Οι σύμμαχοι του Ειρηνικού έχουν λάβει θέση στις μεγαλύτερες ασκήσεις μάχης στα χρονικά στην Αυστραλία, σε μια συνδυαστική στρατιωτική επίδειξη συντονισμού και συλλογικής αποτρεπτικής ισχύος έναντι του κινεζικού επεκτατισμού. Η άσκηση Talisman Sabre συγκεντρώνει περισσότερους από 35.000 στρατιώτες από 19 χώρες, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, Βρετανίας, Ιαπωνίας, Νότιας Κορέας, Γαλλίας και Ινδίας, σε ένα σκηνικό όπου διακλαδώνονται η αμυντική ενίσχυση, η οικονομική διπλωματία και η συνοχή των συμμαχιών υπό το πρίσμα της γεωστρατηγικής πρόκλησης που θέτει η Κίνα.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις συμπίπτουν με την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανέζε, στο Πεκίνο, όπου ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, τον υποδέχθηκε χθες με την επιδίωξη ενδυνάμωσης των διμερών εμπορικών σχέσεων. Η εξαήμερη επίσκεψη αποτελεί σημαντική δοκιμασία για τις προσπάθειες του καθεστώτος Σι να εκμεταλλευτεί τους δασμούς Τραμπ για να παρουσιάσει εαυτόν ως σταθερό και αξιόπιστο εταίρο. Έρχεται δε ακριβώς την ώρα που οι Ηνωμένες Πολιτείες εμφανίζονται να πιέζουν ασφυκτικά τόσο την Καμπέρα όσο και το Τόκιο να δεσμευθούν εάν και πώς θα συνδράμουν σε μια ενδεχόμενη στρατιωτική σύρραξη για την Ταϊβάν.
Η Αυστραλία έχει ακολουθήσει υπό τον Αλμπανέζε μία πολιτική απέναντι στην Κίνα που συνίσταται στο «συνεργαζόμαστε όπου μπορούμε, διαφωνούμε όπου πρέπει», αποκαθιστώντας τις σχέσεις που είχαν φτάσει σε σημείο ρήξης υπό την προηγούμενη κυβέρνηση. Για την Καμπέρα, η Ουάσινγκτον είναι ο κύριος σύμμαχός της στον τομέα της ασφάλειας, εξ ου και η συμφωνία αμυντικής σύμπραξη με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο (AUΚUS), στην οποία έχει βασιστεί η Αυστραλία για την ανανέωση ολόκληρου του στόλου υποβρυχίων της, αν και τώρα η συμφωνία δείχνει να κλυδωνίζεται επί προεδρίας Τραμπ.
Η άσκηση Talisman Sabre, που διεξάγεται από το 2005 ως κοινά γυμνάσια ΗΠΑ-Αυστραλίας, φέτος χαρακτηρίζεται από πρωτοφανή στα χρονικά πολυεθνική συμμετοχή. Πέραν των ΗΠΑ και της Αυστραλίας, συμμετέχουν στρατιωτικές δυνάμεις από τον Καναδά, τη Γερμανία, την Ινδία, την Ινδονησία, την Ιαπωνία, την Ολλανδία, τη Νέα Ζηλανδία, τη Νορβηγία, τη Νότια Κορέα, τις Φιλιππίνες, τη Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη, την Παπούα Νέα Γουινέα, τη Γαλλία, τα νησιά Φίτζι και Τόνγκα, ενώ η Μαλαισία και το Βιετνάμ έχουν καθεστώς παρατηρητή.
Η μεγαλύτερη άσκηση στην ιστορία του αυστραλιανού στρατού περιλαμβάνει σενάρια πολέμου από αέρος, ξηράς και θαλάσσης· ξεκίνησε την περασμένη Κυριακή και θα διαρκέσει τρεις εβδομάδες, καλύπτοντας χιλιάδες χιλιόμετρα - από το Νησί των Χριστουγέννων στον Ινδικό Ωκεανό έως τη Θάλασσα των Κοραλλίων. Όπως δήλωσε ο αντιναύαρχος Τζάστιν Τζόουνς, αρχηγός κοινών επιχειρήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων της Αυστραλίας, τα γυμνάσια αποτελούν «πρόβα κοινής μάχης σε περίπτωση πολέμου» και «θα δοκιμάσουν την ικανότητα των δυνάμεών μας να μετακινούνται βόρεια της Αυστραλίας και να επιχειρούν από την Αυστραλία». Για πρώτη φορά ο αυστραλιανός στρατός πραγματοποίησε εκτόξευση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς από τα συστήματα HIMARS που έχει προμηθευτεί από τις ΗΠΑ.
Παράλληλα με τις ασκήσεις, η αυστραλιανή κυβέρνηση βρίσκεται σε επιφυλακή για την ενδεχόμενη παρουσία κινεζικών πλοίων επιτήρησης. «Ο κινεζικός στρατός παρακολουθεί αυτές τις ασκήσεις από το 2017. Θα ήταν πολύ ασυνήθιστο να μην το κάνει φέτος», δηλώνει ο Αυστραλός υπουργός Αμυντικής Βιομηχανίας Πατ Κόνροϊ. Αν και μέχρι την Κυριακή δεν είχε εντοπιστεί κάποιο κινεζικό πλοίο, οι Αρχές θεωρούν βέβαιη την παρακολούθηση. Κινεζικά πλοία επιτήρησης έχουν παρακολουθήσει ναυτικές ασκήσεις στα ανοικτά της Αυστραλίας και στις τέσσερις προηγούμενες Talisman Sabre, με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών. Η Κίνα επιχειρεί σταθερά την ενίσχυση της παρουσίας της στον Ειρηνικό, επιδιώκοντας ακόμη και την ίδρυση στρατιωτικής βάσης, κάτι που η Καμπέρα εκλαμβάνει ως απειλή.
«Θα το αφήσω στην Κίνα να ερμηνεύσει τι σημαίνει γι’ αυτούς το να θέλουν 19 φίλοι, σύμμαχοι και εταίροι να επιχειρήσουν μαζί στην περιοχή. Αλλά κατ’ εμέ [...] πρόκειται για έθνη που επιδιώκουν μια κοινή φιλοδοξία για ειρήνη, σταθερότητα, έναν ελεύθερο και ανοικτό Ινδοειρηνικό», αναφέρει ο αντιναύαρχος Τζάστιν Τζόουνς. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο αμερικανός αντιστράτηγος Τζόελ Βόουελ σημείωσε ότι η άσκηση «θα βελτιώσει την ετοιμότητα των στρατιωτικών δυνάμεων να απαντούν μαζί και αποτελεί αποτρεπτικό μηχανισμό, επειδή ο τελικός στόχος μας είναι να μην υπάρξει πόλεμος».
Η Ουάσινγκτον, πάντως, πιέζει έντονα την Αυστραλία και την Ιαπωνία να δηλώσουν ξεκάθαρα τι θα πράξουν σε περίπτωση πολέμου των Ηνωμένων Πολιτειών με την Κίνα για την Ταϊβάν. Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, ο Αμερικανός υφυπουργός Άμυνας, Έλμπριτζ Κόλμπι, στο πλαίσιο της επανεξέτασης της συμφωνίας AUKUS για τη διάθεση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία, πίεσε για σαφείς δεσμεύσεις από Καμπέρα και Τόκιο, προκαλώντας ενόχληση στις δύο σημαντικότερες συμμάχους των ΗΠΑ στον Ινδοειρηνικό.
Η απάντηση της Αυστραλίας ήταν κατηγορηματική: καμία δέσμευση εκ των προτέρων. «Η απόφαση να δεσμευθούν αυστραλιανά στρατεύματα σε μια σύγκρουση θα ληφθεί από την τότε κυβέρνηση, όχι εκ των προτέρων από τη σημερινή», δήλωσε ο Πατ Κόνροϊ. Σε ερώτηση δημοσιογράφου ενώ βρισκόταν στο Πεκίνο για το αν είναι λογικό να έχει η Ουάσινγκτον τη σχετική απαίτηση, όταν η ίδια τηρεί παραδοσιακά στρατηγική ασάφεια στο ζήτημα της Ταϊβάν, ο Αυστραλός πρωθυπουργός, Άντονι Αλμπανέζε, δήλωσε: «Μόλις απαντήσατε μόνοι σας στην ερώτηση».
Ο Άντονι Αλμπανέζε ακολουθεί μία συνολικά μία προσεκτική και μελετημένη προσέγγιση, έχοντας επισημάνει ήδη πριν τη συνάντησή του με τον Σι Τζινπίνγκ πως δεν επρόκειτο να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης η κινεζική επιτήρηση της Talisman Sabre. Κατόπιν των συνομιλιών, αμφότερες οι πλευρές μίλησαν για μία πολύ «εποικοδομητική» συνάντηση, συμφωνώντας στη συνέχιση του διαλόγου και την αποφυγή παρεξηγήσεων.
«Πάντα καθοδηγούμαι από το εθνικό συμφέρον της Αυστραλίας», επανέλαβε ο Αλμπανέζε, ενώ ο Σι επέμεινε στη σημασία της διαφύλαξης του ελεύθερου εμπορίου, μιλώντας για ένα «πολύπλοκο και ταραχώδες» διεθνές σύστημα. Στο πλαίσιο της επίσκεψης, ο Αλμπανέζε θα συμμετάσχει σε επιχειρηματικές και εμπορικές συναντήσεις στη Σαγκάη και το Πεκίνο, ενώ η κυβέρνηση δήλωσε ότι στόχος είναι η προώθηση των οικονομικών και αμυντικών συμφερόντων της χώρας.
Παράλληλα, η Ταϊβάν προχώρησε και η ίδια σε στρατιωτικά γυμνάσια με πραγματικά πυρά, απαντώντας σε πρόσφατες ασκήσεις της Κίνας τις οποίες θεωρεί ως πρόβα εισβολής. Μέσα ενημέρωσης του νησιού παρουσίασαν νέα πυραυλικά συστήματα με ικανότητα πλήγματος στις κινεζικές ακτές.
Όσο για το μέλλον της αμυντικής σύμπραξης-ορόσημο AUΚUS, η Καμπέρα τηρεί στάση αναμονής για την έκβαση της επαναξιολόγησης της συμφωνίας που έχει αναλάβει ο Αμερικανός υφυπουργός Άμυνας Έλμπριτζ Κόλμπι. Ο Κόλμπι, κατά το δημοσίευμα των FT, πιέζει επί μήνες Αυστραλούς και Ιάπωνες αμυντικούς αξιωματούχους για σαφείς δεσμεύσεις δράσης σε περίπτωση πολέμου ΗΠΑ-Κίνας για την Ταϊβάν.
Παραμένει ασαφές πότε οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να δώσουν περαιτέρω επίσημες διευκρινίσεις σχετικά με την επανεξέταση της συμφωνίας από τον Κόλμπι, η οποία αρχικά είχε περιγραφεί ως διαδικασία διάρκειας 30 ημερών. Η ακριβής ημερομηνία έναρξης της αξιολόγησης δεν είναι γνωστή, ωστόσο έχουν ήδη περάσει 30 ημέρες αφότου ανακοινώθηκε επίσημα πως επανεξετάζεται το μακράς πνοής Σύμφωνο AUKUS (από τα αρχικά των τριών χωρών) που συνήφθη επί προεδρίας Μπάιντεν ως ανάχωμα στον κινεζικό επεκτακτισμό και την αυξανόμενη στρατιωτική διείσδυση του καθεστώτος Σι στη ζώνη του Ινδο-Ειρηνικού, που έχει αναδειχθεί σε πεδίο σφοδρού ανταγωνισμού.
Το αμυντικό σύμφωνο εδράζεται πρωτίστως στην ισχύ των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων ως αντίβαρο στην άνοδο της κινεζικής επιρροής στον Ινδοειρηνικό. Το αμερικανικό Πεντάγωνο εντούτοις επανεξετάζει εάν δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συμφωνία για τον εξοπλισμό της Αυστραλίας με αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια «ευθυγραμμίζονται με την ατζέντα ‘Πρώτα η Αμερική’» του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Μιλώντας προ ημερών στην εκπομπή Insiders, ο υπουργός Αμυντικής Βιομηχανίας της Αυστραλίας, Πατ Κόνροϊ, απέφυγε να σχολιάσει δημοσιεύματα βάσει των οποίων η κυβέρνηση Τραμπ θα απαιτήσει από την Καμπέρα επιπλέον οικονομική συμβολή για την υλοποίηση της AUΚUS. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι ΗΠΑ πρόκειται να πουλήσουν στην Αυστραλία παλαιότερα υποβρύχια, πριν προχωρήσει η ναυπήγηση νέων εντός της αυστραλιανής επικράτειας.
«Ας δούμε πρώτα τα ευρήματα της επανεξέτασης. Είμαι βέβαιος πως θα υποστηρίξει τη συμφωνία AUKUS, όπως έκαναν τόσο η αυστραλιανή όσο και η βρετανική επανεξέταση. Η συμφωνία εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον και των τριών χωρών. Θα ενισχύσει την αποτροπή και ταυτόχρονα θα δημιουργήσει 20.000 θέσεις εργασίας στην Αυστραλία. Όταν ανακοινωθεί η θέση των ΗΠΑ, θα τοποθετηθούμε αναλόγως», δήλωσε o Πατ Κόνροϊ.
