Μόλις έξι μήνες στην εξουσία, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Κίριλ Πετκόφ έχασε σήμερα στο κοινοβούλιο τη δεδηλωμένη στο πλαίσιο πρότασης μομφής.
Τα κόμμα της αντιπολίτευσης και το πρώην κυβερνών κόμμα ΙΤΝ έριξαν την κυβερνητική συμμαχία με 123 έναντι 116 ψήφων, βάζοντας την χώρα των 6,5 εκατομμυρίων κατοίκων, τη φτωχότερη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε νέο γύρο πολιτικής αναταραχής εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία και αυξανόμενου πληθωρισμού.
Οι Βούλγαροι έχουν ήδη ζήσει τρεις εκλογικές αναμετρήσεις τον περασμένο χρόνο. Μέχρι την ηχηρή είσοδο στην πολιτική σκηνή του φιλελεύθερου Πετκόφ, πτυχιούχου του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, αποφασισμένου να πατάξει την διαφθορά έπειτα από μία δεκαετία πρωθυπουργίας του Μπόικο Μπορίσοφ.
Ομως, ο ετερόκλητος κυβερνητικός συνασπισμός που σχηματίσθηκε τον Δεκέμβριο παρουσιάζει ρωγμές: στις αρχές του Ιουνίου έχασε την υποστήριξη του αντισυστημικού κόμματος «Υπάρχει Τέτοιος Λαός» (ITN).
Στην αντιπολίτευση, το συντηρητικό κόμμα Gerb του Μπόικο Μπορίσοφ έσπευσε να εκμεταλλευθεί την νέα πραγματικότητα και κατέθεσε πρόταση μομφής με πρόσχημα «την αποτυχία της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής της κυβέρνησης», σε ένα περιβάλλον εκτόξευσης του πληθωρισμού.
Το αποτέλεσμα της διαδικασίας σημαίνει ότι το κεντρώο κόμμα του Πετκοφ τώρα έχει μια δεύτερη ευκαιρία να προτείνει νέο κυβερνητικό σχήμα στο κοινοβούλιο. Αν δεν τα καταφέρει, τότε απομένουν δύο ακόμα ευκαιρίες για τα άλλα κόμματα πριν ο πρόεδρος διορίσει μεταβατική κυβέρνηση και προκηρύξει εκλογές.
Ο ρόλος της Ρωσίας
Ο πρωθυπουργός που είδε την κυβέρνηση του να καταρρέει έσπευσε να δείξει με το δάκτυλο τους υπαίτιους. «Υπόσχομαι ότι θα συνεχίσω τη μάχη να κερδίσει και πάλι τη χώρα και μια μέρα, θα έχουμε μια Βουλγαρία χωρίς ανθρώπους που κινούν μαριονέτες, χωρίς τη μαφία, μια κανονική Ευρωπαική χώρα», δήλωσε χαρακτηριστικά ενώ σύμφωνα με το Politico κατονόμασε τον Ρώσο πρέσβη στην Σόφια και κατηγόρησε την Ρωσία ότι ασκεί επιρροή μέσω του ακροδεξιού κόμματος Αναγέννηση.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Ίλιαν Βασίλεφ, πρώην πρέσβης της Βουλγαρίας στη Ρωσία, είχε δηλώσει προ ημερών στους Financial Times ότι η απόσυρση του ΙΤΝ από την κυβερνητική συμμαχία υπηρετεί τα ρωσικά συμφέροντα και έδειξε ότι η Μόσχα είναι ακόμα ικανή να απλώνει το χέρι της στο βαλκανικό έθνος 15 χρόνια αφού αυτό εντάχθηκε σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.
Ο Βασίλεφ μάλιστα δήλωσε ότι πιστεύει πως η Ρωσία «πυροδότησε την κρίση» χωρίς να παρέχει ωστόσο εξηγήσεις για το πως έγινε αυτό. Πάντως, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Νμίτρι Πεσκόφ έχει ξεκαθαρίσει ότι η Μόσχα δεν είχε τίποτα να κάνει με αυτές τις εξελίξεις.
Διχόνοια
Ο φιλοευρωπαίος Πετκόφ ανήλθε στην εξουσία με την ελπίδα «να μετατρέψει την Βουλγαρία σε μία κανονική ευρωπαϊκή χώρα», αλλά ο πόλεμος την Ουκρανία ανέτρεψε την ατζέντα.
«Στην χώρα αυτή, που υπήρξε το χαϊδεμένο παιδί της Σοβιετικής Ένωσης και βρίσκεται κατά παράδοσιν κοντά στην Μόσχα, ο πόλεμος όξυνε τις διαιρέσεις πλήττοντας την κυβέρνηση», εξηγεί ο Ρουσλάν Στεφάνοφ του Κέντρου Μελέτης της Δημοκρατίας.
Παρά την ισχυρή εξάρτησή της από την ρωσική ενέργεια, η Σόφια δεν υποχώρησε στην απαίτηση του Κρεμλίνου να ανοιχθεί λογαριασμός σε ρούβλια για τις πληρωμές του φυσικού αερίου και βρέθηκε ανάμεσα στις πρώτες χώρες που επλήγησαν από την διακοπή της τροφοδοσίας.
Αυτό το πρωτοφανές γεγονός έπαιξε ρόλο κλειδί στην σημερινή κρίση, πιστεύει ο Ογκνιάν Μίντσεφ, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Μελετών της Μόσχας.
«Οι βούλγαροι ολιγάρχες που έπαιρναν προμήθειες» βρέθηκαν να χάνουν εισοδήματα, «γεγονός που όξυνε τις εντάσεις στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού, καθώς και τους επιχειρηματικούς και κυβερνητικούς κύκλους».
«Η ρωσική ανάμειξη είναι σημαντική στην Βουλγαρία και πλήττει πολλούς τομείς», δηλώνει ο πολιτικός επιστήμονας Γιαβόρ Σιντέροφ, αναφερόμενος «σε αδιάκοπες απόπειρες αποσταθεροποίησης μέσω της διασποράς πλαστών πληροφοριών».
Αλλά και ένα ακόμη θέμα έσπειρε την διχόνοια: η αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Στην βουλγαρική κυβέρνηση, οι περισσότεροι τάχθηκαν υπέρ, αλλά οι σοσιαλιστές απέρριψαν κατηγορηματικά τα αιτήματα του Κιέβου.
Πηγή διχόνοιας υπήρξε επίσης το βουλγαρικό βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση για λόγους ιστορικούς και πολιτισμικούς.
Ο πόλεμος επανέφερε στο τραπέζι το ζήτημα της διεύρυνσης της Ένωσης στην γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή των Βαλκανίων και οι δυτικές πιέσεις προς την Σόφια για να άρει την αντίθεσή της αυξήθηκαν.
Ομως, η στρατηγική της προσέγγισης που εφάρμοσε ο Κίριλ Πετκόφ δεν ήταν αρεστή σε όλους στους κόλπους της βουλγαρικής κυβέρνησης.
Οι αναπόφευκτες εκλογές
Ακόμη και αν ο πρωθυπουργός επιβιώσει της πρότασης μομφής, οι εκλογές φαίνονται αναπόφευκτες, σύμφωνα με τους αναλυτές.
«Αυτό δεν θα έδινε στην κυβέρνηση παρά μηνιαία ή δίμηνη αναστολή», προβλέπει ο Ντιμίταρ Γκάνεφ του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Trend, τόσο εύθραυστη έχει γίνει η θέση της.
Αλλά η οργάνωση νέων εκλογών δεν πρόκειται να επιλύσει τίποτε σε αυτό το κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο, προσθέτει.
Σε μία ύστατη αναλαμπή, χιλιάδες Βούλγαροι αναμένεται να κατέβουν σήμερα στους δρόμους για να υποστηρίξουν την κυβέρνηση Πετκόφ και το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα.
«Τα πράγματα μόλις άρχιζαν να βελτιώνονται και τώρα οι εκλογές θα εκμηδενίσουν ό,τι έχει γίνει», έλεγε χθες στην Σόφια η 34χρονη διευθύντρια επιχείρησης Αντριάνα Παναγιότοβα.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ και Reuters
