Πιο οξύς και αποφασισμένος, ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε έξι χρόνια μετά στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ με λόγο που στόχευε κυρίως το εσωτερικό ακροατήριο και τη βάση του MAGA. Αναδεικνύοντας την ατζέντα του για τη μετανάστευση και την ενέργεια σε «εγχειρίδιο» διεθνούς εφαρμογής, προειδοποίησε την Ευρώπη να κλείσει τα σύνορα και να επιστρέψει στα ορυκτά καύσιμα, εάν δε θέλει να δει την «καταστροφή» της.
Όσο για την τελευταία και πλέον εντυπωσιακή μεταστροφή στο Ουκρανικό, χρίζει αποκωδικοποίησης με την ικανοποίηση να εναλλάσσεται με σκεπτικισμό για το αν θα έχει διάρκεια, αν θα συνοδευτεί από έμπρακτες δεσμεύσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ή πιέσεις προς το καθεστώς Πούτιν, ή εάν στην πράξη θα μπορούσε να σηματοδοτεί αποδέσμευση της αμερικανικής πλευράς από την όλη διαδικασία.
Η εποχή «Τραμπ 2.0» αντικατοπτρίστηκε πλήρως στην ομιλία του Αμερικανού προέδρου. Από το βήμα της 80ής Γενικής Συνέλευσης κατηγόρησε τα Ηνωμένα Έθνη για «κενά λόγια που δεν τελειώνουν πολέμους», διερωτώμενος «ποιος είναι ο σκοπός τους». Αναγνώρισε πως ο ΟΗΕ έχει «τεράστια δυναμική» που, ωστόσο, δεν αξιοποιείται. Ήταν το σημείο που επανέλαβε και τα περί τερματισμού επτά πολέμων στους λίγους μήνες της δεύτερης προεδρικής θητείας του.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ επιτίθεται στον ΟΗΕ και το πολυμερές σύστημα· σήμερα τον κατηγορεί ότι αντί να λύνει, «τροφοδοτεί και χρηματοδοτεί» κρίσεις, επικαλούμενος την «κρίση της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης» που ορίζει ως υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα. Ο ίδιος υπεραμύνθηκε των ενεργειών του στο εσωτερικό των ΗΠΑ και κάλεσε τις ευρωπαϊκές ηγεσίες να πράξουν αναλόγως.
Ο Τραμπ σκιαγράφησε μία Αμερική που μετά την επιστροφή του διανύει «τη χρυσή εποχή της» σε επίπεδο οικονομίας και ασφάλειας, σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, και ειδικά τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, που κατ’ αυτόν απειλούνται με κατάρρευση λόγω ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, πράσινης ενέργειας, πολιτικής ορθότητας και αδύναμης ηγεσίας.
«Είναι καιρός να τερματιστεί το αποτυχημένο πείραμα των ανοιχτών συνόρων. Πρέπει να το τερματίσετε τώρα. Οι χώρες σας πάνε κατά διαόλου», δήλωσε απευθυνόμενος στους Ευρωπαίους. Μιλώντας κατ' επανάληψη για «άνευ προηγουμένου εισβολή», χαρακτήρισε την παράτυπη μετανάστευση και την «πράσινη» πολιτική «ένας τέρας με δύο ουρές που καταστρέφει ό,τι βρίσκεται στο πέρασμά του», καλώντας τους Ευρωπαίους να επιστρέψουν στα ισχυρά σύνορα και τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας για να γίνουν «μεγάλοι ξανά».
Στα Ηνωμένα Έθνη, ο Τραμπ απέρριψε την επιστημονική συναίνεση για το κλίμα, χαρακτηρίζοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη «κολοσσιαία απάτη». Συνοψίζοντας ότι «πράσινο σημαίνει χρεοκοπία», υποστήριξε ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες είναι «αστείο» και «παταγώδης αποτυχία», δαπανηρές και αναποτελεσματικές, «σκουριάζουν και σαπίζουν». Η κλιματική αλλαγή είναι απάτη -«η μεγαλύτερη που έχει διαπραχθεί εις βάρος του κόσμου»-, ανέφερε. Το αποτύπωμα άνθρακα, επίσης απάτη. «Πρέπει να βγάζεις χρήματα με την ενέργεια και όχι να χάνεις», είπε ο Τραμπ και «πέρασε» στην Κίνα λέγοντας ότι παράγει ανεμογεννήτριες για εξαγωγή ενώ συνεχίζει να βασίζεται στα ορυκτά. «Δεν τους αρέσει ο αέρας, αλλά συνεχίζουν να τον πουλάνε», ανέφερε.
Σε μια σειρά μη συνεκτικών δηλώσεων για το κλίμα, υποστήριξε ότι ενώ οι ΗΠΑ έχουν «πολύ καθαρό αέρα», η Κίνα, λόγω του «τραχύ» αέρα της, στέλνει ρύπους. Προειδοποίησε ακόμη ότι «ριζοσπαστικοποιημένοι περιβαλλοντολόγοι» θέλουν να «σκοτώσουν όλες τις αγελάδες», αναφερόμενος στις εκπομπές μεθανίου.
Στα δύο μεγάλα πολεμικά μέτωπα Γάζας και Ουκρανίας, ο Αμερικανός πρόεδρος έμεινε σταθερός στις θέσεις του, εγκαλώντας τις ευρωπαϊκές χώρες για την αναγνώριση κράτους της Παλαιστίνης -κίνηση την οποία χαρακτήρισε επιβράβευση της Χαμάς- ενώ εξέθεσε εκ νέου τη δύσκολη αλήθεια της συνέχισης των αγορών ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου από ευρωπαϊκές και ΝΑΤΟϊκές χώρες ενόσω ο πόλεμος αυτός μαίνεται εδώ και τριάμισι χρόνια.
Υπογράμμισε την ανάγκη εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας εφόσον απελευθερωθούν όλοι οι Ισραηλινοί όμηροι, δίχως να υπεισέλθει περαιτέρω στην πολιτική των ΗΠΑ. «Να αναγνωρίσουμε το κράτος της Παλαιστίνης; Είναι πολύ μεγάλη ανταμοιβή για τους τρομοκράτες της Χάμας και τις φρικτές τους θηριωδίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της 7ης Οκτωβρίου. Αντί να υποκύψουν στη Χάμας, όσοι επιθυμούν την ειρήνη θα πρέπει να ενωθούν πίσω από το μήνυμα: απελευθερώστε αμέσως όλους τους ομήρους», ανέφερε.
Για την Ουκρανία, ο Τραμπ επανέλαβε πως οι ΗΠΑ είναι «απόλυτα έτοιμες να επιβάλουν πολύ ισχυρούς δασμούς που θα σταματούσαν γρήγορα την αιματοχυσία» μόνο αν διακόψουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες τις αγορές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. «Σκεφτείτε το: χρηματοδοτούν τον πόλεμο εναντίον τους», ανέφερε, χαρακτηρίζοντας «επονείδιστες» τις αγορές ρωσικής ενέργειας από ευρωπαϊκές χώρες - στρεφόμενος για το ίδιο ζήτημα και κατά της Κίνας και της Ινδίας.
Ωστόσο, ήταν αφότου κατέβηκε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης που έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ την ανατροπή. Η Ουκρανία είναι σε θέση, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να πολεμήσει και να νικήσει ανακτώντας όλα τα εδάφη της, ανέφερε σε μακροσκελή του ανάρτηση μετά τις συνομιλίες με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη Νέα Υόρκη. «Με χρόνο, υπομονή και την οικονομική υποστήριξη της Ευρώπης και, ιδίως, του ΝΑΤΟ, τα αρχικά σύνορα από όπου ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος, είναι μια πολύ πιθανή επιλογή. Γιατί όχι;» έγραψε στο Truth Social.
Ενώ μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες, ο Αμερικανός πρόεδρος θεωρούσε αναπόφευκτες τις εδαφικές παραχωρήσεις από την πλευρά της Κιέβου στο πλαίσιο ειρηνευτικής συμφωνίας, τώρα μιλά για δυνατότητα πλήρους ανάκτησης εδαφών που ρωσοκρατούνται μετά την εισβολή του 2022, ακόμη «και πέραν αυτών», αναφερόμενος πιθανώς στην Κριμαία - εκτίμηση που δεν συμμερίζονται ούτε οι πλέον ένθερμοι υποστηρικτές του Κιέβου χωρίς κάποια εξαιρετικά δραματική αλλαγή επί του πεδίου.
Ο Τραμπ απέδωσε τη μεταστροφή του στο ότι «γνώρισε και κατανόησε πλήρως» τη στρατιωτική και οικονομική κατάσταση, λέγοντας ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και η Ρωσία αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες και ήρθε η ώρα η Ουκρανία να δράσει. Χαρακτήρισε τη Ρωσία «χάρτινη τίγρη», υποστηρίζοντας πως αν είχε δύναμη, θα είχε επικρατήσει σε λιγότερο από μία εβδομάδα.
Ο Ζελένσκι χαιρέτισε τη «μεγάλη αλλαγή», αν και το Κίεβο δεν τρέφει αυταπάτες: μπορεί να ακολουθήσουν νέες δηλώσεις πιο ευνοϊκές προς τον Πούτιν, ενώ από τη διαφαινόμενη αυτή μεταστροφή λείπουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Ερωτηθείς κατά τη συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο αν μπορεί να εμπιστεύεται ακόμα τον Πούτιν, ο Ντόναλντ Τραμπ απάντησε στους δημοσιογράφους ότι θα τους ενημερώσει «σε περίπου ένα μήνα».
Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, η αιφνιδιαστική στροφή 180 μοιρών του Τραμπ έχει ως στόχο να ασκήσει πίεση στον Πούτιν να προσέλθει σε διαπραγμάτευση, παρά την απουσία κυρώσεων ή στρατιωτικής βοήθειας που θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική του πολέμου. Παρότι σαφώς θετικές οι εντυπώσεις για τη μετατόπιση, οι αναλυτές τονίζουν ότι για να έχει ουσία η στροφή, απαιτούνται περισσότεροι πόροι προς την Ουκρανία - όπλα, συστήματα αεράμυνας, άμεση και αυξημένη στρατιωτική υποστήριξη από τη Δύση. Η Ουάσινγκτον δεν έχει εξαγγείλει νέα στρατιωτική βοήθεια· προωθεί μοντέλο όπου τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ αγοράζουν αμερικανικά όπλα και τα στέλνουν στην Ουκρανία.
Στην Ευρώπη, κοινοτικές πηγές και αναλυτές «βλέπουν» λιγότερο ένδειξη αλληλεγγύης και περισσότερο προσπάθεια αποστασιοποίησης από τον πόλεμο. Ο Νιλ Μέλβιν, διευθυντής Διεθνούς Ασφάλειας στο βρετανικό think-tank RUSI, σημειώνει ότι ο Τραμπ αναγνωρίζει πλέον την πολυπλοκότητα της σύγκρουσης και εκφράζει απογοήτευση για τον Πούτιν - αποτέλεσμα, όπως εκτιμά, ουκρανικής και ευρωπαϊκής διπλωματίας. Ωστόσο, διατηρεί «στρατηγική ασάφεια», δίνοντας ενθαρρυντικά μηνύματα στο Κίεβο αλλά αποφεύγοντας δεσμεύσεις, μεταφέροντας συνεχώς την ευθύνη στην Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, στην Ευρώπη κυριαρχεί το ζήτημα των αλλεπάλληλων παραβιάσεων του εναέριου χώρου κρατών-μελών του ΝΑΤΟ από μαχητικά και drones. Ο Τραμπ απάντησε «ναι» στο ερώτημα αν τα κράτη πρέπει να καταρρίπτουν ρωσικά αεροσκάφη που παραβιάζουν ΝΑΤΟϊκό εναέριο χώρο, βάζοντας όμως «φρένο» σε άμεση εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών: «εξαρτάται από τις περιστάσεις», είπε, σκληραίνοντας ωστόσο, και μέσω αυτής της τοποθέτησης, τους τόνους έναντι της Μόσχας.
