Σε διάταξη μάχης ο Ερντογάν για την Κωνσταντινούπολη
AP Photo/Denes Erdos
AP Photo/Denes Erdos

Σε διάταξη μάχης ο Ερντογάν για την Κωνσταντινούπολη

Μόλις πριν από επτά μήνες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέδειξε ότι είναι πολύ σκληρός για να πεθάνει πολιτικά. Έχοντας όλα τα μέτωπα ανοιχτά εναντίον του -σεισμοί, οικονομική κρίση, πόλεμοι, σύγκρουση με τη Δύση- κατόρθωσε να επανεκλεγεί πρόεδρος μπαίνοντας στην τρίτη δεκαετία εξουσίας. Τώρα, θέλει να στεφανώσει τη νίκη του αυτή με μία ακόμη επικράτηση στις επερχόμενες τοπικές εκλογές. 

Βασικός στόχος του είναι να πάρει πίσω από την αντιπολίτευση τον δήμο της Κωνσταντινούπολης, το «διαμάντι» στο στέμμα της εξουσίας. Αποτελεί αξίωμα στην τουρκική πολιτική σκηνή ότι η Κωνσταντινούπολη των 18 εκατομμυρίων κατοίκων είναι το «κλειδί» της εξουσίας και το «κλειδί» αυτό δεν θέλει να το αφήσει να παραμείνει στα χέρια του Εκρέμ Ιμάμογλου.

Οι εκλογές της 31ης Μαρτίου θα είναι η ρεβάνς του 2019, τότε που η κεμαλική αντιπολίτευση κατέκτησε τον μεγαλύτερο δήμο της χώρας, για πρώτη φορά έπειτα από 31 χρόνια. «Ξανά η Κωνσταντινούπολη» είναι το κεντρικό σύνθημα που ανακοίνωσε προ ολίγων εβδομάδων, δίνοντας το πρόσταγμα για να τεθεί ο κομματικός μηχανισμός σε διάταξη μάχης

Στο πρόσφατο συνέδριο της τοπικής οργάνωσης του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην Κωνσταντινούπολη, 348 τοπικά στελέχη και εκλεγμένοι τοπικοί άρχοντες συμμετείχαν σε μη δεσμευτική συμβουλευτική ψηφοφορία για να καταγραφούν οι εσωκομματικές τάσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, τέσσερα ονόματα προκρίνονται ως υποψήφιοι για τον δήμο της Κωνσταντινούπολης: Ο δήμαρχος της περιφέρειας Εσενλέρ Τεφίκ Γκιόκσου, ο δήμαρχος της συντηρητικής περιφέρειας Φάτιχ της Κωνσταντινούπολης Εργκιούν Τουράν (και οι δύο δήμοι υπάγονται στον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης), ο πρώην υπουργός Υποδομών Αντίλ Καραϊσμαίλογλου (που κατάγεται και αυτός από την Τραπεζούντα όπως ο Ιμάμογλου και άρα μπορεί να τον εμβολίσει όσον αφορά στις ψήφους της ισχυρής κοινότητας των ψηφοφόρων από τη Μαύρη Θάλασσα), καθώς και ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Χωροταξίας Μουράτ Κουρούμ, ο οποίος πιστώνεται το σχέδιο ανοικοδόμησης των σεισμόπληκτων περιοχών και αυτό αποτελεί σημαντικό προσόν για έναν υποψήφιο δήμαρχο στην Κωνσταντινούπολη, που πρέπει σταθερά να θωρακίζεται έναντι μεγάλων σεισμών.

Προ μηνών είχαν ακουστεί και τα ονόματα του επικεφαλής της νομαρχιακής επιτροπής του κυβερνώντος κόμματος στην Κωνσταντινούπολη Οσμάν Νουρί Καμπάκτεπε, καθώς και του νυν υπουργού Εσωτερικών και τέως νομάρχη Κωνσταντινούπολης, Αλί Γερλίκαγια, ο οποίος δεν αποκλείεται να είναι υποψήφιος τελικά για τον δήμο της Άγκυρας, το δεύτερο επίδικο για την κυβερνητική παράταξη στις δημοτικές εκλογές. 

Η Σμύρνη, αν και τρίτη στη σειρά πόλη της χώρας ως προς το μέγεθός της, αποτελεί τον δυσκολότερο προς επίτευξη στόχο για το κυβερνών κόμμα, καθώς παραδοσιακά αποτελεί το προπύργιο των κεμαλιστών.

Ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται να ανακοινώσει τις υποψηφιότητες του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης για τους μητροπολιτικούς δήμους το αργότερο έως τις 30 Δεκεμβρίου, ενώ στις 15 Ιανουαρίου θα δοθεί κατά πάσα πιθανότητα το εναρκτήριο λάκτισμα της προεκλογικής εκστρατείας. Ο Ερντογάν αρέσκεται να «παίζει» με τους συμβολισμούς. Η 15η Ιανουαρίου είναι μία ιδιαίτερη επέτειος για τον ίδιο. Στις 15 Ιανουαρίου του 1994 ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τον δήμο της Κωνσταντινούπολης και από τότε άρχισε η ασυγκράτητη άνοδος του μέχρι την κορυφή της εξουσίας. 

Στο μεταξύ, ενισχύει το μέτωπο με τους εταίρους του στη Λαϊκή Συμμαχία που είχε συγκροτήσει για τις προεδρικές εκλογές. Έχει ήδη πραγματοποιήσει συναντήσεις με τον Φατίχ Ερμπακάν του Κόμματος Νέας Ευημερίας (YRP), το οποίο μπορεί να του εξασφαλίσει μικρό άλλα κρίσιμο ποσοστό σε Κωνσταντινούπολη (εκτιμάται στο 3%) και Άγκυρα, και με το ακραίο ισλαμιστικό κουρδικό Κόμμα Ελεύθερου Αγώνα (HUDAPAR), το οποίο έχει επιρροή σε συγκεκριμένο ριζοσπαστικό κοινό της Νοτιοανατολικής Τουρκίας. Παράλληλα, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) των Γκρίζων Λύκων, τόσο του ίδιου του Ερντογάν με τον ηγέτη του κόμματος και κυβερνητικό του εταίρο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, όσο και μεταξύ στελεχών των δύο πλευρών. 

Το ΜΗΡ έλαβε στις τοπικές εκλογές του 2019 ποσοστό περίπου 10%. Οι δύο πλευρές συζητούν για συνεργασία στους 30 μεγαλύτερους δήμους της χώρας, σε δύο εκ των οποίων -στη Μερσίνα και τη Μαγνησία- θα προταθούν κατά πάσα πιθανότητα υποψήφιοι προερχόμενοι από το ΜΗΡ.

Στο αντίπαλο στρατόπεδο, αδιαμφισβήτητοι υποψήφιοι για την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα είναι οι νυν δήμαρχοι Εκρέμ Ιμάμογλου και Μανσούρ Γιαβάς, αντίστοιχα. Μάλιστα ο Εκρέμ Ιμάμογλου παραιτήθηκε τον περασμένο μήνα από την διεκδίκηση της ηγεσίας του CHΡ, προκειμένου υπερασπιστεί τον δήμο της Κωνσταντινούπολης, η απώλεια του οποίου θα αφήσει βαθύ τραύμα, με βαριές πολιτικές επιπτώσεις για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά και την ήττα στις προεδρικές εκλογές. Από αυτή την άποψη οι κάλπες της 31ης Μαρτίου κρίνουν για τον Ιμάμογλου το πολιτικό του μέλλον.

Πλήγμα για το CHP αποτέλεσε η απόφαση της Μεράλ Ακσενέρ να κατέλθει το κόμμα της αυτόνομο στις δημοτικές εκλογές με δικούς του υποψηφίους, καθώς ο Εκρέμ Ιμάμογλου υπολόγιζε μία ενίσχυση της τάξεως του 8% από το δεξιό Καλό Κόμμα. Η απόφαση έφερε όμως στην επιφάνεια τις διαλυτικές τάσεις που υπήρχαν στο κόμμα με χιλιάδες παραιτήσεις μελών, μεταξύ των οποίων προβεβλημένων στελεχών. Η ίδια η Ακσενέρ κατήγγειλε με σκληρές εκφράσεις ότι βρίσκεται σε εξέλιξη συνωμοσία εις βάρος του Καλού Κόμματος, «δείχνοντας» το CHP και συγκεκριμένα τον Ιμάμογλου και τον Γιαβάς, τους άλλοτε εκλεκτούς της, τους οποίους είχε προτείνει ως υποψήφιους για τις προεδρικές εκλογές, απειλώντας μάλιστα να διαλύσει τη συμμαχία της με τον τότε πρόεδρο του CHP και υποψήφιο πρόεδρο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. 

Δεν είναι όμως μόνο η στάση της Ακσενέρ που προβληματίζει τους επιτελείς του Ιμάμογλου. Κρίσιμο ποσοστό των ψήφων προς το CHΡ προέρχεται παραδοσιακά από τους αλεβίτες, το μετριοπαθές ισλαμικό δόγμα που αντιστέκεται στον συντηρητισμό της σουνιτικής πλειοψηφίας. Είναι αμφίβολο, όμως, αν οι αλεβίτες θα ψηφίσουν αυτή τη φορά τον Ιμάμογλου, τον οποίο κατηγορούν ως υπαίτιο της απομάκρυνσης του αλεβίτη Κιλιτσντάρογλου από την ηγεσία του κόμματος. Εξακολουθούν να στηρίζουν το CHΡ, όχι όμως και τον Ιμάμογλου.

Στην Κωνσταντινούπολη υπάρχουν επίσης εννέα δήμαρχοι του CHΡ στους περιφερειακούς δήμους, που υπάγονται στον μητροπολιτικό δήμο και οι οποίοι δεν θα πάρουν ξανά το χρίσμα, επειδή στήριξαν στις εσωκομματικές εκλογές τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Μέχρι τις εκλογές όμως θα διατηρήσουν τον δημαρχιακό θώκο τους και είναι αμφίβολο ότι θα εργαστούν υπέρ της υποψηφιότητας του Ιμάμογλου, γνωρίζοντας ότι την επομένη των εκλογών δεν θα βρίσκονται στις θέσεις τους.

Κρίσιμη θεωρείται επίσης η ψήφος των Κούρδων ψηφοφόρων του νεοσύστατου κόμματος DEM (πρώην HDP), χωρίς την οποία δεν μπορεί να διεκδικήσει τον δήμο ο Ιμάμογλου, με αποτέλεσμα όμως να χάνει την ψήφο των εθνικιστών όλων των αποχρώσεων, που αντιμετωπίζουν τους Κούρδους μετανάστες από τις νοτιοανατολικές επαρχίες εν δυνάμει απειλή για την ενότητα της χώρας.

Πάντως παρά τις δυσκολίες, ο Εκρέμ Ιμάμογλου παραμένει ο μοναδικός υποψήφιος που μπορεί να στερήσει από τον Ερντογάν τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης.