Η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται πάνω σε τρόπους χρηματοδότησης της άμυνας και της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, με τα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας να έχουν ακινητοποιηθεί στη Δύση μετά την εισβολή της Μόσχας.
Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα επέτρεπε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν τα περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την Ουκρανία χωρίς να τα κατάσχουν — μια κόκκινη γραμμή για πολλές από αυτές και για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Πώς θα λειτουργήσει
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εκδώσει Δάνειο Αποζημιώσεων στην Ουκρανία με βάση τα ταμειακά υπόλοιπα που προκύπτουν από τίτλους οι οποίοι λήγουν και ακινητοποιήθηκαν το 2022 μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.
Το δάνειο θα αποπληρωθεί από την Ουκρανία μόνο όταν λάβει πολεμικές αποζημιώσεις από τη Ρωσία στο πλαίσιο ειρηνευτικής συμφωνίας, επιτρέποντάς της ουσιαστικά να δαπανήσει τα χρήματα τώρα, αντί να περιμένει μέχρι να πληρώσει η Μόσχα.
Δεν έχουν δημοσιοποιηθεί άλλες λεπτομέρειες, πέραν του ότι ο κίνδυνος που σχετίζεται με το δάνειο θα αναληφθεί συλλογικά, είτε μόνο από τις ευρωπαϊκές χώρες είτε από αυτές και τα μη ευρωπαϊκά μέλη της G7: τον Καναδά, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πόσα χρήματα είναι διαθέσιμα;
Η Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για τον καθορισμό των λεπτομερειών του δανείου, δήλωσε ότι θα περιμένει την αξιολόγηση των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το 2026 και το 2027 προτού λάβει απόφαση για το μέγεθός του.
Από περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε παγωμένα περιουσιακά στοιχεία, 210 δισεκατομμύρια ευρώ (229 δισεκατομμύρια δολάρια) τηρούνται στην Ευρώπη, εκ των οποίων 185 δισεκατομμύρια ευρώ βρίσκονται στο Euroclear, ένα κεντρικό αποθετήριο τίτλων με έδρα τις Βρυξέλλες. Περίπου 175 δισεκατομμύρια ευρώ από αυτά έχουν μετατραπεί σε μετρητά καθώς λήγουν οι τίτλοι. Αυτό είναι περίπου το ταμειακό υπόλοιπο με το οποίο θα μπορούσε να εργαστεί η ΕΕ.
Ωστόσο, η ΕΕ πιθανότατα θα αποπληρώσει πρώτα το δάνειο των 45 δισεκατομμυρίων ευρώ (50 δισεκατομμύρια δολάρια) της G7 προς την Ουκρανία, που συμφωνήθηκε πέρυσι. Αυτό θα αποπληρωθεί από τα κέρδη που προκύπτουν από τα ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, γεγονός που το καθιστά ουσιαστικά μια επιχορήγηση για το Κίεβο.
Αυτό θα άφηνε περίπου 130 δισεκατομμύρια ευρώ διαθέσιμα για το νέο δάνειο.
Πώς θα λειτουργούσε το δάνειο επανορθώσεων;
Για να αποφευχθεί η κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, η ιδέα είναι να μεταφερθούν τα μετρητά από την Euroclear σε ένα νεοσύστατο Όχημα Ειδικού Σκοπού (SPV), που θα ανήκει σε κυβερνήσεις της ΕΕ ή και της G7. Σε αντάλλαγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου στην Euroclear, εγγυημένα από τους ιδιοκτήτες του SPV.
Τα ομόλογα της ΕΕ θα κάλυπταν τον κίνδυνο της Euroclear έναντι ρωσικών δικαστικών διαφορών, ενώ τα μετρητά στο SPV θα μπορούσαν να επενδυθούν πιο επικερδώς από τις καταθέσεις μίας ημέρας στην ΕΚΤ και, συνεπώς, να αποφέρουν υψηλότερη απόδοση για την Ουκρανία.
Θα συμμετάσχουν όλα τα μέλη της ΕΕ;
Η προτίμηση της ΕΕ θα ήταν να υπογράψουν και τα 27 κράτη-μέλη της και οι μη ευρωπαϊκές χώρες της G7 στον SPV, εκδίδοντας εγγυήσεις ανάλογες με το μέγεθος των οικονομιών τους.
Ωστόσο, επειδή η φιλορωσική Ουγγαρία και η Σλοβακία ενδέχεται να μην επιθυμούν να συμμετάσχουν, αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι το SPV θα μπορούσε να συσταθεί χωρίς αυτές τις δύο χώρες, εάν χρειαστεί.
