Η απόπειρα της Κίνας να επιβάλει την κυριαρχία της σε αμφισβητούμενο ύφαλο στη Νότια Σινική Θάλασσα έχει πυροδοτήσει νέο κύμα αντιπαράθεσης με τις Φιλιππίνες, λίγες ημέρες πριν από την έναρξη κοινών στρατιωτικών γυμνασίων με τις Ηνωμένες Πολιτείες στην περιοχή.
Οι Φιλιππίνες έστειλαν στρατιωτικές και ακτοφυλακικές δυνάμεις στη μικρή νησίδα Σάντι Κέι και σε δύο κοντινούς υφάλους στα νησιά Σπάρτλι, μία ημέρα αφού το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι «άσκησε κυριαρχικά δικαιώματα» στον ύφαλο, υψώνοντας τη σημαία του και στηρίζοντας τις εδαφικές του διεκδικήσεις.
Δεν καταγράφηκε άμεση αντιπαράθεση μεταξύ των δύο χωρών, ωστόσο βίντεο της Φιλιππινέζικης Ακτοφυλακής δεν έδειξαν παρουσία κινεζικών δυνάμεων στον ύφαλο. Παρόλα αυτά, όπως σημειώνεται, κινεζικά πλοία ακτοφυλακής και ναυτικής πολιτοφυλακής παραμένουν σε κοντινή απόσταση.
Η κίνηση του Πεκίνου αποτελεί την πρώτη επίσημη δήλωση κυριαρχίας σε ξηρά ή ύφαλο της διαφιλονικούμενης περιοχής μετά από τουλάχιστον μία δεκαετία.
Παρότι το Σάντι Κέι είναι μικροσκοπικό — μόλις λίγο μεγαλύτερο από 200 τετραγωνικά μέτρα — έχει τεράστια στρατηγική σημασία. Η κατοχή του μπορεί να επεκτείνει την κυριαρχία στα γύρω χωρικά ύδατα σε ακτίνα 12 ναυτικών μιλίων, συμπεριλαμβάνοντας τη σημαντική νήσο Θίτου, όπου βρίσκεται το κύριο στρατιωτικό φυλάκιο των Φιλιππίνων στην περιοχή.
Ανησυχία στον Λευκό Οίκο
Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε τις αναφορές για την κινεζική κατάληψη του ύφαλου ως «ιδιαίτερα ανησυχητικές, αν επαληθευτούν». Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Τζέιμς Χιούιτ, προειδοποίησε ότι τέτοιες ενέργειες «υπονομεύουν τη σταθερότητα της περιοχής και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο».
Αν και η Κίνα διεκδικεί σχεδόν το σύνολο της Νότιας Σινικής Θάλασσας, το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης το 2016 απέρριψε τις εδαφικές της αξιώσεις. Πέρα από το Πεκίνο και τη Μανίλα, στη διεκδίκηση περιοχών συμμετέχουν και το Βιετνάμ, η Ταϊβάν, η Μαλαισία και το Μπρουνέι.
Η Κίνα διαθέτει τη μεγαλύτερη δύναμη ακτοφυλακής και ναυτικής πολιτοφυλακής στον κόσμο και έχει προχωρήσει στην κατασκευή τεχνητών νησιών όπου λειτουργούν στρατιωτικές βάσεις με υποδομές για πυραύλους, αεροδρόμια και ραντάρ.
Το Σάντι Κέι συγκαταλέγεται στους τέσσερις υφάλους όπου οι Φιλιππίνες εκφράζουν φόβους ότι η Κίνα σχεδιάζει εργασίες επέκτασης εδάφους για να ενισχύσει τη στρατιωτική της παρουσία.
Οι ενέργειες Πεκίνου και Μανίλας, με την ανύψωση εθνικών σημαιών σε νησίδες της περιοχής, αυξάνουν τον κίνδυνο κλιμάκωσης σε μια ήδη ασταθή περιοχή, με αναλυτές να εκτιμούν ότι η Νότια Σινική Θάλασσα μπορεί να αποτελέσει μελλοντικό σημείο παγκόσμιας σύγκρουσης.
Η Κίνα έχει καταλάβει και στρατιωτικοποιήσει διάφορους υφάλους και ατόλες τα τελευταία 20 χρόνια, προωθώντας σταθερά τα συμφέροντά της πολύ μακριά από τα δικά της παράλια.
Προειδοποιήσεις για το μέλλον
Το επεισόδιο στο Σάντι Κέι αναμένεται να δοκιμάσει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Τραμπ, σε μια στιγμή που ανώτατοι αξιωματούχοι της Ουάσιγκτον έχουν διαμηνύσει ότι η στρατηγική προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση της κινεζικής επιρροής στον Ινδο-Ειρηνικό.
Η ένταση αναμένεται να κλιμακωθεί περαιτέρω ενόψει των επικείμενων κοινών στρατιωτικών ασκήσεων ΗΠΑ - Φιλιππίνων στην περιοχή.
Πηγές: Financial Times, CNN
