Της Βαλαντίας Τσέπη*
Οι επιπτώσεις της κρίσης στην υγεία των πολιτών είναι σημαντικές. Η επιδείνωση της υγείας, κυρίως της ψυχικής, ιδιαίτερα για τα κατώτερα στρώματα, η λήψη μειωμένης ιατρικής περίθαλψης, ειδικά για τους ανέργους και τους συνταξιούχους, η προβληματική πρόσβαση στο φάρμακο καθώς και η αύξηση των ιδιωτικών δαπανών για την υγεία, είναι μερικές από αυτές. Το πρωταρχικό πρόβλημα στην υγεία αφορά την έλλειψη συντονισμού και την δυσλειτουργία Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Η κρίση στρέφει όλο και περισσότερους πολίτες στο ΕΣΥ. Οι δομές του ωστόσο δεν είναι σε θέση να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση, καθώς δοκιμάζονται από σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό και πόρους. Τα λεφτά όμως του φορολογούμενου πολίτη για το ΕΣΥ πρέπει να πιάνουν τόπο, για αυτό και απαιτούνται άμεσα μεταρρυθμίσεις για ένα βιώσιμο και αποδοτικό σύστημα υγείας. Η ΝΔ έχει όραμα, προτάσεις και επεξεργασμένο πρόγραμμα για το θέμα. H βελτίωση του ΕΣΥ μπορεί να επιτευχθεί μόνο με αξιολόγηση, αξιοκρατία και μέσω της ανάδειξης των καλύτερων για κάθε θέση.
Συνοπτικά, τα προτεινόμενα μεταρρυθμιστικά μέτρα είναι τα εξής:
– Το σύστημα πρέπει να λειτουργεί με συγκεκριμένους στόχους και αυστηρούς ελέγχους, προκειμένου η απόδοση και η αξία των παρεχόμενων υπηρεσιών να είναι μετρήσιμες. Ενισχύοντας την αξιολόγηση των μονάδων Υγείας και εισάγοντας κίνητρα και αντικίνητρα θα κλείσουν οι πληγές στο σύστημα Υγείας και θα εξασφαλισθούν καλύτερες υπηρεσίες για όλους τους πολίτες.
– Το σύστημα Υγείας πρέπει σε ένα βαθμό να αποκεντρωθεί. Να έχουμε λοιπόν υγειονομικές Περιφέρειες Υγείας με μεγαλύτερη αυτονομία και σε βάθος χρόνου - και σε συνεννόηση με την τοπική Αυτοδιοίκηση - να μπορούμε να συζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας να μπορεί να περάσει στις ευθύνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
– Τα Κέντρα Υγείας και τα πρώην ιατρεία του ΙΚΑ να περάσουν σταδιακά στον έλεγχο της τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχο να βρίσκονται εγγύτερα στους πολίτες.
– Να εισαχθεί επαγγελματικό μάνατζμεντ στα νοσοκομεία με δεσμευτικούς στόχους, με διαφάνεια και λογοδοσία, για να εγκαταλειφθούν επιτέλους οι κομματικές προσλήψεις, οι αυτοσχεδιασμοί και η προχειρότητα.
– Να υπάρχει η δυνατότητα αγοράς αναβαθμισμένων υπηρεσιών για τον ασθενή από τον ιδιωτικό τομέα, χωρίς κανένα επιπλέον κόστος για τους ίδιους, στην περίπτωση που αυτές έχουν χαμηλότερο κόστος για τον φορολογούμενο.
– Να προχωρήσουν οι ενοποιήσεις και διασυνδέσεις κλινικών, για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της εξυπηρέτησης καθώς και την επίτευξη οικονομιών κλίμακας στο κόστος λειτουργίας.
– Να αξιοποιηθεί η σύγχρονη ιατρική τεχνολογία και τα πληροφοριακά συστήματα για τη βελτίωση και την επίσπευση των διαδικασιών διάγνωσης και περίθαλψης.
Βεβαίως παράλληλα, ανθρωπιά και αξιοπρέπεια στην υγεία θα πρέπει μεταξύ άλλων να σημαίνουν τα εξής:
– Υλοποίηση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού τον οποίο θα επιλέγει ο κάθε πολίτης και ο οποίος θα βοηθάει αποφασιστικά στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, τη θεραπεία και την παραπομπή σε εξειδικευμένους γιατρούς όταν υπάρχει ανάγκη.
– Κατ' οίκον διανομή φαρμάκων για συγκεκριμένες ομάδες ασθενών (πχ ασθενείς με καρκίνο, ΑΜΕΑ κλπ).
– Ραντεβού με γιατρούς του ΕΟΠΥΥ εντός 24 ωρών για ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού (πολίτες άνω των 65 ετών, ΑΜΕΑ κλπ) μέσω της υιοθέτησης του βρετανικού συστήματος, σύμφωνα με το οποίο ένα ποσοστό των ημερήσιων ραντεβού κάθε γιατρού να αφορά αυτές τις ομάδες πληθυσμού.
– Επέκταση της διάρκειας των επαναλαμβανόμενων συνταγών για τους χρονίως πάσχοντες, ώστε να μειώνεται η ταλαιπωρία τους για τη χορήγηση νέας συνταγής και να μην απασχολούνται οι γιατροί με κάτι που δεν χρειάζεται.
Εξειδικευμένες δομές Υγείας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος (παραδείγματος χάρη εξειδικευμένα κέντρα για χρόνιους πάσχοντες, εξειδικευμένες δομές υγείας για περιπτώσεις άνοιας και Alzheimer, εξειδικευμένες μονάδες παρηγορητικής θεραπείας για ασθενείς σε τελικό στάδιο).
– Η Φροντίδα στο σπίτι είναι ελάχιστη σήμερα και είναι κάτι που πρέπει να θεσμοθετηθεί και να υποστηριχθεί στο μέλλον.
– Προτεραιότητα, όχι στις προσλήψεις διοικητικών υπαλλήλων, αλλά στις προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών που θα καλύψουν τις μεγάλες σημερινές ελλείψεις.
– Εθνική στρατηγική για την πρόληψη, έτσι ώστε να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία και να ανέβει ουσιαστικά το επίπεδο των υπηρεσιών υγείας, ιδιαίτερα για τους φτωχότερους.
Τέλος, η χώρα χρειάζεται μια συνεκτική ολοκληρωμένη πολιτική δημόσιας υγείας που θα δώσει απόλυτη προτεραιότητα σε ζητήματα όπως: το κάπνισμα, το αλκοόλ, την παιδική παχυσαρκία, την παχυσαρκία στους ενήλικους, τον διαβήτη. Αυτές οι πολιτικές μπορεί να στοιχίζουν κάποια χρήματα σήμερα. Είναι πολιτικές όμως που θα επενδύσουν μακροπρόθεσμα στη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας. Είναι πολιτικές οι οποίες πρέπει και οφείλουν να προωθηθούν ενεργά από την επόμενη Κυβέρνηση.
* Η κ. Βαλαντία Τσέπη είναι Δικηγόρος. MSc στη Διοίκηση Υπηρεσιών και Μονάδων Υγείας. Μέλος του Μητρώου Πολιτικών Στελεχών. Συμμετέχει στους Τομείς α) Υγείας β) Δικαιοσύνης της Νέας Δημοκρατίας.
