«Οι μεταρρυθμίσεις θέλουν και μεταρρυθμιστές υπουργούς»
Παναγιώτης Λιαργκόβας

«Οι μεταρρυθμίσεις θέλουν και μεταρρυθμιστές υπουργούς»

Η Επιτροπή Πισσαρίδη θα κάνει καλά τη δουλειά της. Το μετά είναι το δύσκολο. Οι μεταρρυθμίσεις θα γίνουν μόνο εάν πιστεύουν σε αυτές εκείνοι που καλούνται να τις εφαρμόσουν. Μόνο δηλαδή εάν οι ίδιοι οι υπουργοί είναι ιδεολόγοι μεταρρυθμιστές. Δεν είμαι τόσο σίγουρος για όλους, σημειώνει στο liberal.gr ο Παναγιώτης Λιαργκόβας.

Θεωρεί ότι ο πρωθυπουργός δεν θα επιτρέψει να επαναληφθεί το κακό ιστορικό ελληνικό προηγούμενο, να νομοθετούνται οι μεταρρυθμίσεις στην Βουλή, αλλά μετά να μην υλοποιούνται επειδή διάφοροι υπουργοί φοβούνται το πολιτικό κόστος. Στο ερώτημα πόσα ακόμη «Ελληνικά» χρειαζόμαστε, ο πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερεύνων (ΚΕΠΕ), απαντά ότι θέλουμε ακόμη πολλά, τα οποία όμως για να γίνουν, πρέπει να έρθει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που θα περιέχει μία και μοναδική λέξη, τη λέξη «καταργείται». «Να καταργηθούν δηλαδή όλες οι εναπομένουσες στρεβλώσεις, αγκυλώσεις και ιδεοληπτικές ρυθμίσεις, που εδώ και χρόνια βλέπουν εχθρικά την επιχειρηματικότητα και την ατομική ευημερία», όπως λέει.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

- Το Ελληνικό συμβολίζει την ανάπτυξη. Τελικά πόσα «Ελληνικά» χρειαζόμαστε; Το ρωτώ όχι απαραίτητα με την έννοια των εμβληματικών projects, όσο κυρίως με την έννοια των εμβληματικών μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται η χώρα;

Πράγματι, με την έναρξη των εργασιών κατεδάφισης των παλαιών κτιρίων του Ελληνικού, ξεκινά μια νέα περίοδος για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη στη χώρα. Όμως όλοι πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ αυτό το έργο; Τί είδους αγκυλώσεις υπάρχουν στη δημόσια διοίκηση και τί χρειάζεται να γίνει ώστε να μην αντιμετωπίζουν οι επενδυτές προβλήματα; Μήπως πρέπει να έρθει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που θα περιέχει μία μοναδική λέξη, τη λέξη «καταργείται»;  Να καταργηθούν δηλαδή όλες οι εναπομένουσες στρεβλώσεις, αγκυλώσεις και ιδεοληπτικές ρυθμίσεις, που εδώ και χρόνια βλέπουν εχθρικά την επιχειρηματικότητα και την ατομική ευημερία.

- Τι θα χρειαστεί ώστε αυτά τα υπόλοιπα «Ελληνικά», π.χ. στην εκπαίδευση, στην δικαιοσύνη ή στο Δημόσιο, να μην έχουν την τύχη του Ελληνικού; Να μην χρειαστούν δηλαδή δεκαετίες να πάρουν μπροστά, να μην εμπλακούν στα γρανάζια του ΣτΕ, των κινητοποιήσεων, των εμμονών και της γραφειοκρατίας;

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση. Το δεύτερο είναι σκέψη και δράση έξω από τα καθιερωμένα πρότυπα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αποδείξει ότι διαθέτει και τα δύο. Δεν είχε όμως την ευκαιρία να ξεδιπλώσει όλη αυτή τη στρατηγική. Με το που ανέλαβε την εξουσία έπρεπε να αντιμετωπίσει τρεις απανωτές κρίσεις, τις φωτιές, το μεταναστευτικό και τελευταία, την πανδημία. Τα κατάφερε σε όλα. Τώρα πρέπει να στραφεί στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Είναι η ώρα να δούμε τις μεγάλες αλλαγές στην εκπαίδευση, τη Δικαιοσύνη και το Δημόσιο.

- Εντός της εβδομάδας η επιτροπή Πισσαρίδη πρόκειται να καταθέσει την πρώτη της πρόταση, βάζοντας προτεραιότητες για την επόμενη ημέρα και προτείνοντας υλοποιήσιμες μεταρρυθμίσεις. Τι τύχη άραγε θα έχουν αυτές;  Διαθέτουμε τόσους πολλούς μεταρρυθμιστές υπουργούς;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Επιτροπή Πισσαρίδη θα κάνει καλά τη δουλειά της. Το μετά είναι το δύσκολο. Οι μεταρρυθμίσεις θα γίνουν μόνο εάν πιστεύουν σε αυτές αυτοί που καλούνται να τις εφαρμόσουν. Μόνο δηλαδή εάν οι ίδιοι οι υπουργοί είναι ιδεολόγοι μεταρρυθμιστές. Δεν είμαι τόσο σίγουρος για όλους. Θυμάμαι, όταν ήμουν στο Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής και νομοθετούνταν μεταρρυθμίσεις, στη συνέχεια δεν υλοποιούνταν γιατί διάφοροι υπουργοί φοβόντουσαν το πολιτικό κόστος. Και ήταν όλοι ευτυχείς: οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες γιατί έβλεπαν να ψηφίζονται μεταρρυθμίσεις, οι πελατειακές ομάδες συμφερόντων γιατί μπλόκαραν την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και οι υπουργοί γιατί δεν έχαναν την εκλογική τους πελατεία. Δεν θεωρώ ότι θα επιτρέψει ο Κυριάκος Μητσοτάκης να επαναληφθεί αυτό το κακό ιστορικό προηγούμενο.

Χριστόφορος Πισσαρίδης

- Το ρωτώ με την έννοια ότι αντίστοιχες επιτροπές ή έρευνες (όπως αυτή της McKinsey το 2012), έχουν γίνει και στο παρελθόν, χωρίς να οδηγήσουν κάπου. Υπάρχει το κατάλληλο πολιτικό προσωπικό στην κυβέρνηση για να εφαρμόσει ένα πραγματικό πρόγραμμα φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων; 

Θέλω να πιστεύω ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Και το λέω αυτό όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί όλα δείχνουν ότι η πολιτική ηγεσία είναι αποφασισμένη να πάει μπροστά, παρά τις δυσκολίες. Διάφορες έρευνες δείχνουν ότι η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη να δεχτεί μεγάλες αλλαγές σε διάφορα επίπεδα που επηρεάζουν την καθημερινότητα. Το πολιτικό προσωπικό ήταν αυτό που στο παρελθόν δεν συναινούσε και κάθε τόσο έκανε… τα βήματα του «Εστερναχ».

- Με τις ενδείξεις να δείχνουν ότι παγκοσμίως έχει ξεκινήσει ένας δεύτερος γύρος πανδημίας, πόσο αδυνατίζει το καλό σενάριο για την φετινή ύφεση και για ισχυρή ανάπτυξη από το 2021;

Πράγματι φαίνεται να έχει ξεκινήσει ένας δεύτερος γύρος της πανδημίας. Το γεγονός αυτό αδυνατίζει το καλό σενάριο για την φετινή ύφεση. Ωστόσο, η επιτυχής διαχείριση της κρίσης μέχρι στιγμής φαίνεται να ανταποδίδει και δεν θα έχουμε καταστροφικές επιπτώσεις με διψήφια νούμερα. Οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης, της Τράπεζας της Ελλάδος αλλά και οι δικές μας (του ΚΕΠΕ) είναι πολύ κοντά, ακόμη και στο κακό σενάριο. Στα καλά νέα έρχονται να προστεθούν διάφορες ιατρικές ανακοινώσεις σχετικά με την κυκλοφορία εμβολίου. Θεωρώ ότι το 2021 θα έχουμε ανακτήσει το χαμένο έδαφος του 2020.

* Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι Πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού & Οικονομικών Ερευνών.