Κάποια κόμματα και πολιτικοί της αντιπολίτευσης με χθεσινές ανακοινώσεις τους επικρίνουν την Κυβέρνηση για βιασύνη και προχειρότητα στη χορήγηση αδειών λειτουργίας σε μη κρατικά πανεπιστήμια. Οι θέσεις αυτές επαναλαμβάνονται και σε ορισμένα ακόμη δημοσιεύματα αντιπολιτευόμενων μέσων ενημέρωσης. Η κριτική αυτή στηρίζεται σε εντελώς εσφαλμένες παραδοχές και οδηγεί σε παραπληροφόρηση των πολιτών.
Τι ισχύει πραγματικά:
Ο νόμος «Πιερρακάκη», όπως είναι γνωστός ο νόμος 5094/2024 προβλέπει ρητά ότι η αδειοδότηση των νέων ιδρυμάτων γίνεται σε δύο διακριτές φάσεις.
- Στο πρώτο στάδιο εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας (ιδρυματική αδειοδότηση) κατόπιν προηγούμενης σύμφωνης γνώμης της ανεξάρτητης Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).
- Στο δεύτερο στάδιο, το οποίο ακολουθεί αφότου το παράρτημα ΝΠΠΕ λάβει ιδρυματική άδεια, πιστοποιούνται τα προγράμματα σπουδών από την ΕΘΑΑΕ.
Με αυτόν τον τρόπο, η πολιτεία δεν εξαντλεί τον έλεγχο στην ίδρυση του νέου παραρτήματος, αλλά προχωρά σε έναν επιπλέον, εξειδικευμένο έλεγχο της ποιότητας κάθε προσφερόμενου προγράμματος σπουδών. Πρόκειται, συνεπώς, για μια διαδικασία που ενισχύει περαιτέρω την αξιοπιστία των νέων ιδρυμάτων και διασφαλίζει την ποιότητα των προσφερόμενων από αυτά προγραμμάτων σπουδών.
Τα προγράμματα σπουδών έχουν ήδη υποβληθεί
Εξίσου αβάσιμη είναι η κατηγορία ότι τα τέσσερα παραρτήματα που έλαβαν άδεια δεν έχουν ακόμη καταθέσει τα προγράμματά τους. Στην πραγματικότητα, όλα τα ιδρύματα, αδειοδοτηθέντα και μη, υπέβαλαν εξαρχής, όπως όριζε ο νόμος (δηλαδή μέχρι 31 Μαρτίου 2025) το σύνολο των προγραμμάτων σπουδών τους στην ΕΘΑΑΕ, ώστε αυτά να πιστοποιηθούν εγκαίρως για το νέο ακαδημαϊκό έτος 2025-2026.
Η ΕΘΑΑΕ, όπως είχε δικαίωμα, ζήτησε τροποποιήσεις σε κάποια εξ αυτών, θέτοντας, προφανώς, προθεσμία για να πραγματοποιηθούν αυτές. Είναι, λοιπόν, απολύτως σαφές, ότι δεν κατατέθηκαν εκπρόθεσμα προγράμματα, ούτε αναμένεται να κατατεθούν νέα προγράμματα σπουδών προς πιστοποίηση και εάν τυχόν κατατεθεί κάποιο, τότε η πιστοποίησή του θα αφορά στο επόμενο ακαδημαϊκό έτος (2026-2027).
Η στελέχωση ελέγχεται δύο φορές
Η καταγγελία επίσης, ότι η επάρκεια στελέχωσης των παραρτημάτων ΝΠΠΕ δεν μπορεί να κριθεί πριν από την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών δεν ευσταθεί. Όπως αναφέρθηκε, ο νόμος προβλέπει δύο στάδια ελέγχου:
Α. Πριν την έκδοση της άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας, εξετάζεται η επάρκεια στελέχωσης σε ακαδημαϊκό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό σε επίπεδο ιδρύματος.
Β. Κατά την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών, ελέγχεται η επάρκεια του διδακτικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού σε σχέση με τις απαιτήσεις κάθε προγράμματος σπουδών.
Επομένως, η στελέχωση ελέγχεται διπλά: πρώτον, συνολικά σε επίπεδο ιδρύματος και στη συνέχεια εξειδικευμένα, ανά πρόγραμμα σπουδών. Το γεγονός ότι η πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών έπεται, δεν σημαίνει ότι η επάρκεια του ανθρώπινου δυναμικού δεν ελέγχεται· αντιθέτως, η διαδικασία ελέγχου είναι αυστηρότερη, αφού διενεργείται σε δύο φάσεις.
Η αξιοπιστία της διαδικασίας
Η αξιολόγηση των αιτήσεων αδειοδότησης καθώς και η πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών διενεργείται από Επιτροπές, στις οποίες συμμετέχουν έγκριτοι ακαδημαϊκοί, τους οποίους όρισε η ΕΘΑΑΕ. Είναι άκρως δυσφημιστικό να αναφέρεται ότι τα πρόσωπα αυτά, πρόσωπα εγνωσμένου επιστημονικού κύρους, θα πιστοποιούσαν ως πρόγραμμα σπουδών «ακόμη και ένα περιοδικό» ή ότι το έργο τους εκτελείται τάχα από συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης.
Εν κατακλείδι, αντιθέτως με όσα καταγγέλλονται, η πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών μετά την αδειοδότηση δεν είναι ένδειξη βιασύνης, αλλά μέτρο θεσμικής σοβαρότητας και ποιοτικής διασφάλισης. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν ακριβώς αυτή που προβλέπει ο νόμος. Ο διπλός έλεγχος (ιδρυματικός και προγραμματικός) εξασφαλίζει ένα αυστηρό πλαίσιο, που πρωταρχικό σκοπό έχει να διασφαλίσει υψηλής ποιότητας σπουδές στους φοιτητές των παραρτημάτων των αλλοδαπών Πανεπιστημίων.
* Ο Τάσος Ι. Αβραντίνης είναι δικηγόρος και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοσιονομικών και Οικονομικών Μελετών
