Κυρώσεις της ΕΕ στη Λευκορωσία: Μία δύσκολη απόφαση
Διεθνή

Κυρώσεις της ΕΕ στη Λευκορωσία: Μία δύσκολη απόφαση

Ενδεχομένως να φαίνεται απλό, να επιβάλλει κάποιος κυρώσεις σε ένα δικτατορικό καθεστώς όπως αυτό που διατηρεί ο Λουκασένκο στη Λευκορωσία, που ακολουθεί τόσο απάνθρωπες πρακτικές, όπως τη μεταφορά μεταναστών στα ευρωπαϊκά σύνορα, για να τους εκμεταλλευθεί προς όφελος της. Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στο Μινσκ όμως είναι μία πολύ δύσκολη απόφαση για τις Βρυξέλλες.

Η Λευκορωσία ωστόσο εκπροσωπεί πολλές διαστάσεις που θυμίζουν στην Ευρώπη στόχους που δεν έχει καταφέρει. Η παρουσία κατ’ αρχάς μίας δικτατορίας δίπλα στα σύνορα είναι από μόνο του πηγή προβληματισμού. Ειδικά αν αναλογιστεί κάποιος τον πακτωλό των κονδυλίων που έχουν διοχετευθεί προς την ανατολική Ευρώπη. Αυτό δείχνει πως ο αντίκτυπος της ευρωπαϊκής επιρροής παραμένει περιορισμένος στην περιοχή.

Η σκληρή στάση προς το Μινσκ θα στρέψει ακόμα περισσότερο τη Λευκορωσία προς τη Μόσχα, ως τον μόνο διαθέσιμο σύμμαχο που μπορεί να της παράσχει τα βασικά. Όσο κι αν ο δεσμός μεταξύ Μόσχας και Μινσκ φαίνεται ιδιαίτερα στενός, ο Λουκασένκο όλο αυτό το διάστημα προσπαθούσε να εκμεταλλευθεί το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για να αποσπάσει περισσότερες διευκολύνσεις από τη Μόσχα. Ακόμα και με αυτό τον τρόπο, οι ευρωπαϊκές χώρες διατηρούσαν μία μορφή επιρροής. Πλέον, όμως αυτή η σχέση θα ανήκει στο παρελθόν.

Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχει η δραστηριοποίηση των Ευρωπαίων ηγετών για να αποκλιμακωθεί η κρίση στα σύνορα της. Η επικοινωνία μεταξύ του Εμμανουέλ Μακρόν και του Βλαντιμίρ Πούτιν εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο, καθώς και η Μόσχα θεωρεί πως η ταύτιση με τη Λευκορωσία τη συγκεκριμένη στιγμή πλήττει την εικόνα της. Αλλά και για τους Ευρωπαίους η συνέχιση της έντασης στα σύνορα με τη Λευκορωσία έχει κόστος και συν τοις άλλοις η συγκεκριμένη περίσταση ευνοεί την ακραία συντηρητική κυβέρνηση της Πολωνίας, με την οποία οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε διαμάχη.

Όσο κι αν φαινομενικά, η εργαλειοποίηση των μεταναστών από ένα δικτατορικό καθεστώς νομιμοποιεί τη σκληρή ευρωπαϊκή απάντηση, το ζήτημα του «φρουρίου» της Ευρώπης παραμένει ανοικτό. Το θέμα θα παραμείνει ανοικτό για τις ευρωπαϊκές ευθύνες, όσο δεν υπάρχει ένα ενιαίο και λειτουργικό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, με ισόνομη κατανομή των προσφύγων και τήρηση των βασικών δικαιωμάτων των μεταναστών. Βέβαια, προς το παρόν η αντιπαράθεση με έναν δικτάτορα προσφέρει ένα προσωρινό πέπλο.

Ακόμα και οι στοχευμένες κυρώσεις προς φυσικά πρόσωπα, οι οποίες κινούνται προς μία σωστή κατεύθυνση, θα έχουν αρνητική επίδραση στις σχέσεις με το κατεστημένο της Λευκορωσίας, αλλά και στον πληθυσμό. Η άγρια καταστολή εναντίον των αντιφρονούντων και οι διώξεις δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης έχει οδηγήσει στη μονομερή ενημέρωση των πολιτών. Κατά συνέπεια, οι πολεμικές κραυγές του λευκορωσικού καθεστώτος θα φωτίσουν αρνητικά την Ευρώπη στους πολίτες της χώρας. Στην εποχή του διαδικτύου, οι Βρυξέλλες θα έχουν βέβαια τη δυνατότητα αλλά και την ευθύνη να δείξουν πως κάνουν ότι πρέπει στο σύνθετο αυτό ζήτημα.