Πριν από μερικές μέρες, το Ford Transit γιόρτασε τα εξηκοστά του γενέθλια και με αφορμή το γεγονός αυτό θα ξεφυλλίσουμε τον πρώτο από τους δύο τόμους της ιστορίας του θρυλικού επαγγελματικού, που μέσα σε 6 δεκαετίες έχει αποδειχθεί ένα από τα πιο αξιόπιστα, πρακτικά, τεχνολογικά προηγμένα και δημοφιλή οχήματα του είδους.
Στις 9 Αυγούστου συμπληρώθηκαν ακριβώς 60 χρόνια από την παραγωγή του πρώτου Ford Transit. Mέσα σε αυτές τις έξι δεκαετίες, η οικογένεια των επαγγελματικών οχημάτων Transit έχει καταφέρει να κτίσει το δικό της θρύλο (κάνε κλικ εδώ και διάβασε 60 θρυλικές ιστορίες για το Ford Transit) στο χώρο των επαγγελματικών και όχι τυχαία. Έχοντας αποκτήσει παροιμιώδη δημοτικότητα σε όλο τον κόσμο, το όνομα Transit έγινε συνώνυμο της αξιοπιστίας και των υψηλών δυνατοτήτων για κάθε επαγγελματία συνδυάζοντας την τεχνολογική εξέλιξη με την πρακτικότητα και την καινοτομία στην κατηγορία των επαγγελματικών. Η ιστορία των επαγγελματικών της Ford στην Ευρώπη ξεκινάει πριν από το 1965, με την αμερικάνικη φίρμα να προσφέρει δύο ανεξάρτητες σειρές επαγγελματικών οχημάτων: Το βαν FK από τη Γερμανία, το οποίο παρουσιάστηκε το 1953, καθώς και το βαν Thames από το Ην. Βασίλειο, που εισήλθε στην αγορά το 1954. Με την έλευση της δεκαετίας του '60, παρατηρήθηκε έντονη ζήτηση από τους πελάτες των βαν οχημάτων για προτάσεις με μεγαλύτερες δυνατότητες – όπως περισσότερο χώρο φόρτωσης και ευελιξία, μεγαλύτερο ωφέλιμο φορτίο και υψηλότερη ταχύτητα.
Και κάπως έτσι φτάνουμε στις 9 Αυγούστου του 1965 όταν το πρώτο βαν μοντέλο της σειράς Transit βγήκε από τις γραμμές παραγωγής του εργοστασίου επαγγελματικών οχημάτων της Ford στο Langley του Berkshire, στην Αγγλία. Ήδη διέθετε πληθώρα τεχνολογικών καινοτομιών όπως ηλεκτρονικό κύκλωμα ελέγχου των ενδείξεων στο ταμπλό, προαιρετικό κλείδωμα τιμονιού, πλαϊνή πόρτα φόρτωσης και σημεία πρόσδεσης ζωνών ασφαλείας. Λίγο μετά το λανσάρισμα ενσωματώθηκαν και άλλες καινοτομίες όπως για παράδειγμα προβολείς αλογόνου, ελαστικά tubeless καθώς και φύλα σούστας στην ανάρτηση για οικονομία βάρους και διατήρηση των χαρακτηριστικών απορρόφησης των κραδασμών ακόμα και με το μέγιστο φορτίο.
Το πρώτο Transit εφοδιαζόταν με δύο βενζινοκινητήρες. Ο πρώτος είχε χωρητικότητα 1,7 λίτρων και απέδιδε 74 ίππους και ο δεύτερος 2,0 λίτρα με μέγιστη ισχύ 86 ίππους. Ο πρώτος πετρελαιοκινητήρας με τον οποίο εφοδιάστηκε το Transit ήταν ο Perkins 4/99, με απόδοση 44 ίππους. Το επαγγελματικό Fordf προσφερόταν σε δύο εκδόσεις με διαφορετικό μεταξόνιο, με κάθε μια από αυτές να διατίθεται σε τρεις παραλλαγές ωφέλιμου φορτίου (κοντό μεταξόνιο με ωφέλιμο φορτίου από 610 έως και 1.120 kg και μακρύ μεταξόνιο με ωφέλιμο φορτίο από 1.272 έως και 1.782 kg). Οι πελάτες είχαν την δυνατότητα να παραγγείλουν το βαν με διπλές πίσω πόρτες ή με μονή πίσω πόρτα που ανοίγει προς τα πάνω, με κλασσικές ή συρόμενες πόρτες καμπίνας, καθώς και σε εκδόσεις με ή χωρίς πλαϊνή πόρτα φόρτωσης.
Το 1968 ξεκίνησε η παραγωγή των κινητήρων diesel στο εργοστάσιο του Dagenham, που βρίσκεται κοντά στο Λονδίνο.
Το 1971, η σχεδίαση του Ford Transit ανανεώνεται με την υιοθέτηση μιας μάσκας που παρέπεμπε σε εκείνη ενός επιβατικού αυτοκινήτου, ενώ ένα χρόνο αργότερα η Ford παρουσίασε τον πρώτο μικρό υψηλόστροφο diesel κινητήρα της, ο οποίος έφερε την ονομασία York. Ήταν διαθέσιμος σε δύο εκδόσεις ισχύος, με απόδοση 55 ίππους για τα μοντέλα με κοντό μεταξόνιο και 62 ίππους για τις εκδόσεις με μακρύ μεταξόνιο και μεγαλύτερες μεταφορικές δυνατότητες.
Από το 1973 και προκειμένου να μειώσει το λειτουργικό κόστος για τους ιδιοκτήτες του, το Transit ήταν το πρώτο επαγγελματικό όχημα που εφοδιάζονταν με ελαστικά radial σε όλη τη γκάμα του. Ένα χρόνο μετά είχαμε την πρεμιέρα για την έκδοση με ωφέλιμο φορτίο 1.000 kg, η οποία βασίζονταν στο Transit με μακρύ μεταξόνιο με μονά πίσω ελαστικά.
Το 1975, δέκα χρόνια μετά το ντεμπούτο του Transit, η Ford παρουσιάζει το Transit Μk2, που ήταν άμεσα αναγνωρίσιμο, χάρη στα μαύρα στοιχεία της εξωτερικής του εμφάνισης. Η μάσκα, οι προφυλακτήρες, το διακοσμητικό ένθετο στο παρμπρίζ και οι εξωτερικοί καθρέπτες ήταν όλα βαμμένα σε μαύρο χρώμα. Στην καμπίνα, τα πεντάλ μετακινήθηκαν προς τα εμπρός και το κάθισμα προς τα πίσω προκειμένου να αυξηθεί ο διαθέσιμος χώρος για τα πόδια κατά 100 mm. Ταυτόχρονα, η κολόνα του τιμονιού επιμηκύνθηκε για να βελτιωθεί η θέση οδήγησης. Από το 1975 στα μοντέλα με κοντό μεταξόνιο και ένα χρόνο αργότερα σε εκείνα με μακρύ μεταξόνιο, η συγκεκριμένη γενιά του Ford Transit ήταν η πρώτη στην κατηγορία των επαγγελματικών οχημάτων που υιοθέτησε εμπρός δισκόφρενα με υποβοήθηση σέρβο.
Το 1976 η Ford παρουσιάζει το Transit 190, το οποίο εξασφάλιζε μέγιστο μικτό βάρος 3,5 τόνων. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος καθιερώθηκαν τα εμπρός δισκόφρενα σε όλη τη γκάμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο Transit 190 ήταν το πρώτο βαν μοντέλο στην κατηγορία των μεσαίων επαγγελματικών οχημάτων που χρησιμοποιούσε αεριζόμενα δισκόφρενα. Τη χρονιά αυτή η παραγωγή του Ford Transit ξεπέρασε τις 1.000.000 μονάδες.
Η πρώτη σημαντική σχεδιαστική ανανέωση του Ford Transit ήρθε με την παρουσίαση του νέου μοντέλου τον Μάρτιο του 1978. Το μέχρι τότε κοντό καπό απέκτησε πιο αεροδυναμική σχεδίαση και μεγάλωσε σε μήκος, ώστε να μπορεί να φιλοξενεί το ίδιο εύκολα τόσο τους βενζινοκινητήρες της εταιρείας, όσο και τις ολοένα και πιο δημοφιλείς πετρελαιοκίνητες μονάδες. Ταυτόχρονα, παρουσιάστηκαν νέοι, πιο αποδοτικοί κινητήρες με επικεφαλής εκκεντροφόρο (OHC). Άλλες διαφοροποιήσεις περιελάμβαναν την εισαγωγή του αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων C3 της Ford και ενός νέου, ισχυρότερου καλοριφέρ με αεραγωγούς, οι οποίοι παρέπεμπαν σε εκείνους ενός επιβατικού αυτοκινήτου.
Το 1983, στο πλαίσιο του προγράμματος εξέλιξης των πετρελαιοκινητήρων άμεσου ψεκασμού 2.5L (DI), εκατό πρωτότυποι κινητήρες χρησιμοποιήθηκαν σε μία εκτενή δοκιμή σε πραγματικές συνθήκες σε συνεργασία με πελάτες. Ένα χρόνο μετά, ο επαναστατικός για την εποχή πετρελαιοκινητήρας άμεσου ψεκασμού 2,5L (DI) της Ford πραγματοποιεί το επίσημο ντεμπούτο του. Για τον ψεκασμό του καυσίμου η μονάδα αυτή υιοθέτησε μια αντλία περιστροφικού τύπου, εξασφαλίζοντας αύξηση της μέγιστης ισχύος (από 62 σε 68 ίππους) και ταυτόχρονα βελτίωση της κατανάλωσης έως και κατά 24% στα μοντέλα με κοντό μεταξόνιο και κατά 20% σε εκείνα με μακρύ μεταξόνιο.
Το 1985, λίγο πριν τα εικοστά γενέθλια του Transit, η Ford επιτυγχάνει ένα ακόμα κατασκευαστικό ορόσημο, με το 2.000.000ό Transit να βγαίνει από τη γραμμή παραγωγής στις 25 Ιουλίου.
Η νέα γενιά Transit (Mk3) κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1986, είκοσι και πλέον χρόνια μετά το λανσάρισμα του πρώτου μοντέλου. Το τολμηρό εμπρός τμήμα του νέου Transit εξασφάλιζε στο μοντέλο τον καλύτερο στην κατηγορία συντελεστή οπισθέλκουσας (Cd) με τιμή 0,37 – ανώτερη ακόμα και σε σχέση με εκείνη πολλών επιβατικών αυτοκινήτων της εποχής. Και ενώ ο χώρος φόρτωσης είχε αυξηθεί κατά 11 έως και 13,5%, ο συντελεστής οπισθέλκουσας του οχήματος είχε μειωθεί κατά 11%, εξασφαλίζοντας εξοικονόμηση καυσίμου έως και 8%. Το νέο ρύγχος δεν βελτίωνε μόνο την αεροδυναμική απόδοση του Transit, καθώς·είχε επίσης σχεδιαστεί ώστε να παραμορφώνεται προοδευτικά σε περίπτωση σύγκρουσης, βελτιώνοντας την παθητική ασφάλεια. Το νέο, φαρδύ καπό εξασφάλιζε ταυτόχρονα εύκολη πρόσβαση στο διαμέρισμα του κινητήρα που διευκόλυνε τις απαραίτητες εργασίες συντήρησης. Οι σχεδιαστές δημιούργησαν μεγαλύτερες πόρτες καμπίνας και παράθυρα, προσφέροντας έτσι μια ανώτερη αίσθηση ευρυχωρίας. Ο χώρος φόρτωσης βελτιώθηκε χρησιμοποιώντας φαρδύτερες αλλά και ψηλότερες πίσω πόρτες και αυξάνοντας το πλάτος της πλαϊνής, ώστε το Transit να χωρά μία παλέτα με πλάτος 1 μέτρο.
Άλλες σημαντικές αλλαγές ήταν η τοποθέτηση μιας τροποποιημένης ανεξάρτητης εμπρός ανάρτησης με γόνατα MacPherson, κρεμαγιέρας στα μοντέλα με κοντό μεταξόνιο, φιμέ παρμπρίζ και ασφάλειες υψηλής προστασίας στις πόρτες και την ανάφλεξη.
Το 1991, το Transit αποκτά αναβαθμισμένο πλαίσιο. Αυτό όχι μόνο βελτίωσε την αποδοτικότητα της γραμμής παραγωγής και κατά συνέπεια την ποιότητα κατασκευής, αλλά ταυτόχρονα έδωσε τη δυνατότητα στο Transit να διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά τις υψηλές δυνάμεις που αναπτύσσονταν κατά τις δοκιμές πρόσκρουσης με 48 km/h. Το νέο πλαίσιο επέτρεψε επίσης τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου με κοντό μεταξόνιο και ωφέλιμο φορτίο 1,5 τόνους (Transit 150), το οποίο λανσαρίστηκε με τροχούς 15 ιντσών.
Οι αλλαγές στα μοντέλα με μακρύ μεταξόνιο ήταν ακόμα πιο δραστικές. Οι τροχοί των 15 ιντσών ήταν στάνταρ, ενώ ταυτόχρονα υιοθετήθηκαν λύσεις όπως οι μονοί πίσω τροχοί, η ανεξάρτητη εμπρός ανάρτηση και το σύστημα διεύθυνσης με κρεμαγιέρα. Το μοντέλο που παρουσιάστηκε το 1991 εισήγαγε επίσης μια έκδοση με υπερτροφοδοτούμενο κινητήρα diesel (2.5 DI). Χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά σε μεσαίο επαγγελματικό όχημα ένα σύστημα ηλεκτρονικής διαχείρισης, απέδιδε ισχύ 100 ίππουσ, ενώ πληρούσε τις αυστηρότερες προδιαγραφές εκπομπών ρύπων. Επίσης, παρουσιάστηκε ένας νέος, ατμοσφαιρικός κινητήρας diesel 2.5 λίτρων με άμεσο ψεκασμό και μέγιστη απόδοση 80 ίππους, ο οποίος χρησιμοποιούσε πολλαπλή εισαγωγής αέρα υπό πίεση (ram effect), πλαισιώνοντας την υπάρχουσα μονάδα των 70 ίππων.
Το 3.000.000ό Transit βγήκε από τη γραμμή παραγωγής στις 15 Σεπτεμβρίου 1994. Τον ίδιο μήνα παρουσιάστηκε ένα ακόμα νέο Transit. Άμεσα αναγνωρίσιμο χάρη στην ελκυστική οβάλ μάσκα του, αυτό το μοντέλο ήταν το πιο αναβαθμισμένο και ασφαλές Transit που είχε κατασκευαστεί έως τότε. Τα επίπεδα θορύβου ήταν κατά 5 dBA χαμηλότερα σε σχέση με πριν, γεγονός που αντιστοιχεί σε μείωση του αντιληπτού θορύβου σχεδόν κατά 70%. Η προστασία που προσέφεραν τα μοντέλα βαν και chassis cab βελτιώθηκε σημαντικά χάρη σε ειδικά αντικλεπτικά μέτρα – όπως για παράδειγμα το κεντρικό και διπλό κλείδωμα των θυρών, ο περιμετρικός συναγερμός και το ηλεκτρονικό, παθητικού τύπου αντικλεπτικό σύστημα της Ford. Η ασφάλεια των επιβατών βελτιώθηκε περαιτέρω με την εισαγωγή μιας ζώνης ασφαλείας τριών σημείων για τον εμπρός μεσαίο συνεπιβάτη και τη διαθεσιμότητα αερόσακων οδηγού και συνοδηγού (διπλός).
Από την άνοιξη του 1995, οι απλές ζώνες ασφαλείας που υπήρχαν έως τότε σε όλα τα πίσω καθίσματα των 12-θέσιων και 15-θέσιων εκδόσεων του μοντέλου αντικαταστάθηκαν με ζώνες τριών σημείων. Τα επίπεδα άνεσης τα οποία απολάμβαναν οι οδηγοί βελτιώθηκαν, χάρη στο ανασχεδιασμένο εσωτερικό, το οποίο εισήγαγε - μεταξύ άλλων - νέες επενδύσεις με πιο ανοιχτά και φωτεινά χρώματα, ένα πλήρως ανανεωμένο ταμπλό με πίνακα οργάνων παραπλήσιο με εκείνον του Ford Mondeo, καθώς και νέο σύστημα ελέγχου κλιματισμού.
Το 1996 έγινε το ντεμπούτο της έκδοσης 17 θέσεων περιλαμβάνοντας ζώνες ασφαλείας τριών σημείων με μηχανισμό αδράνειας σε όλα τις θέσεις - δοκιμασμένες με βάση τα πρότυπα που ίσχυαν την εποχή εκείνη για τα επιβατικά αυτοκίνητα – και πίσω καθίσματα με ψηλή πλάτη και σταθερά προσκέφαλα. Οι αερόσακοι οδηγού και συνοδηγού, καθώς και το ABS ανήκαν στον στάνταρ εξοπλισμό.
Το 1997 ξεκινά η παραγωγή του Transit στο εργοστάσιο συναρμολόγησης οχημάτων της Ford στο Hai Dong του Βιετνάμ. Το πρώτο «Made in China» μοντέλο της οικογένειας Transit κατασκευάζεται στο Nanchang από την JMC - μία κοινοπραξία που δημιουργήθηκε από την Jiangling Motors Co., Ltd. και την Ford. Ένα χρόνο μετά, το 1998, το Transit ενσωματώνει τα συστήματα Electronic Brake Force Distribution και Traction Assist, βελτιωμένο σύστημα immobiliser και κλείδωμα κολόνας τιμονιού. Για πρώτη φορά, μια σειρά από διάφορες εκδόσεις του μοντέλου μετατράπηκαν προκειμένου να καταναλώνουν υγραέριο (LPG). Την χρονιά αυτή παρουσιάστηκε και το καινοτόμο σύστημα Autoclutch, που προσέφερε τη δυνατότητα χειροκίνητης διαδοχής των σχέσεων και αυτόματη λειτουργία συμπλέκτη.
Μετά από 35 χρόνια, το ολοκαίνουργιο Ford Transit τέταρτης γενιάς πραγματοποιεί την πρώτη του εμφάνιση στην αγορά το έτος 2000. Κατασκευαζόταν στο εργοστάσιο συναρμολόγησης οχημάτων της Ford στο Genk του Βελγίου και για πρώτη φορά στον κλάδο, οι εκδόσεις με κίνηση στους εμπρός ή τους πίσω τροχούς βασίζονταν στην ίδια πλατφόρμα. Την ίδια χρονιά σημειώνεται ένα ακόμα ορόσημο παραγωγής – το Ford Transit φτάνει τις 4.000.000 μονάδες. Μέσα στο 2001 το νέο τότε Ford Transit αποκτά το προηγμένο αυτοματοποιημένο κιβώτιο Durashift EST, αποσπά τον τίτλο «International Van of the Year 2001», κερδίζει στη δοκιμή «Arctic Van Test» που πραγματοποιήθηκε το 2001 στη Λαπωνία και αποσπά στη Γερμανία την κορυφαία διάκριση «Parcel Van of the Year 2001».
Ένα χρόνο μετά, το Transit Jumbo των 4,25 τόνων, το οποίο διέθετε διπλούς πίσω τροχούς, παρουσιάστηκε στο Amsterdam International Motor Show. Βασισμένο στην επιτυχία του Transit Jumbo των 3,5 τόνων που λανσαρίστηκε το 2001, το νέο μοντέλο προσέφερε τον καλύτερο συνδυασμό χώρου φόρτωσης και ωφέλιμου φορτίου στη γκάμα του μοντέλου.
Η Ford αποκάλυψε επίσης το Transit Connect, το νέο, μικρότερο μέλος της οικογένειας Transit, το οποίο προσέφερε κορυφαία ευελιξία όσον αφορά τον χώρο φόρτωσης και την προστασία, αλλά και χαμηλό κόστος ιδιοκτησίας.
Ο νέος υπερτροφοδοτούμενος πετρελαιοκινητήρας Duratorq TDCi με σύστημα common-rail της Ford ξεκίνησε να διατίθεται στη γκάμα του μοντέλου, αρχικά στην έκδοση 2.0L 125 PS για τα προσθιοκίνητα Transit. Το 2003 η γκάμα συμπληρώνεται από τη νέα έκδοση 2 τόνων με χαμηλό πάτωμα και το νέο Ford Transit Connect κατακτά τον τίτλο «International Van of the Year», κερδίζοντας παράλληλα βραβεία σε επτά ξεχωριστές χώρες. Το ABS ανήκει πλέον στον βασικό εξοπλισμό σε μια ακόμα τεχνολογική πρωτιά.
Το 2004, η παραγωγή του μοντέλου μεταφέρθηκε από το Genk του Βελγίου στο προηγμένο εργοστάσιο της Ford Otosan στο Kocaeli της Τουρκίας. Το 2005, το Ford Transit Connect κέρδισε στη δοκιμή «Arctic Van Test 2005» που πραγματοποιήθηκε στη Λαπωνία και μαζί με τα τεσσαρακοστά του γενέθλια γιόρτασε και την παραγωγή 5.000.000 μονάδων.
Σύντομα θα επανέλθουμε με το δεύτερο μέρος της ιστορίας του Ford Transit που αφορά τα τελευταία 20 χρόνια του θρυλικού επαγγελματικού από τι 2005 μέχρι σήμερα. Μείνετε συντονισμένοι…
