Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι το 85% των μετακινήσεων στην Ευρώπη πραγματοποιούνται με τα 250 εκατομμύρια επιβατικά αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στους δρόμους της γηραιάς ηπείρου, είναι και η σημασία που έχει για την οικονομία η ύπαρξη και η λειτουργία μιας ολόκληρης αυτοκινητοβιομηχανίας 127 μεγάλων παραγωγικών μονάδων.
Το επιβατικό αυτοκίνητο κάποτε μπορεί και να αποτελούσε είδος πολυτελείας. Σήμερα τα ακριβά ΙΧ που όντως αποτελούν ένα… ακριβό σπορ που δεν είναι για τον οποιοδήποτε είναι μια μικρή μειοψηφία μέσα σε έναν τεράστιο στόλο που καλείται να εξυπηρετήσει ένα μεγάλο πλήθος αναγκών. Είναι το μεταφορικό μέσο που είτε ως ΙΧ, είτε ως ταξί, είτε ως ενοικιαζόμενο κλπ. κατάφερε να μεταμορφώσει τη σύγχρονη κοινωνία παρέχοντας στον κάτοχο/οδηγό του την ανεξαρτησία μέσω της ελευθερίας κίνησης. Και μόνο το ότι το 85% των μετακινήσεων εντός Ευρώπης γίνονται με αυτοκίνητο – είτε πρόκειται για ιδιωτικό αυτοκίνητο, είτε για ταξί, είτε για όχημα που εντάσσεται σε κάποια υπηρεσία car sharing είναι αρκετό για να αντιληφθούμε ότι τα αυτοκίνητα που βλέπουμε στους δρόμους είναι το νούμερο ένα μέσο της κινητικότητας μας. Οπότε δεν πρέπει να μας παραξενεύει το γεγονός ότι στον μέσο Ευρωπαίο αντιστοιχούν περισσότερα από 12.000 χιλιόμετρα το χρόνο σε τέσσερις τροχούς.
Επισήμως η ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζει τα επιβατικά αυτοκίνητα ως «οχήματα που έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί για τη μεταφορά επιβατών, δεν διαθέτουν περισσότερες από οκτώ θέσεις, εκτός από τη θέση του οδηγού, και έχουν μέγιστη μάζα που δεν υπερβαίνει τους 3,5 τόνους». Αυτά είναι επισήμως τα αυτοκίνητα της κατηγορίας «M1», αυτά που όλοι μας οδηγούμε, ανεξαρτήτως μεγέθους («μίνι»/A-Segment, «σουπερμίνι»/B-Segment,
«μικρομεσαία»/C-Segment κοκ.) και ανεξαρτήτως χαρακτήρα (οικογενειακά, σπορ, SUV, πολυμορφικά MPV κλπ.). Όλα αυτά μαζί αποτελούν μια τεράστια αγορά της τάξης των 10 εκατομμυρίων οχημάτων ετησίως που έχει δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό στόλο 250 εκατομμυρίων οχημάτων και συνεισφέρει στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών της ΕΕ περίπου 390 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως όχι μόνο από την πώληση, αλλά και από τη χρήση επιβατικών αυτοκινήτων.
Και είναι αυτά τα αυτοκίνητα που εξασφαλίζουν την ατομική κινητικότητα και μαζί της τη συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή, η οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν θα ήταν δυνατή, ιδιαίτερα για άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρίες. Ακόμα και εκείνοι που ζουν σε αστικές περιοχές όπου υπάρχει ένα περισσότερο ή λιγότερο εκτεταμένο δίκτυο μέσων μαζικής μεταφοράς, χρειάζονται κατά περίπτωση τη μετακίνηση με ένα ταξί, ακόμα και όταν έχουν το δικό τους ΙΧ. Ενώ οι μετακινήσεις με επιβατικό αυτοκίνητο επιτρέπουν επίσης την κατ' οίκον φροντίδα και ιατρική βοήθεια, καθώς και μια σειρά από άλλες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι μετακινήσεις εκείνες που έχουν να κάνουν με την εργασία αποτελούν περίπου το μισό των χιλιομέτρων που διανύονται κάθε χρόνο στην ΕΕ.
Κάπως έτσι φτάνουμε να διαβάζουμε τα στοιχεία της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης Κατασκευαστών Αυτοκινήτων / ACEA (Association des Constructeurs Européens d'Automobiles) και να διαπιστώνουμε ότι σε ετήσια βάση ταξινομούνται πάνω από 20 αυτοκίνητα ανά 1.000 κατοίκους στην ΕΕ - 21 οχήματα το 2022 (οπότε ταξινομήθηκαν 9,3 εκατομμύρια επιβατικά αυτοκίνητα), ενώ την ίδια χρονιά κατασκευάστηκαν 10,9 εκατομμύρια επιβατικά αυτοκίνητα (το 19,1% της παγκόσμιας παραγωγής) σε 127 εργοστάσια συναρμολόγησης επιβατικών αυτοκινήτων στο έδαφος της ΕΕ. Σημειώστε ότι φέτος η ευρωπαϊκή αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται σε άνοδο και καθώς δεν είναι ακόμα διαθέσιμα τα στοιχεία των πωλήσεων για το σύνολο της χρονιάς επισημαίνουμε ότι στο 11-μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023 είχαμε 9.681.752 ταξινομήσεις νέων οχημάτων έναντι 8.366.297 την ίδια περίοδο του 2022, κάτι που αντιπροσωπεύει μια ενδιαφέρουσα αύξηση κατά 15,7%.
Και καθώς βρισκόμαστε σε μια φάση που το αυτοκίνητο έχει βρεθεί στο επίκεντρο των μέτρων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σημειώνουμε ότι το 2022, οι μέσες εκπομπές νέων αυτοκινήτων ήταν 110 g CO2/km, αντιπροσωπεύοντας μείωση κατά 17% σε σχέση με το 2012. Ωστόσο, παρόλο που βλέπουμε ότι οι πωλήσεις αυτοκινήτων με περισσότερο ή λιγότερο εναλλακτικά συστήματα κίνησης (ηλεκτρικά, plug in υβριδικά, full hybrid, φυσικού αερίου κλπ.) αυξάνονται, τα «συμβατικά» αυτοκίνητα βενζίνης και ντίζελ εξακολουθούν να κυριαρχούν στις πωλήσεις στην ΕΕ, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 53% όλων των νέων ταξινομήσεων το 2022. Και προφανώς, παρόλο που το 21,5% των νέων αυτοκινήτων που πωλούνται στην ΕΕ «μπαίνουν στην πρίζα» (είναι δηλαδή είτε πλήρως ηλεκτρικά μπαταρίας είτε plug-in υβριδικά) αντιπροσωπεύουν μόνο το 1,5% όλων των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν σήμερα στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Κάτι που σημαίνει ότι ο δρόμος προς τους μηδενικούς ρύπους θα είναι μακρύς – πολύ περισσότερο αν αφαιρέσουμε από τον παραπάνω όγκο οχημάτων τα plug in τα οποία διαθέτουν και κινητήρα εσωτερικής καύσης, δεν είναι δηλαδή οχήματα μηδενικών ρύπων.
Σε σχέση τώρα με τον οικονομικό αντίκτυπο του αυτοκινήτου στην Ευρώπη σημειώστε ότι πάνω από το 7% του ΑΕΠ της ΕΕ παράγεται από την αυτοκινητοβιομηχανία στην οποία απασχολούνται 12,9 εκατομμύρια Ευρωπαίοι και από την οποία προκύπτουν 392,2 δισ. ευρώ φορολογικά έσοδα για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Και είναι η αυτοκινητοβιομηχανία η οποία επενδύει κάθε χρόνο στην έρευνα και εξέλιξη των αυτοκινήτων (R&D) 59,1 δισ. ευρώ – που αντιπροσωπεύουν μάλιστα το 31% του συνόλου των επενδύσεων στην έρευνα της ΕΕ. Ενώ το δικό τους ρόλο παίζουν και οι εξαγωγές ως πηγή εσόδων για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα 5.552.244 ευρωπαϊκά αυτοκίνητα (αξίας 157 δισεκατομμυρίων ευρώ) που εξήχθησαν το 2022, να έχουν προσφέρει εμπορικό πλεόνασμα 101,9 δισ. ευρώ.
