Ο διευθύνων σύμβουλος της Sberbank, Τζέρμαν Γκρεφ, ένας από τους πιο ισχυρούς τραπεζίτες της Ρωσίας, προειδοποίησε την Πέμπτη ότι η οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα και ότι, αν η κεντρική τράπεζα δεν μειώσει τα επιτόκια, η χώρα θα εισέλθει σε ύφεση.
Η πολεμική οικονομία της Ρωσίας αυξήθηκε κατά 4,1% το 2023 και 4,3% το 2024, πολύ πιο γρήγορα από τις χώρες της G7, παρά τις πολλαπλές κυκλικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη Δύση μετά την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022, αλλά επιβραδύνεται απότομα λόγω των υψηλών επιτοκίων.
Οι υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου έχουν τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό, γεγονός που ώθησε την κεντρική τράπεζα να αυξήσει το βασικό επιτόκιο στο 21% τον Οκτώβριο, το υψηλότερο επίπεδο από τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν το 2003.
Η κεντρική τράπεζα μείωσε το επιτόκιο στο 20% τον Ιούνιο και στη συνέχεια στο 18% τον Ιούλιο, αλλά υπήρξε μια σειρά προειδοποιήσεων από ανώτερους αξιωματούχους σχετικά με την τύχη της οικονομίας, η οποία, όπως λένε, εξακολουθεί να είναι δεμένη με τα δεσμά του εξοντωτικού πιστωτικού κόστους.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο του Ανατολικού Οικονομικού Φόρουμ στο Βλαδιβοστόκ, ο Γκρεφ, πρώην υπουργός Οικονομίας, δήλωσε ότι το δεύτερο τρίμηνο η οικονομία φαινόταν να βρίσκεται σε «τεχνική στασιμότητα».
Ο Γκρεφ δήλωσε ότι η αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων στο 14% έως το τέλος του έτους από το τρέχον 18% δεν θα είναι αρκετή για να αναζωογονήσει την οικονομία και πρότεινε ότι μόνο αν τα επιτόκια μειωθούν στο 12% θα ανακάμψει η οικονομία.
«Είναι σημαντικό να βγούμε από αυτή την περίοδο ελεγχόμενης ψύξης της οικονομίας, ώστε να μην μετατραπεί σε στασιμότητα, διότι η αναζωογόνηση της οικονομίας θα είναι πολύ πιο δύσκολη μετά», είπε.
Ο Γκρεφ ανέφερε ότι τα στοιχεία από τις τράπεζες – τα οποία ελήφθησαν ταχύτερα από τις κρατικές στατιστικές – έδειξαν απότομη επιβράδυνση και ότι υπήρχαν ενδείξεις ότι η ανάπτυξη ήταν κοντά στο μηδέν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Ο υπουργός Οικονομικών, Αντόν Σιλουάνοφ, είπε στον Πούτιν την περασμένη εβδομάδα ότι η οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 1,5% το 2025, πολύ κάτω από την προηγούμενη πρόβλεψη του 2,5%, καθώς τα υψηλά επιτόκια που επιβλήθηκαν για τη μείωση του πληθωρισμού έχουν περιορίσει τη δανειοδότηση.
Αυξάνεται η πίεση στην κεντρική τράπεζα, την οποία διευθύνει η πρώην συνάδελφος του Γκρεφ, Ελβίρα Ναμπιουλίνα, να μειώσει τα επιτόκια στη συνεδρίασή της στις 12 Σεπτεμβρίου, με μια σειρά προειδοποιήσεων από ανώτερους αξιωματούχους και επιφανείς επιχειρηματίες σχετικά με τον αντίκτυπο των υψηλών επιτοκίων.
Η απόφαση για τα επιτόκια
Ο Gref δήλωσε ότι ελπίζει η κεντρική τράπεζα να λάβει υπόψη τις προειδοποιήσεις ώστε να αποφευχθεί η ύφεση.
«Με τα τρέχοντα επίπεδα πληθωρισμού, το επιτόκιο στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε για οικονομική ανάκαμψη είναι 12% ή χαμηλότερο. Επομένως, κάπου γύρω από αυτά τα επίπεδα, πιθανότατα θα δούμε οικονομική ανάκαμψη».
Ο αναπληρωτής της Ναμπιουλίνα, Αλεξέι Ζαμπότκιν, δήλωσε την Τρίτη ότι η Ρωσία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, αλλά ότι η κεντρική τράπεζα είναι προσεκτική στις εκτιμήσεις της για τη μείωση του πληθωρισμού, ώστε να διασφαλίσει ότι δεν είναι υπερβολικά πρόωρες ή υπερβολικά αισιόδοξες.
Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων θητειών του Πούτιν ως προέδρου, από το 2000 έως το 2008, το μέγεθος της ρωσικής οικονομίας αυξήθηκε κατακόρυφα, από λιγότερο από 200 δισεκατομμύρια δολάρια το 1999 σε 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, το ονομαστικό ΑΕΠ της Ρωσίας είναι σήμερα μόλις 2,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου στο ίδιο επίπεδο με το 2013, το έτος πριν η Ρωσία προσαρτήσει την Κριμαία από την Ουκρανία.
