Επιμέλεια: Κώστας Στούπας
🔮 📉 Το τίμημα της ιδιοφυΐας στο χρηματιστήριο είναι βαρύ
Όταν ξεκινά ένας ανοδικός χρηματιστηριακός κύκλος – όπως τώρα στην Ελλάδα – οι 20.000 «τρελοί» που ασχολούνται θεωρούνται γραφικοί. Αν ο κύκλος προλάβει να φτάσει στο μέσον, ο αριθμός των παικτών θα έχει δεκαπλασιαστεί και οι χρηματιστηριακοί θα αντιμετωπίζονται ως περιζήτητοι γαμπροί και νύφες. Πλησιάζοντας στο τέλος, οι ενεργοί κωδικοί θα έχουν πενταπλασιαστεί και το 90% θα πιστεύει ότι διαθέτει κάποιον έμφυτο χρηματιστηριακό ταλέντο που μόλις ανακάλυψε.
Όταν όμως το πάρτι τελειώσει, το 99% θα έχει χάσει όχι μόνο τα κέρδη αλλά και το αρχικό κεφάλαιο – και όσοι δανείστηκαν, ακόμη χειρότερα. Κερδισμένοι θα είναι μόνο όσοι παραδέχονται το αυτονόητο: στο χρηματιστήριο είναι αδύνατο να ξέρεις τι θα γίνει αύριο. Άρα θα έχουν φροντίσει να πορεύονται ανάλογα...
Για να καταλάβετε τι εννοώ, ιδού η ιστορία του Victor Niederhoffer - ενός πρίγκιπα των αγορών που κέρδισε δισεκατομμύρια… και τα έχασε όλα. Δύο φορές.
Ο Victor Niederhoffer δεν ήταν ένας απλός επενδυτής. Ήταν μαθηματική ιδιοφυΐα, στατιστικός αναλυτής και προσωπικός φίλος του George Soros. Όμως, η ιδιοφυΐα του συνοδευόταν από υπερβολική αυτοπεποίθηση - και αυτό αποδείχτηκε καταστροφικό.
Το 1997, κατέρρευσε το hedge fund του όταν πόνταρε με μόχλευση σε στατιστικά σενάρια αντιστροφής (mean reversion), θεωρώντας πως οι αγορές σπανίως υποχωρούν για πολύ. Η ασιατική κρίση, όμως, τον ισοπέδωσε. Έχασε σχεδόν τα πάντα: κεφάλαια, πελάτες, έργα τέχνης, το ίδιο του το σπίτι.
Ξεκίνησε από το μηδέν και κατάφερε να ευδοκιμήσει ξανά. Δέκα χρόνια μετά, ξαναδοκίμασε - και απέτυχε ξανά. Η κρίση των subprimes το 2008 διέλυσε τις θέσεις του και την πίστη του στην προβλεψιμότητα των αγορών. Για δεύτερη φορά, έμαθε το ίδιο μάθημα: η ύβρις προηγείται της πτώσης.
Ο Niederhoffer δεν καταστράφηκε επειδή ήταν άσχετος. Καταστράφηκε γιατί πίστεψε ότι ήταν αλάνθαστος. Οι αγορές, όπως και η ζωή, δεν συγχωρούν την αλαζονεία. Και πάντα επιφυλάσσουν ταπεινωτικά μαθήματα σε όσους νομίζουν πως τις έχουν καταλάβει.
Από το Niederhoffer έχω ακούσει τη πιο σοφή συμβουλή για το χρηματιστήριο: Κανένα βιβλίο για το χρηματιστήριο δεν είναι χρήσιμο αν δεν έχει γραφεί τουλάχιστον 100 χρόνια πριν. Γιατί όπως λέει και ένα φίλος η ιστορία είναι το πιο υποτιμημένο μάθημα...
🚨🚨🚨Αγορά: Τραμπ, Δασμοί και οι Δείκτες που Δεν Λένε Ποτέ Ψέματα
Ο πρόεδρος Τραμπ, με την κλασική του συνταγή για “σοκ και δέος”, ανήγγειλε το Σάββατο πως από 1η Αυγούστου θα επιβάλει δασμούς 30% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Οι αγορές, αν και λιγότερο αιφνιδιασμένες αυτή τη φορά, θα κληθούν να τιμολογήσουν το νέο σκηνικό. Η εβδομάδα ξεκινά με αγωνία — και ο καθένας αναζητά σήματα κατεύθυνσης μέσα στην ομίχλη.
Ιδού οι πυξίδες που αξίζει να παρακολουθήσεις:
1) Πρωινό gap-down: Ο καθρέφτης του πρώτου πανικού
Το άνοιγμα σε αρνητικό έδαφος (gap-down) αποτυπώνει το άμεσο ψυχολογικό αποτύπωμα των νέων. Αν στη συνέχεια καλυφθεί, τότε οι φόβοι κρίνονται “προσχηματικοί”. Αν όμως εδραιωθεί ή διευρυνθεί, το πράγμα σοβαρεύει: οι αγορές τιμολογούν ζημιά.
👉 Παραλλαγή-κλειδί: αν πέσει ο DAX αλλά αντέξει ο Nasdaq, τότε μιλάμε για γεωγραφικό σοκ — και όχι για παγκόσμια μόλυνσ
⏱ Τα πρώτα 30 λεπτά δείχνουν την καρδιά του σφυγμού. Παρακολούθησε DAX, CAC40, EuroStoxx50 και FTSE.
2) Τράπεζες & Εξαγωγείς: Οι πρώτοι που κρυώνουν όταν αλλάζει ο καιρός
Ο εμπορικός πόλεμος χτυπά πρώτα τις εξαγωγικές και τις τράπεζες. Οι πρώτες πληρώνουν το μάρμαρο στους δασμούς. Οι δεύτερες βλέπουν τα spreads να ανοίγουν και το ρίσκο στα δάνεια να ανεβαίνει.
📉 Παρακολούθησε: Volkswagen, BMW, Airbus, Siemens, αλλά και Deutsche Bank, BNP Paribas, ING. Στο ΧΑ: Coca-Cola HBC, Μυτιληναίος, Βιοχάλκο.
Αν βλέπεις πτώσεις άνω του 2% σε αυτούς ενώ οι δείκτες χάνουν λιγότερο, τότε το πρόβλημα είναι εστιασμένο — και ίσως ευκαιρία για επιλεκτική αποχώρηση ή αντιστάθμιση.
3) Ρευστότητα & Ομόλογα: Εκεί όπου μιλούν τα μεγάλα πορτοφόλια
Οι αποδόσεις των 10ετών Bunds είναι ο καλύτερος ανιχνευτής φόβου. Αν πέσουν κάτω από το 2,3%, τότε κάποιοι φεύγουν προς την ασφάλεια.
Παράλληλα, αν το spread των ιταλικών ομολόγων ανοίξει και το δολάριο ενισχυθεί πάνω από 0,5% έναντι του ευρώ, έχουμε εκροή — όχι απλώς νευρικότητα.
📌 Αν δεν δεις φυγή στη ρευστότητα, τότε το σοκ αφομοιώνεται. Αν όμως αρχίσει flight-to-safety, τότε η κρίση μετατρέπεται σε αφήγημα — και το αφήγημα οδηγεί την αγορά, όχι οι αριθμοί.
4) Τεχνικά σήματα: Η γλώσσα των θεσμικών
Οι θεσμικοί, όταν δεν ξέρουν τι να κάνουν, κοιτούν τα γραφήματα. Αν σπάσει ο EMA-200, το πλήθος ακολουθεί. Αν ο RSI πέσει κάτω από το 30, αρχίζουν οι σκέψεις για στήριξη. Αν δεις πτώση με όγκο, τότε ξεκινά η φυγή.
📉 Ειδικά σημεία:
DAX κάτω από 18.300 → τεχνικό σήμα αδυναμίας
S&P500 κάτω από 5.400 → πιθανή επιβεβαίωση αλλαγής τάσης
🧭 Συμπέρασμα: Μη μαντεύεις. Δες πού κοιτάνε τα λεφτά.
Το στοίχημα δεν είναι να προφητεύσεις. Είναι να παρακολουθήσεις τα σήματα. Αν κρατήσουν οι τεχνικές στηρίξεις και οι τράπεζες δεν καταρρεύσουν, τότε το σενάριο λέει “διόρθωση”, όχι “πανικός”.
Αν όμως σπάσουν όλα τα επίπεδα και δεις αποδόσεις ομολόγων να πετάνε, τότε κάτι πολύ μεγαλύτερο μαγειρεύεται. Ίσως όχι Μάρτιος 2020, αλλά σίγουρα όχι business as usual.
🎯 Στις αγορές δεν κερδίζει αυτός που μιλάει πρώτος. Κερδίζει αυτός που παρατηρεί καλύτερα. Και κυρίως… αυτός που δεν χάνει το κεφάλι του όταν οι άλλοι το κάνουν.
🚀 ΑΤΤ: Κόντρα στο γενικότερο αρνητικό κλίμα της Παρασκευής, η μετοχή έκλεισε με κέρδη. Πιο εντυπωσιακό όμως είναι το γεγονός ότι κατέγραψε την υψηλότερη εβδομαδιαία απόδοση στο ταμπλό: +16%. Ένα τέτοιο νούμερο, σε μια αγορά που αναζητά κατεύθυνση, μπορεί να είναι ένδειξη αλλαγής πλεύσης – ή απλώς ένα ταρακούνημα πριν από τα επόμενα νέα.
🚀 ΑΒΕ: Στην αντίπερα όχθη, η μετοχή υποχώρησε −3,5% την Παρασκευή και έκλεισε την εβδομάδα με συνολική απώλεια 7%. Όμως οι τελευταίες επιχειρηματικές κινήσεις της εταιρείας – εξαγορές και επενδύσεις – δείχνουν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η διόρθωση ίσως να αποτελεί ευκαιρία για όσους βλέπουν μακρύτερα από την καθημερινή μεταβλητότητα.
🚀 Profile (ΠΡΟΦ): Από τα 20 λεπτά στα 7 ευρώ – Το success story μιας «σιωπηλής» μετοχής
Η μετοχή της Profile Software καταγράφει νέα ιστορικά υψηλά εβδομάδα με την εβδομάδα, σαν να στοχεύει να κλείσει το 2025 με… διψήφια τιμή. Πριν έναν μήνα, η Alpha Finance ξεκίνησε την κάλυψη της εταιρείας με τιμή-στόχο τα 8,20 ευρώ και σύσταση «Αγορά», προσδοκώντας συνολική απόδοση της τάξης του 41%.
Η χρηματιστηριακή στέκεται ιδιαίτερα στην εντυπωσιακή οργανική ανάπτυξη, τις ισχυρές ταμειακές ροές και τη στρατηγική στοχευμένων εξαγορών που εφαρμόζει η εταιρεία με συνέπεια την τελευταία δεκαετία.
Αξίζει να θυμηθούμε πως το 2015, όταν η χώρα ακροβατούσε στο χείλος του Grexit, η μετοχή της Profile βρισκόταν στα 0,20 ευρώ. Τότε, η διοίκηση γύρισε το τιμόνι προς το εξωτερικό και διασφάλισε την επιβίωση και τη μελλοντική επέκταση της εταιρείας.
Αν κάποιος είχε τοποθετήσει 10.000 ευρώ τότε, σήμερα θα είχε 350.000 ευρώ. Η ετήσια απόδοση (CAGR); Περίπου 47%.
Ένα case study χρηματιστηριακής υπομονής και διοικητικής διορατικότητας.
🥈🚀Ασήμι: Το «φτηνό χρυσάφι» ξύπνησε – και δεν αστειεύεται
Όπως αναμέναμε, το ασήμι κατέγραψε νέα υψηλά 14ετίας την περασμένη εβδομάδα. Η άνοδος δεν είναι τυχαία – είναι η συνισταμένη βιομηχανικής ζήτησης, γεωπολιτικού τρόμου και τεχνικής επιβεβαίωσης. Η πράσινη μετάβαση καίει ασημένιες ουγγιές, τα αποθέματα στερεύουν, και η διάσπαση των $38/ουγγιά ξύπνησε τα θεσμικά ραντάρ.
Όσοι κοιτούν μόνο τον χρυσό, χάνουν τη μισή εικόνα. Το ασήμι είναι πλέον το διπλό στοίχημα: πολύτιμο καταφύγιο και στρατηγικό μέταλλο τεχνολογικής αιχμής. Οι κεντρικές τράπεζες χαλαρώνουν, η βιομηχανία διψά, και το ταμπλό μιλά.
🥈 Γιατί ανεβαίνει το παλλάδιο
Παρά την άνοδο της ηλεκτροκίνησης, το παλλάδιο - που χρησιμοποιείται κυρίως σε καταλύτες βενζινοκίνητων οχημάτων— καταγράφει ισχυρή ανάκαμψη. Η ζήτηση από την αυτοκινητοβιομηχανία ενισχύεται, καθώς η παραγωγή επανέρχεται διεθνώς. Την ίδια στιγμή, η προσφορά παραμένει περιορισμένη, λόγω των κυρώσεων στη Ρωσία και των προβλημάτων σε ορυχεία της Νότιας Αφρικής.
Μετά την πτώση κάτω από τα $900/ουγγιά, η αγορά αντιδρά με τεχνική αναστροφή. Παράλληλα, η χρήση του σε ηλεκτρολύτες, αισθητήρες και μικροεπεξεργαστές διατηρεί τη στρατηγική του σημασία. Το παλλάδιο επιστρέφει δυναμικά στο ραντάρ των traders ως υποτιμημένο πολύτιμο μέταλλο με κρίσιμη βιομηχανική χρησιμότητα.
🏦 Τράπεζα της Ελλάδος: Σταθερή, αθόρυβη και… με κίνηση
Η μετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος δεν έχει ακολουθήσει το ράλι των συστημικών τραπεζών – και ίσως όχι άδικα. Πρόκειται για έναν ιδιότυπο οργανισμό, όπου το μεγαλύτερο μέρος των κερδών αποδίδεται στο Δημόσιο, ενώ το μέρισμα παραμένει σταθερό εδώ και χρόνια, χωρίς προοπτικές εκτόξευσης.
Έχει τεθεί αρκετές φορές το ερώτημα αν έχει νόημα να είναι εισηγμένη, αφού λειτουργεί ουσιαστικά ως υποκατάστημα της ΕΚΤ και όχι ως εμπορική τράπεζα. Ωστόσο, εφόσον είναι στο ταμπλό, η στήλη τη παρακολουθεί όπως όλες τις εισηγμένες.
Το ενδιαφέρον είναι πως τις τελευταίες συνεδριάσεις παρουσιάζει αυξημένους όγκους και μια διακριτική ανοδική τάση. Με βάση τη χρηματιστηριακή ιστορία της, δικαιολογεί υψηλότερες αποτιμήσεις, καθώς έχει βρεθεί σε καλύτερα επίπεδα — με την ευρύτερη αγορά τότε σε πολύ χαμηλότερες ταχύτητες από τις σημερινές.
Ίσως ήρθε η ώρα να τη ξανακοιτάξουν κάποιοι πιο προσεκτικά.
🧠 ΕΧΑΕ: Ο Euronext θέλει, οι μέτοχοι όχι… ακόμα
Η μετοχή της ΕΧΑΕ πέρασε τα 7 ευρώ και συνεχίζει να «σφυροκοπά» το τίμημα των 6,90 ευρώ που προσφέρει ο Euronext. Οι μέτοχοι δεν ψήνονται — και ειδικά οι ισχυροί. Τα ελληνικά Α/Κ κρατούν γύρω στο 15%, άλλα τόσα τα ξένα. Και όλοι σφυρίζουν αδιάφορα. Πληροφορίες της στήλης λένε ότι θα υπάρξει βελτίωση προσφοράς. Πώς αλλιώς, αφού η αγορά κάνει ράλι, οι τζίροι ανεβαίνουν και η αξία της ΕΧΑΕ με όρους P/E και προοπτικών ξεπερνά εύκολα τα 7,50 ευρώ.
Κάποιοι λένε πως «θα περάσει τελικά», αλλά ο Euronext θα πρέπει να βάλει το χέρι πιο βαθιά στην τσέπη. Το θέμα της ανταλλαγής μετοχών ίσως ενοχλεί κάποια εγχώρια funds που δεν επιτρέπεται να έχουν χαρτιά εξωτερικού - αλλά για αυτά υπάρχουν λύσεις. Μάλλον τις κρατούν για το δεύτερο ημίχρονο.
⛵ Κυριακούλης: Νέο τιμόνι, νέα πίστη
Η μετοχή της Κυριακούλης τράβηξε την ανηφόρα μετά την τελευταία γενική συνέλευση με θετικό σήμα από τη νέα διοίκηση. Επί σειρά ετών, το καράβι ήταν ακυβέρνητο. Οι επενδυτές βλέπουν τώρα στην οικογένεια Τζώρτζη μια σοβαρή προσπάθεια αναστροφής, με συμμάζεμα, αύξηση δραστηριοτήτων και επανεκκίνηση.
Στο προσκήνιο και ο λογιστής Αντώνης Μουζάκης, με ποσοστό άνω του 5% και τον γιο του πλέον στο ΔΣ. Κάποιοι στο ταμπλό ποντάρουν ότι αν δεν γίνει θαύμα, τουλάχιστον θα γίνει... λογιστική εξυγίανση.
🛢️ Elinoil: Κέρδη μικρότερα, αλλά και δανεισμός λιγότερος
Η διεθνής αγορά και οι τιμές πετρελαίου χτύπησαν τις πωλήσεις της Elinoil στο α' τρίμηνο. EBITDA και καθαρά κέρδη μειώθηκαν, όμως ο όμιλος πέτυχε ισχυρές ελεύθερες ταμειακές ροές, μειώνοντας σημαντικά τον δανεισμό και τους τόκους. Τα καθαρά κέρδη περιορίστηκαν στα 1,54 εκατ. από 1,96 εκατ. ευρώ - όχι καταστροφή, αλλά ούτε ενθουσιασμός.
Το πλαφόν τιμής που ίσχυε επί 4 χρόνια πλέον καταργήθηκε, κάτι που σύμφωνα με τη διοίκηση θα βοηθήσει την αποδοτικότητα. Αν συνεχίσει έτσι και βελτιώσει τα νούμερα στα επόμενα τρίμηνα, το P/E της θα γίνει πειρασμός — ειδικά για όσους ψάχνουν πραγματικές αξίες και όχι μόνο τεχνολογικά οράματα.
🏦 Unicredit vs Βερολίνο: Η ιταλική τράπεζα επιμένει για την εξαγορά της Commerzbank
Η δεύτερη μεγαλύτερη ιταλική τράπεζα, Unicredit, δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει τα σχέδιά της για εξαγορά της Commerzbank, παρά τις αντιρρήσεις του Βερολίνου. Αυτό ξεκαθάρισε ο CEO Andrea Orcel την Παρασκευή, απαντώντας ευθέως στις δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Lars Klingbeil, ο οποίος χαρακτήρισε την προσέγγιση «μη φιλική» και κάλεσε την Unicredit να αποσυρθεί, στηρίζοντας την ανεξαρτησία της Commerzbank.
«Εμείς προσκληθήκαμε τον Σεπτέμβριο να αποκτήσουμε το αρχικό 4,5% και δεν είναι σαφές γιατί τώρα πρέπει να κάνουμε πίσω», δήλωσε ο Orcel στο διοικητικό συμβούλιο της Unicredit, σύμφωνα με την Il Messaggero.
Η Unicredit αυτή την εβδομάδα διπλασίασε τη συμμετοχή της στη Commerzbank στο 20%, μετατρέποντας παράγωγα σε μετοχές, και ανακοίνωσε πως σκοπεύει να φτάσει στο 29% με περαιτέρω μετατροπές.
Η στρατηγική Orcel δεν συναντά εμπόδια μόνο στη Γερμανία. Στην Ιταλία, η κυβέρνηση φρέναρε την προσπάθεια εξαγοράς της Banco BPM. Η Unicredit έχει προσφύγει στη δικαιοσύνη και η απόφαση αναμένεται στις 16 Ιουλίου.
Η υπόθεση αναμένεται να δοκιμάσει όχι μόνο τα όρια των αγορών αλλά και των διακρατικών πολιτικών ισορροπιών στον ευρωπαϊκό τραπεζικό χάρτη.
🌱Greenwashing: Σφίγγουν τα λουριά στα «πράσινα» προϊόντα
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) προωθεί αυστηρότερους κανόνες για τα «πράσινα» τραπεζικά προϊόντα, με στόχο τον περιορισμό του φαινομένου greenwashing - της παραπλανητικής προβολής προϊόντων ως βιώσιμων. Οι νέες κατευθύνσεις εστιάζουν στη διαφάνεια, στην ενίσχυση εσωτερικών ελέγχων και στην υποχρέωση των τραπεζών να τεκμηριώνουν την ESG ταυτότητα των προϊόντων τους.
Η προστασία του επενδυτή, αλλά και η αξιοπιστία του συστήματος, τίθενται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για μια υγιή αγορά βιώσιμης χρηματοδότησης.
💥ΕΕ – ΗΠΑ: Στα πρόθυρα εμπορικού πολέμου;
Η Ουάσιγκτον ετοιμάζεται να επιβάλει 10% βασικό δασμό στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία έως την 1η Αυγούστου. Η Κομισιόν παραμένει σε αμυντική στάση, όμως δηλώνει έτοιμη για αντίμετρα. Παρότι οι διαπραγματεύσεις απέτρεψαν ως τώρα την επιβολή δασμών, δεν υπάρχουν εγγυήσεις για εξαιρέσεις σε στρατηγικούς ευρωπαϊκούς κλάδους. Το επόμενο διάστημα θα κρίνει τη σταθερότητα των διατλαντικών εμπορικών σχέσεων.
🧪ΗΠΑ – Σπάνιες Γαίες: Επένδυση $400 εκατ. στην MP Materials
Το Πεντάγωνο ενισχύει με $400 εκατ. την MP Materials για την κατασκευή εργοστασίου μαγνητών σπάνιων γαιών, περιορίζοντας την εξάρτηση από την Κίνα. Η επένδυση εντάσσεται σε συνολικό project $1,4 δισ. με τη στήριξη της JPMorgan και της Goldman Sachs. Το εργοστάσιο στο Τέξας θα παράγει έως και 10.000 τόνους μαγνητών τον χρόνο, ενώ η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα διατηρεί ποσοστό 15% και δικαίωμα προαγοράς σε ελάχιστη τιμή. Η μετοχή της MP εκτοξεύτηκε +60%.
🤖 Ίδρυση του «Ελληνικού Ταμείου Καινοτομίας & Υποδομών»
Με αρχικό κεφάλαιο €303,5 εκατ., ιδρύθηκε επίσημα το Hellenic Innovation & Infrastructure Fund (HHIF) υπό την εποπτεία του Υπερταμείου. Το νέο επενδυτικό όχημα στοχεύει στη χρηματοδότηση έργων στρατηγικής σημασίας, δίνοντας έμφαση σε πράσινες επενδύσεις, ενεργειακές υποδομές, ψηφιακό μετασχηματισμό και τεχνολογίες αιχμής. Πρόεδρος του ΔΣ ο Γιώργος Κοφινάκος, CEO ο Στέφανος Φράγκος. Στόχος, η κινητοποίηση ιδιωτικών και διεθνών κεφαλαίων μέσω σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων.
Η γωνιά των αναγνωστών
Αγαπητέ Κώστα καλημέρα!
Σας διαβάζω ανελλιπώς και αδιαλείπτως από την εποχή του μακρινού 1999 όταν και σε συνάντησα μέσα από τον Καγκελάριο και φυσικά τις εκδόσεις σας που αγόρασα μελέτησα όλα τα βιβλία!
Έχω ωφεληθεί τα μέγιστα εννοείτε! Διαβάζοντας το σημερινό σας άρθρο σχετικά με την Αγορά της Αμερικής με το οποίο και δεν μπορεί κάποιος να διαφωνήσει παρά μόνο αν εθελοτυφλεί και καθ' ότι ασχολούμαι και με την συγκεκριμένη Αγορά θέλω να σε ρωτήσω το εξής και με αφορμή τις κατά καιρούς θέσεις σου : Αρκετές φορές έχεις επισημάνει ότι η Αμερικανική Αγορά μπορεί να σφυρίζει αδιάφορα αλλά δεν είναι πια μια φτηνή αγορά αλλά έχει ήδη φουσκώσει υπέρ του δέοντος. Και ότι αυτό νομοτελειακά θα σκάσει sooner or later... συνεχίζεις να το πιστεύεις η έχεις αναθεωρήσει???
Με βαθιά εκτίμηση.
Γεράσιμος
Απάντηση:
Αγαπητέ Γεράσιμε,
Σε ευχαριστώ για την καλοσύνη των λόγων σου και την ουσιαστική παρατήρηση. Είναι πάντα ενθαρρυντικό όταν συζητάμε μεταξύ ανθρώπων που δεν μπερδεύουν τη φούσκα με την πρόοδο.
Η πεποίθησή μου παραμένει ακλόνητη: αυτό που βιώνουμε στις διεθνείς αγορές είναι μια φούσκα ιστορικών διαστάσεων. Ναι, τα κέρδη είναι ισχυρά. Αλλά σε μεγάλο βαθμό είναι παράγωγο της νομισματικής μέθης που ξεκίνησε το 2008. Μηδενικά επιτόκια, ατελείωτα QE, ρευστότητα χωρίς αντίκρισμα. Δεν πρόκειται για «ανάπτυξη», αλλά για καλλωπισμένο balance sheet risk.
Αυτή η ρευστότητα φούσκωσε τη ζήτηση, εκτόξευσε το χρέος και «γέννησε» εντυπωσιακά αποτελέσματα που βασίζονται σε προσδοκίες, όχι πραγματικά θεμέλια. Όταν — ή μάλλον αν — αυτό αποσυρθεί απότομα, το πάρτι θα τελειώσει όπως όλα τα πάρτι: με μερικούς να τραγουδούν και τους υπόλοιπους να πληρώνουν τον λογαριασμό.
Το ερώτημα του $1 εκατομμυρίου είναι πότε. Μπορεί αύριο, μπορεί σε τρία ή πέντε χρόνια. Αν αργήσει, πράγματι το ελληνικό ΧΑ ίσως «διπλώσει». Αλλά όποιος ποντάρει στην αιωνιότητα της μόχλευσης παίζει ρώσικη ρουλέτα — με χαμόγελο.
Κάποιοι ποντάρουν πως η επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης θα διαγράψει το χρέος και όλα τα οικονομικά βαρίδια. Δεν διαφωνώ: η τεχνολογία αλλάζει το παιχνίδι. Όμως, η Ιστορία επιμένει: η πρόοδος δεν ακυρώνει τον κύκλο — απλώς τον καθυστερεί.
Η δική μου στάση είναι σταθερή: πορεύεσαι με προοπτική, αλλά σχεδιάζεις σαν να έρχεται το χειρότερο. Αν δεν έρθει, καλώς. Αν έρθει, δεν σου παίρνει τα πάντα.
