Ο Σεπτέμβριος μπαίνει με δυσάρεστους οιωνούς για οδυνηρές περικοπές και πολιτικές αντιπαραθέσεις στον κυβερνητικό συνασπισμό Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) και Σοσιαλδημοκρατών (SPD) υπό τον Φρίντριχ Μερτς.
Πάντως, όλοι οι κυβερνητικοί εταίροι συμφωνούν ότι κύρια προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια αποτελεί η συγκράτηση, αν όχι η μείωση των κοινωνικών παροχών, που είναι εδώ και χρόνια η μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών στον κρατικό προϋπολογισμό της Γερμανίας (περίπου 180 δισ. ευρώ για το 2025).
Πρώτο δείγμα γραφής: Το αποκαλούμενο «επίδομα του πολίτη» (Bürgergeld), που είναι το βασικό επίδομα διαβίωσης, θα «παγώσει» τόσο για το τρέχον έτος, όσο και για το 2026. Η οριστική απόφαση αναμένεται να ληφθεί στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στις 10 Σεπτεμβρίου.
Αν αναλογιστούμε το κόστος ζωής στη Γερμανία, ούτως ή άλλως δεν είναι πολύ γενναιόδωρο το επίδομα διαβίωσης, καθώς σήμερα ένας ενήλικος δικαιούχος λαμβάνει 563 ευρώ μηνιαίως, ενώ για κάθε παιδί προβλέπονται -ανάλογα με την ηλικία- από 357 έως 471 ευρώ μηνιαίως.
«Χρηματοδοτήσιμο» το κοινωνικό κράτος;
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια μεγαλώνει ο αριθμός των δικαιούχων, ενώ συνολικά το 2025 οι κοινωνικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 15%. Είναι και αυτός ένας λόγος που ο χριστιανοδημοκράτης καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επιμένει ότι «αυτό το σύστημα, όπως είναι σήμερα, δεν μπορούμε πλέον να το χρηματοδοτήσουμε με βάση τα όσα παράγουμε στη Γερμανία. Εδώ και χρόνια ζούμε πάνω από τις δυνατότητές μας».
Έτσι περιέγραψε την κατάσταση ο Φρίντριχ Μερτς μιλώντας το Σάββατο σε κομματικό συνέδριο στη Βόννη, μόλις δύο εβδομάδες πριν από τις δημοτικές εκλογές στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, το πολυπληθέστερο ομόσπονδο κρατίδιο της Γερμανίας. Αν και είναι κατά κύριο λόγο τοπικά τα κριτήρια των ψηφοφόρων, οι εκλογές αυτές δεν παύουν να αποτελούν ένα «τεστ» και για τον καγκελάριο, καθώς ο ίδιος κατάγεται από τη Βεστφαλία.
Δεν πέρασαν 24 ώρες από τις δηλώσεις Μερτς και η απάντηση ήρθε από την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Μπέρμπελ Μπας, ανερχόμενο στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) και εκπρόσωπο της αριστερής πτέρυγας του κόμματος. Μιλώντας σε εκδήλωση της σοσιαλιστικής Νεολαίας στο Γκελζενκίρχεν -ένα παραδοσιακό αριστερό προπύργιο στη βιομηχανική Κοιλάδα του Ρουρ, που όμως τα τελευταία χρόνια εμφανίζει «διαρροές» υπέρ της ξενοφοβικής «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD)- η Μπας δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «η συζήτηση για το δήθεν ακριβό κράτος δικαίου είναι bullshit και συγγνώμη για την έκφραση…».
«Υποχώρηση απέναντι στον Μερτς»
Η δήλωση προκάλεσε ενθουσιασμό στο ακροατήριο, αλλά στο διά ταύτα ακόμα και η Μπέρμπελ Μπας προσυπογράφει το «πάγωμα» των κοινωνικών επιδομάτων. Γεγονός που προκαλεί την έντονη κριτική του Γιαν φαν Άκεν από το «Κόμμα της Αριστεράς» (Die Linke). «Ο πληθωρισμός επιμένει, οι τιμές αυξάνονται, ήδη σήμερα ο κόσμος δεν έχει λεφτά» επισημαίνει ο συμπρόεδρος της Αριστεράς. «Έχω την εντύπωση ότι το SPD υποχωρεί ατάκτως μπροστά στον Μερτς, που μας λέει ότι 'δεν έχουμε πλέον τη δυνατότητα να χρηματοδοτούμε το κοινωνικό κράτος'. Εγώ νομίζω ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να χρηματοδοτούμε τόσους δισεκατομμυριούχους…».
Με τη ρητορική υπέρ της «φορολόγησης των πλουσίων» η Linke φαίνεται να επανέρχεται στο προσκήνιο. Στις τελευταίες τοπικές εκλογές του Αμβούργου, τον περασμένο Μάρτιo, κατέγραψε ποσοστό 11,5%, το υψηλότερο που έχει συγκεντρώσει στη συγκεκριμένη περιφέρεια, ξεπερνώντας την AfD. Ο Γιαν φαν Άκεν έκανε λόγο για ένα «μεγαλειώδες εκλογικό αποτέλεσμα», το οποίο ασφαλώς θα ήθελε να επαναλάβει στις δημοτικές εκλογές της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας.
Περικοπές και «αίσθηση δικαιοσύνης»
Τι λέει για όλα αυτά ο επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών Λαρς Κλίνγκμπαϊλ; Η θέση του είναι δύσκολη, καθώς πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στις ευαισθησίες ενός σοσιαλδημοκράτη και τις αναγκαιότητες ενός υπουργού Οικονομικών, ο οποίος ήδη εντοπίζει μία «μαύρη τρύπα» 30 δισεκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό του 2027 και ζητεί από όλα τα υπουργεία να προχωρήσουν στις απαραίτητες περικοπές και προσαρμογές.
Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο ARD, ο Κλίνγκμπαϊλ ξεκαθαρίζει ότι υποστηρίζει όχι μόνο το πάγωμα των κοινωνικών επιδομάτων, αλλά και την αναθεώρηση της νομοθεσίας, η οποία στο μέλλον θα προβλέπει συγκεκριμένες κυρώσεις - ακόμα και περικοπή των επιδομάτων - εάν ο δικαιούχος δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του (για παράδειγμα, να προσέρχεται εγκαίρως σε ραντεβού με τις αρμόδιες υπηρεσίες ή να απαντά θετικά σε δουλειές που του προτείνονται). «Θεωρώ απαράδεκτο να παίρνει κάποιος χρήματα από το κράτος και μετά να χαλαρώνει και να λέει 'Δεν κάνω τίποτα'» λέει ο Λαρς Κλίνγκμπαϊλ.
Πηγή: Deutsche Welle