Η ξαφνική πρόταση του Βλαντιμίρ Πούτιν για επανεκκίνηση των ειρηνευτικών συνομιλιών με την Ουκρανία, στις 15 Μαΐου στην Κωνσταντινούπολη, φέρνει ξανά στο προσκήνιο το ερώτημα. Πόσο πραγματική είναι η ρωσική επιθυμία για ειρήνη;
Ο Ρώσος πρόεδρος, μιλώντας σε μεταμεσονύκτια ενημέρωση στη Μόσχα, παρουσίασε την πρότασή του ως άνοιγμα χωρίς προϋποθέσεις. Ωστόσο, η επιλογή να αγνοήσει παντελώς την κοινή πρόταση των Ευρωπαίων ηγετών, για 30ήμερη άνευ όρων κατάπαυση του πυρός από τις 12 Μαΐου, δεν αφήνει περιθώρια για αυταπάτες.
Αντί να δώσει στήριξη στη συλλογική Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, ο Πούτιν επιλέγει να παρακάμψει την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, αναβαθμίζοντας τον ρόλο της Τουρκίας και του Ερντογάν, πιθανώς με τη σιωπηλή ανοχή ή και υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Στόχος είναι ξεκάθαρος, να υποβαθμιστεί η γεωπολιτική βαρύτητα της Ευρώπης και να παρουσιαστεί η Μόσχα ως προσηλωμένη στην ειρήνη, ενώ παράλληλα συνεχίζει τις επιθέσεις στο Κίεβο.
Είναι φανερό πως η πρόταση Πούτιν δεν αποσκοπεί σε γρήγορη ειρήνη. Η Μόσχα εκτιμά ότι έχει το πλεονέκτημα στο πεδίο και δε βιάζεται. Όμως, θέλει να αποφύγει τη ρήξη με τον Τραμπ και να διατηρήσει ένα πολιτικό άλλοθι διεθνώς, ιδιαίτερα τώρα που αυξάνονται οι φωνές στη Δύση για πάγωμα του πολέμου.
Η εμπλοκή της Τουρκίας από την άλλη, εξυπηρετεί και τους τακτικούς στόχους της Άγκυρας. Ο Ερντογάν, ο οποίος διατηρεί διαύλους επικοινωνίας και με τις δύο πλευρές, επιδιώκει να ενισχύσει τον ρόλο του ως περιφερειακού μεσολαβητή και να καρπωθεί γεωπολιτικά οφέλη. Δεν αποκλείεται μάλιστα να έχει υπάρξει εκ των προτέρων συνεννόηση με τον Τράμπ, ο οποίος δε δείχνει ιδιαίτερα πρόθυμος να στηρίξει την Ευρωπαϊκή γραμμή.
Η πρόβλεψη για το άμεσο μέλλον εκτιμάται ότι είναι ζοφερή. Εάν η Ουκρανία απορρίψει την πρόταση για Κωνσταντινούπολη, ο Πούτιν θα την παρουσιάσει ως αδιάλλακτη. Αν την αποδεχτεί, η Ρωσία πιθανότατα θα επιδιώξει να την εκτροχιάσει μέσω μη ρεαλιστικών απαιτήσεων.
Η εκεχειρία δε διαφαίνεται στον ορίζοντα. Η Ουκρανία πιθανότατα θα απορρίψει την πρόταση του Πούτιν, οι επιθέσεις θα συνεχιστούν, η Δύση θα επιβάλει νέες κυρώσεις και η Τουρκία θα προσπαθήσει να ισορροπήσει, κερδίζοντας διπλωματικά οφέλη από τον ρόλο της ως διαμεσολαβητής, που είναι η γνώριμη η τακτική του Ερντογάν. Η ειρήνη, για ακόμα μια φορά, φαίνεται να χρησιμοποιείται ως εργαλείο πολιτικής και όχι ως ειλικρινής στόχος.
Το μόνο σίγουρο είναι πως ο πόλεμος σήμερα δε γίνεται μόνο με όπλα, αλλά και με διπλωματικά παιχνίδια. Και σε αυτό το παιχνίδι, ο Πούτιν έχει μεγάλη εμπειρία.
*Αντιπτέραρχος (Ι) εα. Κωνσταντίνος Ιατρίδης, Επίτιμος Διοικητής ΔΑΥ, Επίτιμος Πρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας, Αμυντικός Αναλυτής
