Μάχη με το χρόνο για εκεχειρία στη Γάζα πριν το Ραμαζάνι
AP Photo/Ariel Schalit
AP Photo/Ariel Schalit

Μάχη με το χρόνο για εκεχειρία στη Γάζα πριν το Ραμαζάνι

Οι Ισραηλινοί όμηροι βιώνουν επί μήνες έναν αδιανόητο εφιάλτη στα χέρια της Χαμάς και κανείς δεν γνωρίζει πόσοι και πόσο ακόμη θα αντέξουν. Η ανθρωπιστική κατάσταση για τους Παλαιστίνιους αμάχους στη Λωρίδα της Γάζας έχει ξεπεράσει τα όρια συναγερμού και το βλέμμα καρφώνεται στη Ράφα. Η έναρξη του Ραμαζανιού απέχει μόνο δύο εβδομάδες και το φιτίλι για γενικευμένη ανάφλεξη είναι αναμμένο.

Καθώς ο πόλεμος στη Γάζα δείχνει να οδεύει προς νέο σημείο καμπής, η διακυβέρνηση Μπάιντεν από κοινού με το Κάιρο και τη Ντόχα αναζητούν επειγόντως μέση οδό για προσωρινή εκεχειρία που θα επιτρέψει την απελευθέρωση ομήρων και την εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Μετά τις συνομιλίες στο Παρίσι και την παρουσίαση νέου πλαισίου πρότασης για κατάπαυση του πυρός από τον επικεφαλής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς, η έμμεση διαπραγμάτευση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς έχει μεταφερθεί στη Ντόχα και μία συμφωνία, κατά την αμερικανική πλευρά, διαφαίνεται εφικτή.

Όσον αφορά τα βασικά σημεία εμπλοκής, η Χαμάς εμφανίζεται να υπαναχωρεί από ορισμένες απαιτήσεις που χαρακτηρίζονταν από την ισραηλινή κυβέρνηση «παραληρηματικές» και αφορούσαν στην αποφυλάκιση σχεδόν όλων των Παλαιστινίων κρατουμένων στις ισραηλινές φυλακές σε ανταλλαγή για τους Ισραηλινούς ομήρους, καθώς και στην πλήρη απόσυρση των ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων από τη Γάζα. Το Ισραήλ είναι έτοιμο να δεχθεί μία αναλογία 3 προς 1, που μεταφράζεται στην απελευθέρωση περισσότερων από 100 Παλαιστινίων, με το πρώτο στάδιο να αφορά στην απελευθέρωση 40 ομήρων, κυρίως γυναικών και ηλικιωμένων.

Αντιπροσωπεία της κυβέρνησης Νετανιάχου βρίσκεται στη Ντόχα και ο εμίρης του Κατάρ, σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ-Θάνι, είχε τις τελευταίες ώρες χωριστές συναντήσεις με την ισραηλινή πλευρά και τον αρχηγό του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγε. Πληροφορίες δυτικών μέσων θέλουν αντιπροσωπεία του ισραηλινού στρατού και της Μοσάντ να βρίσκονται επίσης στο Κατάρ για τη δημιουργία επιχειρησιακού κέντρου για την υποστήριξη των διαπραγματεύσεων και για τον έλεγχο της λίστας με τους προς αποφυλάκιση κρατούμενους που θα υποβάλλει η Χαμάς.

Την ίδια στιγμή, η παραίτηση του πρωθυπουργού Μοχάμεντ Σταγέχ και σύσσωμης της κυβέρνησης στη Δυτική Όχθη στέλνει «σήμα» ότι η Παλαιστινιακή Αρχή είναι πρόθυμη να αποδεχθεί κινήσεις αναδιάρθρωσης και μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο που θέτουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να αναλάβει ρόλο στη μεταπολεμική Γάζα, αν και τα εμπόδια προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολλά -από την εναντίωση της κυβέρνησης Νετανιάχου έως την έλλειψη εμπιστοσύνης των ίδιων των Παλαιστινίων στη μαστιζόμενη από διαφθορά Παλαιστινιακή Αρχή- και μπορεί να αποδειχθούν έως και ανυπέρβλητα. 

Κυβέρνηση τεχνοκρατών με επικεφαλής τον Μοχάμεντ Μουστάφα, πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Παλαιστινιακού Επενδυτικού Ταμείου, θα είναι κατά πληροφορίες αραβικών ειδησεογραφικών μέσων το διάδοχο σχήμα που θα προτείνει ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος το τελευταίο διάστημα έχει εντείνει τις διαβουλεύσεις με Άραβες ηγέτες και η πιο πρόσφατη συνάντησή του ήταν με τον βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας. 

Αναφορές θέλουν την Χαμάς να είχε εκφράσει προθυμία να υποστηρίξει το σχηματισμό κυβέρνησης που θα λειτουργεί ανεξάρτητα από οποιαδήποτε παράταξη, και θα αναλάβει για μία αρχική μεταβατική περίοδο τα ηνία έως ότου διοργανωθούν εκλογές. Ο Μοχάμεντ Μουστάφα είναι οικονομολόγος με σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες· κατείχε ανώτερες θέσεις στην Παγκόσμια Τράπεζα και υπηρέτησε σε ανώτερες θέσεις στην Παλαιστινιακή Αρχή. Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι διατηρεί καλή, μακρόχρονη επαγγελματική σχέση με Αμερικανούς αξιωματούχους.

Ζητούμενο για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι να εξασφαλίσουν σε πρώτο στάδιο μία εκεχειρία έξι εβδομάδων, η οποία θα καλύπτει τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού που αρχίζει στις 11 Μαρτίου και θα απομακρύνει τον κίνδυνο μίας άμεσης ισραηλινής επίθεσης στη Ράφα, όπου έχει συνωστιστεί πάνω από το ήμισυ του τοπικού πληθυσμού της Γάζας. Σε αυτό το διάστημα επιδιώκουν να τεθούν οι βάσεις για μία ευρύτερη διαδικασία αποκλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή. Η παραίτηση της παλαιστινιακής κυβέρνησης ακριβώς τη στιγμή που εντείνονται οι διαπραγματεύσεις συμβαδίζει με την αμερικανική στόχευση. 

Ωστόσο, τόσο η ανάληψη της διακυβέρνησης της Γάζας από την Παλαιστινιακή Αρχή, όσο και κυρίως η λύση των δύο κρατών που έχουν επαναφέρει επιτακτικά οι Ηνωμένες Πολιτείες ως μόνη οδό προς μακροπρόθεσμη ειρήνη, προσκρούει στη στάση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και των εταίρων του στον κυβερνητικό συνασπισμό. Όπως επίσης, ο Νετανιάχου διαμηνύει πως μία νέα εκεχειρία δεν θα σηματοδοτήσει τη λήξη του πολέμου, και μετά το πέρας αυτής θα προχωρήσουν οι σχεδιασμοί για τη στρατιωτική επίθεση στη Ράφα της νότιας Γάζας.

Όσον αφορά την Παλαιστινιακή Αρχή, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έχει διαμηνύσει πολλάκις ότι δεν θα επιτρέψει να επιστρέψει για να κυβερνήσει τη Γάζα, εντούτοις άλλες φορές έχει αναφέρει πως δεν θα το επέτρεπε υπό την παρούσα μορφή της, υποδεικνύοντας ενδεχομένως ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να αποδεχθεί μία αναδιαρθρωμένη Παλαιστινιακή Αρχή όπως προτείνει η κυβέρνηση Μπάιντεν -αλλά σε κάθε περίπτωση σε πολιτικό ρόλο, και όχι για την ανάληψη της ασφάλειας που επιμένει ότι θα διατηρήσει το Ισραήλ.

Στο κείμενο γενικών θέσεων που παρουσίασε προ ημερών για τη μεταπολεμική Γάζα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν αποκλείει ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά ούτε και την αναφέρει ρητά, ενώ υπογραμμίζει ότι το Ισραήλ θα επιτρέψει την ανοικοδόμηση του θύλακα αφότου αποστρατιωτικοποιηθεί πλήρως και οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) θα διατηρήσουν επ' αόριστον την ελευθερία επιχειρήσεων σε ολόκληρη τη Γάζα -θέση που ο Νετανιάχου έχει εκφράσει και κατά το παρελθόν.

Διαβάστε Περισσότερα