Ο ανένδοτος του Ντράγκι

Την ώρα που πληκτρολογούμε αυτές τις γραμμές δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία από τις δύο ψηφοφορίες για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Ντράγκι. 

Ακόμα κι αν οι πληροφορίες ότι αυτό δεν θα συμβεί επαληθευτούν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την Ιταλία αλλά και για ολόκληρη την ΕΕ, ο Μάριο Ντράγκι έδειξε τον τρόπο που οι δημοκράτες Ευρωπαίοι πρέπει να αντιμετωπίζουν τους λαϊκιστές: άφοβα, με στιβαρότητα, χωρίς να ενδίδουν στους εκβιασμούς και τις υστερίες τους. Οι ευθύνες των καταστροφικών τους ρητορικών δεν πρέπει να επιμερίζονται. Οι λαϊκιστές πρέπει να τις φέρουν μόνοι τους, στο ακέραιο.

Το φαινόμενο του λαϊκισμού επιβάλλει πρώτα-πρώτα να το κατανοήσουμε. Έχουμε την υποχρέωση να προσπαθούμε, κάθε φορά από την αρχή, να καταλαβαίνουμε τι είναι αυτό που παρασύρει τους πολίτες σε αυτοκτονικές επιλογές. Δεν είναι οι πολίτες οι αντίπαλοι αλλά οι πολιτικοί απατεώνες που χτίζουν καριέρες πάνω στην απελπισία και τα αδιέξοδα. 

Αυτό ακριβώς έκανε ο Μάριο Ντράγκι όταν «δεν μάσησε» στον εκβιασμό των λαϊκιστών. Απείλησε με παραίτηση για να υπερασπιστεί τους Ιταλούς από τους λαοπλάνους που πίστεψαν ότι θα συνέχιζαν στην πλάτη του, αυτή τη φορά, τα νούμερά τους, ανέξοδα. 

Στην πολιτική η έννοια του κόστους είναι θεμελιώδης. Ο αντίπαλος πρέπει να γνωρίζει ότι τα χτυπηματα του θα κοστίσουν μετρήσιμα και στον ίδιο. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν ενδίδουμε ποτέ και για κανένα λόγο στους εκβιασμούς. 

Συνηθίζουμε να λέμε ότι η πολιτική αντιπαράθεση σήμερα είναι σύνθετη γιατί δεν διεξάγεται σύμφωνα με τους παραδοσιακούς κανόνες. Καταρχάς είναι μύθος ότι υπήρξε εποχή που η πολιτική αντιπαράθεση γινόταν βάσει «κανόνων κυρίων». Ποτέ δεν συνέβαινε αυτό, είναι εξωραϊσμός του παρελθόντος μετά από εκ των υστέρων εκλογικεύσεις. 

Αντιθέτως, πιστεύω ότι σήμερα μπορούν να πλοηγηθούν άνετα και σχετικά εύκολα όσοι έχουν ιστορική σκέψη, όπως ο Ντράγκι. Οι γνώσεις περί την οικονομία και το τραπεζικό σύστημα (που είναι μια ιταλική εφεύρεση, ως γνωστόν, αφού πρώτοι σύγχρονοι τραπεζίτες ήταν οι Μέδικοι) προσφέρουν πολύτιμα διδάγματα για τον τρόπο που αντιδρούν οι λαοί γιατί τι άλλο είναι η Οικονομία από εφαρμοσμένη πολιτική;

Ο αβρός Μάριο Ντράγκι έχει περπατήσει πολλά χιλιόμετρα σε δρόμους που τα διακυβεύματα είναι πραγματικά τεράστια και τα λάθη πληρώνονται στην κυριολεξία πανάκριβα γεγονός κι έτσι είναι εξαιρετικά δύσκολο να τον παίξει ο πρώτος «χθεσινός», με περιορισμένα βιώματα ρίσκου και διαχείρισης κρίσεων που σχεδιάζει στρατηγικές με ρηχό χρονικό ορίζοντα - ένα από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του λαϊκισμού είναι ο ενεστώτας χρόνος, οι λαϊκιστές αδιαφορούν για τις συνέπειες που θα έχουν αύριο οι αποφάσεις που θα ληφθούν σήμερα ενώ η ιστορική σκέψη όσο και ο μελλοντικός στρατηγικός σχεδιασμός είναι  έννοιες άγνωστες γι αυτούς.

Τα μυστικά της ηγεσίας και οι συνταγές που φτιάχνουν φωτισμένους ηγέτες (δηλαδή, ανθρώπους που πολιτεύονται με γνώμονα το όφελος της πλειοψηφίας και δευτερευόντως με ηθικολογικές ιδεοληψίες) είναι μια από τις παλαιότερες αναζητήσεις του ανθρώπου. Στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία βρίσκουμε  σπουδαία και γοητευτικά κείμενα με συμβουλές «προς επίδοξους ηγεμόνες». Σε μια Ευρώπη που καταναλώνουμε τα πάντα με ρυθμούς καταιγιστικούς, που αναζητούμε αποχαυνωμένοι τη στιγμιαία ικανοποίηση χωρίς να σκεφτόμαστε το αύριο, ο ανένδοτος του Μάριο Ντράγκι κατά του λαϊκισμού και της ευτέλειας του ενεστώτα χρόνου δίνει το παράδειγμα αλλά γράφει την ίδια στιγμή και μια ιστορία που οι μελλοντικές γενεές Ευρωπαίων θα μελετούν με θαυμασμό.