Το «κίνημα των γηπέδων» που τρομάζει τον Ερντογάν
Shutterstock
Shutterstock

Το «κίνημα των γηπέδων» που τρομάζει τον Ερντογάν

Το «κίνημα των γηπέδων» είναι η νέα απειλή που αντιμετωπίζει ο Ταγίπ Ερντογάν καθώς οι αποδοκιμασίες της κυβέρνησής του από οπαδούς στα γήπεδα φέρνει στην μνήμη την ενεργή συμμετοχή των φιλάθλων στην εξέγερση του πάρκου Γκεζί την πρώτη μεγάλη αμφισβήτηση του Τούρκου ηγέτη που σηματοδότησε και την αυταρχική στροφή του τουρκικού καθεστώτος.

Τις τελευταίες ημέρες στην διάρκεια ποδοσφαιρικών αγώνων μεγάλων συλλόγων στην Κωνσταντινούπολη όπως της Μπεσίκτας και της Φενερμπαχτσέ υπήρξε μαζική έντονη αποδοκιμασία της κυβέρνησης αλλά και προσωπικά του Ταγίπ Ερντογάν για τους χειρισμούς στο θέμα των σεισμών που σύντομα εξελίχθηκαν σε συνθήματα που στρέφονταν συνολικά κατά του καθεστώτος Ερντογάν.

Ήδη ο κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν ο ακροδεξιός εθνικιστής Ντεβλέτ Μπαχτσελί έσπευσε να κάνει λόγο για εσωτερική και εξωτερική πολιτική συνωμοσία μιας ομάδας χούλιγκαν δημιουργώντας το κατάλληλο κλίμα για επαναφορά των θεωριών συνωμοσίας και στοχοποίησης κάθε διαμαρτυρίας εναντίον της κυβέρνησης. Ο ίδιος ο Μπαχτσελί μάλιστα δήλωσε ότι σε ένδειξη διαμαρτυρίας παραιτήθηκε από μέλος της αγαπημένης του ομάδας Μπεσίκτας.

Μετά τους οπαδούς της Φενερμπαχτσέ το Σάββατο, χιλιάδες οπαδοί της Μπεσίκτας στο στάδιο Ινονού φώναζαν ρυθμικά στο γήπεδο «Κυβέρνηση παραιτήσου», σε δυο από τις πιο μαζικές εκφράσεις διαμαρτυρίας και αποδοκιμασίας της κυβέρνησης και του Ερντογάν.

Μέχρι τώρα η κυβέρνηση και με την συμβολή της αστυνομίας αλλά και εκμεταλλευόμενη το σοκ στην Νοτιοανατολική Τουρκία έχει αποφύγει την έκφραση μαζικών και οργανωμένων αντιδράσεων για την εγκληματική αδιαφορία στην ανοικοδόμηση της περιοχής αυτής χωρίς κανόνες, για την αδυναμία του κράτους να προστρέξει προς άμεση παροχή βοήθειας σε εκατομμύρια ανθρώπους.

Καθώς όμως και η ίδια η αντιπολίτευση με την γνωστή αφωνία αλλά και την διστακτικότητα της να εμπλέξει σε μικροπολιτική αντιπαράθεση την υπόθεση των σεισμών, ο κίνδυνος για την κυβέρνηση είναι  να υπάρξει ένα «κίνημα διαμαρτυρίας» το οποίο θα υπερβεί πλέον τις αντιδράσεις και την έκφραση οργής για το θέμα των Σεισμών και θα προσλάβει μια γενική αντι-Ερντογάν μορφή όπως έδειχνε και το σύνθημα των οπαδών της Φενερμπαχτσε: «Ψέματα, εξαπατήσεις, πέρασαν 20 χρόνια, παραιτηθείτε» στην διάρκεια του αγώνα με την Κόνιασπορ.

Οι τουρκικές Αρχές ανακοίνωσαν την Τρίτη ότι αυτή την εβδομάδα η Φενερμπαχτσέ θα παίξει στον εκτός έδρας αγώνα στο Καϊσερί χωρίς οπαδούς της καθώς επιβλήθηκε απαγόρευση μετακίνησης φιλάθλων. 

Τα γήπεδα είναι από τους πιο δύσκολους χώρους για τον έλεγχο της μαζικής αντίδρασης των πολιτών, καθώς ούτε να ζητηθούν πολιτικά φρονήματα για την έκδοση εισιτηρίων απαιτούνται ούτε επιβολή κεκλεισμένων των θυρών αγώνων μπορεί να υπάρξει. Όμως οι διαμαρτυρίες και οι αντικυβερνητικές εκδηλώσεις στις κερκίδες των ποδοσφαιρικών αγώνων λειτουργούν πολλαπλασιαστικά καθώς μεταδίδονται από τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, φέροντας τα αντικυβερνητικά συνθήματα σε κάθε γωνιά της Τουρκίας.

Ο εφιάλτης για το τουρκικό καθεστώς είναι η επανάληψη του 2013. Τότε για πρώτη φορά εν μέσω των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας για την καταστροφή του πάρκου Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη, για πρώτη φορά στην ιστορία τους οι σύλλογοι οπαδών των τριών μεγάλων ποδοσφαιρικών συλλόγων της Κωνσταντινούπολης Φενερμπαχτσέ, Μπεσικτας και Γαλατασεράι παραμέρισαν τις διαφορές τους και ενωμένοι συμμετείχαν στις διαδηλώσεις προσφέροντας μια ορμή στο κίνημα αυτό που χαρακτηρίστηκε ως η «τουρκική άνοιξη» η οποία κατέληξε άδοξα, με την καταστολή και το κύμα διώξεων.

Ήταν ίσως η πρώτη φορά που μια πολιτική μάζα φανατικών οπαδών ποδοσφαιρικών συλλόγων μετατράπηκε σε πυρήνα εξέγερσης, μετά την συμμετοχή των φανατικών οπαδών στην εξέγερση της Πλατείας Ταχρίρ στην Αίγυπτο και έδειχνε μια ριζοσπαστικοποίηση και ακτιβισμό των σκληρών και «μάχιμων» Συνδέσμων φιλάθλων.

Οι οπαδοί της Φενερμπαχτσέ και Γαλατασεράι είχαν ξαναβρεθεί μαζί στο πεζοδρόμιο σε διαδηλώσεις στον εορτασμό της Πρωτομαγιάς το 2007 και 2008 εναντίον της αστυνομικής παρουσίας στην πλατεία Ταξίμ, χώρο που παραδοσιακά εορτάζεται η Πρωτομαγιά.

Ο Σύνδεσμος Carsi των φανατικών οπαδών της Μπεσίκτας περιλαμβάνει στους κόλπους του ένα αριστερόστροφο κοινό που δεν εκφράζεται πολιτικά, αλλά έχει  έντονο χαρακτήρα ακτιβισμού και το Μπεσίκτας συχνά μετατρέπονταν σε πεδίο επεισοδίων κατά της αστυνομίας. Καθώς η Μπεσίκτας μάλιστα είναι η πιο «φτωχή» ομάδα μαζεύει στους κόλπους των οπαδών της από ακροαριστερούς μέχρι Κεμαλιστές που είναι αυστηρά κοσμικοί και αντίθετοι με το AKP(πηγή: Al-Monitor).

Στην Φενερμπαχτσέ που είναι η αγαπημένη ομάδα του Ερντογάν μια ομάδα φιλάθλων είναι οπαδοί του ΑΚΡ και όταν ξέσπασε το σκάνδαλο των στημένων παιγνιδιών στράφηκαν εναντίον του προέδρου της ομάδας ενώ δεν συμμετείχαν στις διαδηλώσεις στο Γκεζί.

Όμως ο άλλος σύνδεσμος φιλάθλων της Φενερμπαχτσέ περιλαμβάνει αριστεριστές και σοσιαλδημοκράτες οπαδούς του αντιπολιτευόμενου CHP οι οποίοι είχαν σπεύσει να στηρίξουν τον πρόεδρο της ομάδας που βρέθηκε και στο στόχαστρο της κυβέρνηση. Ήταν αυτοί που δυναμικά συμμετείχαν στις διαδηλώσεις.

Αλλά και από την Γαλατασαράι ο Σύνδεσμος φιλάθλων UltrAlsan ειχε συμμετάσχει στην εξέγερση του Γκεζί και οργάνωσε την πρώτη δημόσια αποδοκιμασία εναντίον του Ερντογάν τον Ιανουάριο του 2011 στα εγκαίνιά του νέου γηπέδου της ομάδας.

Έχοντας μπει σε μια εξαιρετικά δύσκολη προεκλογική πορεία το μόνο που δεν θα ήθελε ο κ. Ερντογαν είναι  να αντιμετωπίσει την έκφραση δυσφορίας και οργής στους δρόμους. Και εκεί ο μεγάλος αντίπαλος του φαίνεται ότι θα είναι εκτός της νεολαίας και οι οργανωμένοι Σύνδεσμοι των τριών μεγάλων ομάδων της Κωνσταντινούπολης.