Τον υψηλό προσκεκλημένο του, Σι Τζινπίνγκ, ήλθε να «επιδείξει» έναντι Ευρώπης και Αμερικής ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη στρατιωτική παρέλαση στην Κόκκινη Πλατεία, εργαλειοποιώντας ξανά την επέτειο της Νίκης έναντι της ναζιστικής Γερμανίας για να προβάλλει το ρωσικό αφήγημα για τον επιθετικό πόλεμο στην Ουκρανία και να εμφανίσει τη Μόσχα στην εμπροσθοφυλακή του αγώνα για τη νέα παγκόσμια τάξη μακριά από την ηγεμονία των ΗΠΑ.
Θερμές χειραψίες και εναγκαλισμούς με Βορειοκορεάτες στρατηγούς αντήλλαξε επίσης ο Πούτιν ευχαριστώντας τους για την εμπλοκή στην ανακατάληψη του Κουρσκ, ενόσω κατέκλυζαν την Κόκκινη Πλατεία βαλλιστικοί πύραυλοι Iskander, πολλαπλοί εκτοξευτές πυραύλων Tornado-S, βαρέα συστήματα φλογοβόλων TOS-2 Tosochka -όλα συστήματα που χρησιμοποιήθηκαν στο μέτωπο της Ουκρανίας. Υπό τους ήχους στρατιωτικής μπάντας για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν και τα drones -πολλά ευγενικής χορηγίας του Ιράν- που επί τρεισήμισι χρόνια σκοτώνουν αμάχους. Διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι Yars, με δυνατότητα μεταφοράς πυρηνικών κεφαλών, διέσχιζαν επίσης την Κόκκινη Πλατεία.
Το θέαμα δεν περιλάμβανε και παρέλαση βορειοκορεατικών στρατευμάτων, όπως πολλοί ανάμεναν, ούτε και παρέστη ο Κιμ Γιονγκ-ουν ώστε να συμπληρωθεί η τριάδα. Φρόντισε όμως ο Βορειοκορεάτης ηγέτης να πραγματοποιήσει μία σπάνια επίσκεψη στη ρωσική πρεσβεία στην Πιονγιάνγκ για να τιμήσει τη Μόσχα και να διατυμπανίσει ότι η Βόρεια Κορέα θα ενισχύσει τα «ευγενή ιδεολογικά θεμέλια και την αήττητη συμμαχία» με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Πέραν από μεγάλη ποσότητα πυρομαχικών πυροβολικού και πυραύλων, η Βόρεια Κορέα φέρεται να έστειλε έως και 15.000 στρατιώτες για να απωθήσουν τους Ουκρανούς στη ρωσική δυτική περιφέρεια Κουρσκ.
Ενώ οι εορτασμοί για την Ημέρα της Νίκης ήταν υποτονικοί τα περασμένη έτη του πολέμου, φέτος ο Πούτιν «έφερε» στη Μόσχα για την 80ή επέτειο από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων σχεδόν 20 χωρών, περιλαμβανομένου του προέδρου της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και του προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι και άλλων ηγετών από «φιλικές χώρες» όπως η Μόσχα τις αποκαλεί. Ο πιστός θαυμαστής του Πούτιν Βίκτορ Όρμπαν δεν ήταν εκεί, αλλά τον αντικατέστησε επάξια ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο, ο μόνος επικεφαλής κυβέρνησης κράτους-μέλους της ΕΕ που παρέστη στις εκδηλώσεις στη Μόσχα.
«Είναι αδιανόητο να είναι κανείς μέρος αυτού του κόσμου και εν μέσω της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας να βρίσκεται στην Κόκκινη Πλατεία και να γιορτάζει την Ημέρα της Νίκης μαζί με εκείνους που δολοφονούν παιδιά, αμάχους...». Ήταν η δήλωση του Ντόναλντ Τουσκ πριν την υπογραφή με τον Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία -ανήμερα της Ημέρας της Ευρώπης- συμφώνου εμβάθυνσης της αμυντικής τους συνεργασίας, το οποίο και απηχεί τον βαρύνοντα ρόλο που έχει πλέον η Πολωνία ως κομβική χώρα της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ σε καιρούς αμερικανικής αποδέσμευσης.
Στην παρέλαση του Πούτιν, την ίδια στιγμή, το κινεζικό ήταν το μεγαλύτερο ξένο απόσπασμα που συμμετείχε, με τους Πούτιν και Σι να κάθονται πλάι-πλάι στην εξέδρα και τον Ρώσο πρόεδρο να κάνει ιδιαίτερη αναφορά, πέραν της ρωσικής νίκης και της συμβολής των συμμαχικών δυνάμεων, στον «γενναίο λαό της Κίνας». Δεν ήταν εκτενής η αναφορά του Πούτιν στον πόλεμο της Ουκρανίας -που ούτε έχει κερδίσει, ούτε θέλει να λήξει- αλλά περιείχε για πολλοστή φορά τα περί «δίκαιου αγώνα» και μίας Ρωσίας που «ήταν και θα είναι ακλόνητο οχυρό ενάντια στο ναζισμό, τη ρωσοφοβία και τον αντισημιτισμό». Το αφήγημα Πούτιν για τον πόλεμο από την πρώτη στιγμή περιλαμβάνει τα περί «αποναζιστικοποίησης» της Ουκρανίας, προστασίας των ρωσόφωνων έναντι κινδύνου «γενοκτονίας» και της απειλής που πρεσβεύει για την ίδια η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας συνέδεσε ξανά τις νίκες της χώρας στο παρελθόν με την παρούσα κατάσταση υποστηρίζοντας ότι «η αλήθεια και η δικαιοσύνη είναι με το μέρος μας» για να συνεχίσει ότι «ολόκληρη η χώρα, η κοινωνία και ο λαός υποστηρίζουν τους συμμετέχοντες στην ειδική στρατιωτική επιχείρηση», την ονομασία που έχει δώσει στον πόλεμο κατά κυρίαρχης χώρας.
Είχαν προηγηθεί και ακολούθησαν πολύωρες συνομιλίες με τον επίτιμο προσκεκλημένο Σι Τζινπίνγκ που βρίσκεται σε τριήμερη επίσκεψη στη Μόσχα διακηρύσσοντας την «ατσάλινη φιλία» που συνδέει Κίνα και Ρωσία και την αποφασιστικότητά τους να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν «αποφασιστικά» την αμερικανική επιρροή. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών τους στο Κρεμλίνο, Σι και Πούτιν εμφανίστηκαν ως θεματοφύλακες μιας νέας παγκόσμιας τάξης που δεν θα κυριαρχείται πλέον από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και σε ένα μακροσκελές κοινό ανακοινωθέν, ανέφεραν ότι θα εμβαθύνουν περαιτέρω τις διμερείς σχέσεις σε όλα τα πεδία, περιλαμβανομένης της στρατιωτικής συνεργασίας, και θα ενισχύσουν τον συντονισμό για να αντιμετωπίσουν αποφασιστικά την πολιτική της Ουάσινγκτον για «διπλή ανάσχεση» της Ρωσίας και της Κίνας».
Στην ενδέκατη επίσκεψή του στη Ρωσία αφότου ανέλαβε τα ηνία το 2015, ο Σι Τζινπίνγκ υποστήριξε τη ρωσική άποψη ότι η ουκρανική σύγκρουση μπορεί να επιλυθεί μόνο με την εξάλειψη των «βαθύτερων αιτιών» της, τη μόνιμη επωδό της Ρωσίας που παραπέμπει σε ουδετερότητα της Ουκρανίας και ανάσχεση της προς Ανατολάς διεύρυνσης του ΝΑΤΟ. Ο Σι προσέθεσε ότι η Κίνα και η Ρωσία θα πρέπει να εδραιώσουν τη βάση της συνεργασίας τους και να «εξαλείψουν τις εξωτερικές παρεμβάσεις». Σε μια άλλη έμμεση αναφορά στις ΗΠΑ, με τις οποίες η Κίνα βρίσκεται σε εμπορικό πόλεμο, ο ίδιος δήλωσε ότι η Ρωσία και η Κίνα θα συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν τη «μονομέρεια και τον εκφοβισμό», τονίζοντας ότι το Πεκίνο θα υπερασπιστεί «αποφασιστικά» τα συμφέροντά του καθώς και εκείνα της Ρωσίας και άλλων αναπτυσσόμενων χωρών με το βλέμμα στον Παγκόσμιο Νότο.
Σκέλος της κοινής ανακοίνωσης καταδικάζει και ευθέως τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους προσπαθούν να προωθήσουν την επέκταση του ΝΑΤΟ στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, να δημιουργήσουν ‘μικρούς κύκλους’ και να κερδίσουν χώρες της περιοχής για να προωθήσουν τη ‘στρατηγική τους στον Ινδο-Ειρηνικό', υπονομεύοντας την περιφερειακή ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία», αναφέρεται στο κείμενο.
Αυτή ήταν η πρώτη κατ’ ιδίαν συνάντηση Πούτιν-Σι μετά το μπαράζ δασμών του Ντόναλντ Τραμπ τόσο κατά ανταγωνιστών, όσο και κατά εταίρων, που ήλθαν να κλονίσουν τους δεσμούς με συμμάχους από την Ευρώπη έως την Ιαπωνία, με το Πεκίνο να βρίσκει ευκαιρία να προσπαθήσει να προβληθεί ως η σταθερά απέναντι σε έναν μη προβλέψιμο Αμερικανό πρόεδρο και να προωθήσει το «όραμα» για τη νέα διεθνή τάξη, το οποίο και τον ενώνει με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στον οποίο έχει παράσχει οικονομικό και διπλωματικό «σωσίβιο» μετά την εισβολή στην Ουκρανία που τον κατέστησε παρία για τη Δύση.
Με τη χθεσινή παρέλαση και συγκέντρωση ηγετών στη Μόσχα, ο Πούτιν επεδίωξε να προβάλει ισχύ και διεθνές κύρος παρά τις δυτικές προσπάθειες να τον απομονώσουν μετά τον πόλεμο -τουλάχιστον μέχρι και τη λήξη της διακυβέρνησης Μπάιντεν όσον αφορά τις ΗΠΑ. Ο Ντόναλντ Τραμπ ουσιαστικά εξυπηρέτησε τις επιδιώξεις του Ρώσου προέδρου με το «άνοιγμα» στη Μόσχα και το σήμα επανεκκίνησης των διμερών σχέσεων χωρίς καν να προηγηθεί οποιαδήποτε παραχώρηση, πολλώ δε μάλλον να συμφωνήσει στην εκεχειρία των 30 ημερών που ο Τραμπ είχε προτείνει τον Μάρτιο και το Κίεβο είχε αποδεχθεί άνευ προϋποθέσεων. Αν η προσέγγιση με τη Μόσχα ήταν μία τακτική που στόχευε μεταξύ άλλων στην απομάκρυνσή της από την Κίνα, οι αναλυτές διακρίνουν πως τα όσα διημείφθησαν στο Κρεμλίνο θα πρέπει να είναι το λιγότερο απογοητευτικά για τον Αμερικανό πρόεδρο.
Μπροστά στην πραγματικότητα της παρελκυστικής τακτικής της Μόσχας και κατόπιν της τελευταίας τηλεφωνικής επικοινωνίας του με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ντόναλντ Τραμπ επανέφερε χθες την πρόταση για προσωρινή εκεχειρία προειδοποιώντας πως εάν η Μόσχα δεν την αποδεχθεί θα προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων. Ήταν μία ακόμη αλλαγή γραμμής εκ μέρους Τραμπ προς τις θέσεις της Ουκρανίας αυτή τη φορά, έπειτα από δύο μήνες παραχωρήσεων προς τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της επανεκκίνησης των διπλωματικών σχέσεων με τη Μόσχα και της καταψήφισης ψηφίσματος καταδίκης της Ρωσίας για τον πόλεμο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Αμερικανό πρόεδρο είχαν χθες αμφότεροι οι Εμανουέλ Μακρόν και Φρίντριχ Μερτς, με τον Γάλλο πρόεδρο να αναφέρει πως η Ευρώπη στηρίζει το ισχυρό κάλεσμά του Τραμπ για άνευ όρων κατάπαυση του πυρός «δίχως καθυστέρηση» και τον Γερμανό καγκελάριο -που πραγματοποίησε και «επίσημη πρώτη» στις Βρυξέλλες- να προειδοποιεί με νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας εφόσον δεν ανταποκριθεί.
