το 2012 επί Ομπάμα ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Λιβύη Κρίστοφερ Στίβενς σκοτώθηκε μετά από πολιορκία εξτρεμιστών, κάτι που σημάδεψε ιδιαίτερα την τότε Υπουργό Εξωτερικών και μετέπειτα αντίπαλο του Τραμπ για την προεδρία, Χίλαρι Κλίντον. Αυτό επιβεβαιώνεται άλλωστε και από τον στενό σύμμαχο του προέδρου Λίντσεϊ Γκρειαμ ο οποίος βρισκόταν μαζί στην κατοικία του Μαρ-α-Λαγκο.ΒΒΒ
Στους υπολογισμούς του Λευκού Οίκου πρέπει να προσθέσει κανείς ότι η λεγόμενη "στρατηγική υψηλής πίεσης" μέσω των οικονομικών κυρώσεων δεν φάνηκε να λειτουργεί, δεδομένου ότι η Τεχεράνη δεν έκανε πίσω από τις περιφερειακές παρεμβάσεις της.ΒΒΒ
Πρακτικά, για τους Αμερικανούς η εξουδετέρωση Σουλειμανι σημαίνει ότι θα πρέπει να σκεφτούν και το ενδεχόμενο να αποχωρήσουν από την περιοχή για να μην αποτελέσουν στόχο επιθέσεων. ΒΒΒ Κάτι ανάλογο συνέβη το 1983, όταν η οργάνωση Χεζμπολάχ χτύπησε εναντίον της Αμερικανικής πρεσβείας στη Βηρυτό σκοτώνοντας 220 Αμερικανούς πεζοναύτες και εκατοντάδες άλλους. Ανάλογη αποχώρηση έγινε και το 1993 μετά την επίθεση των Σομαλών εξτρεμιστών στους Αμερικανούς Ρέιντζερς. Στον αντίποδα όμως οι Αμερικανοί έχουν επενδύσει δις δολάρια στο Ιράκ κάτι που κάνει την αποχώρηση τους τουλάχιστον "δύσκολη".ΒΒΒ
Ενα δεύτερο ερώτημα έχει να κάνει με το πως θα αντιδράσει το Ιράν στην απώλεια ενός τόσο ισχυρού παράγοντα. Το Soufan Group εκτιμά ότι "η απάντηση του Ιράν είναι δεδομένη όμως αυτό που μένει να δούμε είναι ο χρόνος αφού σε αρκετές περιπτώσεις η Τεχεράνη δεν απάντησε εν θερμώ". Ωστόσο σύμφωνα με την ίδια πηγή "το Ιράν δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά έναν πόλεμο επί της ουσίας".ΒΒΒ
Σε πρώτη φάση, όπως σημειώνει ο Νταν Μπάιμαν στην ιστοσελίδα Vox "Είναι πιθανό να δούμε επιθέσεις εναντίον θέσεων των ΗΠΑ στο Ιράκ, όπου η Τεχεράνη έχει ένα ισχυρό και τεράστιο δίκτυο συμμάχων". Ήδη ο κληρικός Μουκταντα Σάντρ, ο οποίος είναι πανίσχυρος κοινοβουλευτικά και στρατιωτικά, ανακοίνωσε ότι θα επανεκκινήσει την εξτρεμιστική οργάνωση Σαράγια Αλ Σαλάμ.ΒΒΒ
Υπάρχει δε η πιθανότητα το Ιράν να κινητοποιήσει τις δυνάμεις του εκτός Ιράκ είτε αυτές είναι στο Λίβανο είτε στην Υεμένη, είτε στη Συρία. Ένα άλλο σενάριο είναι χτυπήματα εναντίον της Σαουδικής Αραβίας όπως συνέβη σε πολλές περιπτώσεις είτε απευθείας είτε μέσω των Χούθι στην Υεμένη. Τέλος, δεν μπορεί να αποκλειστείΒΒΒ η περίπτωση επιθέσεων εναντίον πλοίων που διέρχονται από τα Στενά του Ορμούζ είτε από τον ευρύτερο Περσικό Κόλπο. ΒΒΒ
ΒΒΒ
ΒΒΒ
