Αξιωματούχοι και νομοθέτες στις ΗΠΑ εκφράζουν ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία για μια συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα, κατά την οποία εκπρόσωποι της κυβέρνησης Τραμπ συναντήθηκαν με τον Κιρίλ Ντμιτριέφ, έναν Ρώσο απεσταλμένο που τελεί υπό αμερικανικές κυρώσεις, για να συντάξουν ένα σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με πολλές πηγές που γνωρίζουν το θέμα.
Όπως αναφέρει το Reuters, η συνάντηση έγινε στο Μαϊάμι στα τέλη Οκτωβρίου και συμμετείχαν ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ο γαμπρός του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, και ο Ντμιτριέφ, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), ενός από τα μεγαλύτερα κρατικά επενδυτικά ταμεία της Ρωσίας.
Στενός σύμμαχος του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Ντμιτριέφ έχει αναλάβει βασικό ρόλο στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ για τον πόλεμο και έχει συναντηθεί αρκετές φορές φέτος με τον Γουίτκοφ.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει εκδώσει ειδική εξαίρεση που επιτρέπει την είσοδό του στη χώρα, δήλωσε ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος στο Reuters.
Υπενθυμίζεται ότι, ο Ντμιτριέφ και το ταμείο του εντάχθηκαν στη λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία. Οι κυρώσεις απαγορεύουν ουσιαστικά στους Αμερικανούς πολίτες και τις επιχειρήσεις να συναλλάσσονται μαζί τους.
Η συνάντηση οδήγησε στη σύνταξη ενός σχεδίου 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου, σύμφωνα με δύο πρόσωπα με γνώση του θέματος.
Το σχέδιο, το οποίο αποκαλύφθηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα από το Axios, αιφνιδίασε Αμερικανούς αξιωματούχους σε διάφορα τμήματα της κυβέρνησης και έχει προκαλέσει σύγχυση σε πρεσβείες στην Ουάσιγκτον και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Έχει επίσης πυροδοτήσει επικρίσεις από την ουκρανική πλευρά και τους συμμάχους της, καθώς φαίνεται να ευθυγραμμίζεται έντονα με τα ρωσικά συμφέροντα.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι δήλωσε την Παρασκευή ότι δεν πρόκειται να «προδώσει τα συμφέροντα της Ουκρανίας».
Το έγγραφο, το οποίο ζητά σημαντικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τη σκληρότερη στάση που έχει υιοθετήσει η κυβέρνηση Τραμπ απέναντι στη Μόσχα, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων στον ενεργειακό της τομέα.
Δεν είναι σαφές αν ο Ντμιτριέφ προσήλθε στη συνάντηση στο Μαϊάμι με συγκεκριμένες ρωσικές απαιτήσεις και αν αυτές ενσωματώθηκαν στο σχέδιο ειρήνης.
Δύο άτομα που γνωρίζουν τη συνάντηση ανέφεραν ότι ο Ρουστέμ Ουμέροφ, γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας και Άμυνας της Ουκρανίας, βρισκόταν επίσης στο Μαϊάμι νωρίτερα αυτή την εβδομάδα για να συζητήσει το σχέδιο με τον Γουίτκοφ.
Μία πηγή ανέφερε ότι ο Γουίτκοφ ενημέρωσε τον Ουμέροφ για το σχέδιο κατά τη διάρκεια της επίσκεψης και ότι οι ΗΠΑ το παρέδωσαν στην Ουκρανία μέσω της τουρκικής κυβέρνησης την Τετάρτη, πριν το παρουσιάσουν απευθείας στο Κίεβο την Πέμπτη.
Ο Ουμέροφ έχει χαρακτηρίσει τον ρόλο του «τεχνικό» και αρνήθηκε ότι συζήτησε την ουσία του σχεδίου με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Ο Ντμιτριέφ και η ουκρανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον δεν απάντησαν αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ είπε σε δήλωσή της ότι κάθε σχέδιο ειρήνης «πρέπει να παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας και αποτροπής για την Ουκρανία, την Ευρώπη και τη Ρωσία» και οικονομικά κίνητρα και για την Ουκρανία και για τη Ρωσία.
«Το σχέδιο αυτό συντάχθηκε ώστε να αντικατοπτρίζει τις πραγματικότητες της κατάστασης και να αναζητήσει το καλύτερο δυνατό win-win σενάριο, όπου και οι δύο πλευρές κερδίζουν περισσότερα απ’ όσα δίνουν», είπε.
Ο Τραμπ δήλωσε την Παρασκευή ότι αναμένει ο Ζελένσκι να υπογράψει το σχέδιο έως την αργία των Ευχαριστιών.
Οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει την Ουκρανία ότι μπορεί να περιορίσουν τη στρατιωτική βοήθεια αν δεν το πράξει, σύμφωνα με προηγούμενο ρεπορτάζ του Reuters.
Δεν είχαν ενημερωθεί για το σχέδιο πολλοί αξιωματούχοι
Πολλοί ανώτεροι αξιωματούχοι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας δεν είχαν ενημερωθεί, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν το σχέδιο.
Ο ειδικός απεσταλμένος για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, που συνεργαζόταν με τους Ουκρανούς για τις διαπραγματεύσεις και σχεδιάζει να αποχωρήσει τον Ιανουάριο, επίσης παρακάμφθηκε από τις συνομιλίες Γουίτκοφ–Ντμιτριέφ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο είχε ενημερωθεί για το σχέδιο των 28 σημείων, χωρίς να διευκρινίσει πότε έγινε αυτό.
«Ο υπουργός Ρούμπιο ήταν στενά εμπλεκόμενος σε όλη τη διαδικασία εκπόνησης ενός σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Οποιαδήποτε υπόνοια περί του αντιθέτου είναι απολύτως ψευδής. Έχει μιλήσει πολλές φορές και με τις δύο πλευρές αυτής της σύγκρουσης για να διευκολύνει την ανταλλαγή ιδεών και την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης», δήλωσε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τόμι Πίγκοτ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι και άλλοι που μίλησαν στο Reuters αμφισβήτησαν αυτή την περιγραφή.
«Δεν υπήρξε καμία συνεννόηση, κανείς στο Στέιτ δεν είχε δει το σχέδιο, ούτε ο Ρούμπιο», είπε άλλος Αμερικανός αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι το σχέδιο περιλαμβάνει στοιχεία που ο υπουργός είχε στο παρελθόν απορρίψει.
Η κατάσταση έχει προκαλέσει ανησυχία εντός της κυβέρνησης και στο Κογκρέσο ότι ο Γουίτκοφ και ο Κούσνερ παρέκαμψαν τις θεσμικές διαδικασίες και ότι οι συζητήσεις με τον Ντμιτριέφ κατέληξαν σε ένα σχέδιο που ευνοεί τα ρωσικά συμφέροντα.
Το σχέδιο περιλαμβάνει απαιτήσεις που έχει θέσει επανειλημμένα η Ρωσία – να παραχωρήσει η Ουκρανία εδάφη στα ανατολικά που εξακολουθεί να ελέγχει, να αναγνωρίσει την Κριμαία ως ρωσική και να δεσμευθεί ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
«Το λεγόμενο ‘σχέδιο ειρήνης’ έχει σοβαρά προβλήματα και είμαι εξαιρετικά επιφυλακτικός ότι θα επιτύχει ειρήνη», δήλωσε ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Ρότζερ Γουίκερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας. «Η Ουκρανία δεν πρέπει να εξαναγκαστεί να παραδώσει εδάφη σε έναν από τους πιο απροκάλυπτους εγκληματίες πολέμου του κόσμου, τον Βλαντίμιρ Πούτιν».
Ειδικοί εξέφρασαν επίσης επιφυλάξεις.
«Ο Πούτιν δήλωσε σήμερα ότι το σχέδιο που είδε μπορεί να αποτελέσει “βάση” για μια μελλοντική συμφωνία — πιθανότατα δείγμα ότι θα ζητήσει προσθήκες και αλλαγές πέραν όσων ήδη αποτελούν μειονεκτική πρόταση για το Κίεβο», δήλωσε η Ντάρα Μασικότ από το Carnegie Endowment for International Peace. «Μία εβδομάδα φαίνεται υπερβολικά αισιόδοξη για επίλυση».
Επιφυλάξεις για τον Ντμιτριέφ
Οι συζητήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης με τον Ντμιτριέφ έχουν επίσης προκαλέσει ανησυχίες, ανέφερε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.
Ο Ντμιτριέφ έχει στο παρελθόν χρησιμοποιήσει τον ρόλο του στο RDIF για να αναπτύξει σχέσεις με δυτικές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, ακόμη και υπό καθεστώς κυρώσεων.
Η CIA αρνήθηκε να σχολιάσει τις ανησυχίες που εκφράζονται εντός της κοινότητας πληροφοριών.
Κατά την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, ο Ντμιτριέφ είχε αναπτύξει επαφές με την ομάδα του προέδρου, με στόχο την επαναφορά των σχέσεων Ουάσιγκτον–Μόσχας.
Σε συνάντηση το 2017 με τον Έρικ Πρινς, πρώην CEO της Blackwater και σύμμαχο του Τραμπ, ο Ντμιτριέφ συζήτησε τις σχέσεις ΗΠΑ–Ρωσίας, σύμφωνα με έκθεση του υπουργείου Δικαιοσύνης που δημοσίευσε ο ειδικός εισαγγελέας Ρόμπερτ Μιούλερ το 2019.
Σε ξεχωριστή συνάντηση με φίλο του Κούσνερ, ο Ντμιτριέφ είχε συντάξει ένα σχέδιο συμφιλίωσης για την ενίσχυση των σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας, αναφέρει η έκθεση.
Η ομάδα Μιούλερ ανέφερε ότι δεν διαπίστωσε συντονισμό μεταξύ της εκστρατείας Τραμπ και της Ρωσίας για την επηρέαση των εκλογών του 2016.
Ο Ντμιτριέφ συνεργάστηκε επίσης άμεσα με τον Κούσνερ κατά την πρώτη κυβέρνηση. Στην πανδημία, ο Ντμιτριέφ συντόνισε με τον Κούσνερ την παράδοση αναπνευστήρων στις ΗΠΑ — μια κίνηση που είχε προκαλέσει ανησυχίες στο υπουργείο Οικονομικών ότι οι ΗΠΑ ίσως παραβίαζαν τις ίδιες τους τις κυρώσεις, σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματούχο.
Τα τελευταία χρόνια, ο Ντμιτριέφ έχει εμφανιστεί σε αμερικανικά ΜΜΕ και σε διεθνή φόρα, όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, για να προωθήσει το μήνυμα της ενίσχυσης των εμπορικών δεσμών ΗΠΑ–Ρωσίας.
Προώθησε παρόμοιο μήνυμα και στη συνάντηση του Μαϊάμι, σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις.
Η επίσκεψή του περιελάμβανε και συνάντηση με τη Ρεπουμπλικανή βουλευτή Άννα Λούνα της Φλόριντα. Στη συνάντηση, οι δύο συζήτησαν την ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας. Το γραφείο της Λούνα δεν απάντησε σε αιτήματα σχολιασμού.
Η συνάντηση είχε οριστεί νωρίτερα μέσα στον μήνα, μετά από δηλώσεις της Λούνα ότι είχε λάβει τους ρωσικούς φακέλους για τη δολοφονία Κένεντι.
Σε βίντεο του ρωσικού πρακτορείου RIA, η Λούνα φαίνεται να δέχεται ένα κουτί σοκολατάκια με το πρόσωπο του Πούτιν.
Οι εικόνες φαίνεται να δείχνουν τη Λούνα και τον Ντμιτριέφ σε αίθουσα συσκέψεων του ξενοδοχείου Faena στο Μαϊάμι.
Το Faena Hotel ανήκει στην Access Industries, εταιρεία που διοικείται από τον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Λεν Μπλαβάτνικ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εταιρείας.
Ο Μπλαβάτνικ έχτισε την περιουσία του σε συνεργασία με τον Ρώσο μεγιστάνα Βίκτορ Βέξελμπεργκ, ο οποίος τελεί υπό αμερικανικές κυρώσεις για τους δεσμούς του με τον Πούτιν.
Η εταιρεία του Γουίτκοφ, Witkoff Group, συνεργάζεται με τον Μπλαβάτνικ, μεταξύ άλλων και στο Μαϊάμι.
