Τι σημαίνει για την οικονομία η «μόλυνση» του τουρισμού
Μάνθος Ντελής για κορονοϊό

Τι σημαίνει για την οικονομία η «μόλυνση» του τουρισμού

Είναι τόσο μεγάλη η εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από το τουριστικό προϊόν, ώστε ακόμη και μια σχετικά μικρή μείωση στο προερχόμενο από τον τουρισμό ΑΕΠ κατά 5%, σημαίνει μια μείωση στο συνολικό ΑΕΠ κατά περίπου 1%, τονίζει στο liberal.gr ο Μάνθος Ντελής, προκειμένου να δείξει πόσο αυξημένο κίνδυνο αντιμετωπίζει η ανάπτυξη ακόμη και από ένα περιορισμένο πλήγμα στην συγκεκριμένη δραστηριότητα. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2018, επί συνολικού ονομαστικού ΑΕΠ στα 182 δισ. ευρώ, η συμμετοχή του τουριστικού προϊόντος ήταν 37,5 δισ ευρώ.

«Ο κορονοϊός αποτελεί ένα εξωγενές σοκ στον τομέα του τουρισμού και η πολύ μεγάλη εξάρτηση της χώρας από την τουριστική βιομηχανία, που ξεπερνά το 20% και είναι από τις υψηλότερες παγκοσμίως, θα αποτελέσει πλήγμα στην οικονομία, εφόσον συνεχίσει η εξάπλωση του ιού με επιταχυνόμενο ρυθμό», σημειώνει ο καθηγητής μακροοικονομικής στο Montpellier Businesss School. Και στέλνει το μήνυμα ότι οι τελευταίες εξελίξεις αποτελούν ένα ακόμη καμπανάκι ότι η χώρα πρέπει να αλλάξει παραγωγικό μοντέλο και να αναπτύξει τα πλεονεκτήματα της και σε άλλους τομείς, όπως η υγεία, η εκπαίδευση, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ώστε να πάψει να εξαρτάται τόσο καθοριστικά από την πορεία του τουρισμού. 

Ερωτηθείς για τις επιπτώσεις στην ναυτιλία, παραπέμπει στις πολυάριθμες συναλλαγές πλοίων ελληνικών συμφερόντων με κινεζικές επιχειρήσεις, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «εφόσον διατηρηθεί το momentum στην εξάπλωση του κορονοϊού (με την εξάπλωση να παραμένει γραμμικά αυξανόμενη), τίποτε δεν θα μείνει ανεπηρέαστο».

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:

- Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, της οποίας η οικονομία εξαρτάται τόσο πολύ από τον τουρισμό, τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στην φετινή ανάπτυξη ο αντίκτυπος από την εξάπλωση του κορονοϊού; 

Ο τουρισμός έχει άμεση ή έμμεση συμμετοχή πάνω από 20% στο ΑΕΠ της χώρας. Διότι στο άμεσο τουριστικό προϊόν, οφείλουμε να προσθέσουμε τα πολλαπλασιαστικά οφέλη (όπως αυτά προκύπτουν από μελέτες του ΙΟΒΕ και το ΚΕΠ). Μάλιστα το ποσοστό εξάρτησης του ΑΕΠ από τον τουρισμό βαίνει αυξανόμενο και είναι εξαιρετικά μεγάλο σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης, η συμβολή είναι μεγάλη σε διάφορες περιφέρειες της χώρας πλην των νησιών, ενώ στον τομέα απασχολείται μεγάλο ποσοστό του εργατικού μας δυναμικού και παρατηρείται σημαντική εσωτερική μετακίνηση πληθυσμού σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 

Ο κορονοϊός αποτελεί ένα εξωγενές σοκ στον τομέα του τουρισμού και η πολύ μεγάλη εξάρτηση της χώρας από την τουριστική βιομηχανία, που ξεπερνά το 20% και είναι από τις υψηλότερες παγκοσμίως, θα αποτελέσει πλήγμα στην οικονομία, εφόσον συνεχίσει η εξάπλωση του ιού με επιταχυνόμενο ρυθμό.

- Το ρωτώ γιατί σύμφωνα με εκτιμήσεις τουριστικών φορέων της Γαλλίας - δηλαδή σε μια χώρα όπου δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί κρούσματα- οι αφίξεις έχουν ήδη μειωθεί κατά 30%-40%. Στην Γαλλία όμως, ο τουρισμός δεν είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία στηρίζει τόσο πολλά πάνω του... 

Ακριβώς, είναι κάτι που αναφέρω συχνά. Η Ελλάδα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα και σε άλλους παραγωγικούς τομείς, πλην του τουρισμού και της ναυτιλίας, τομείς στους οποίους πράγματι σημειώνουμε επιτυχία. Έχουμε πλεονέκτημα στο γεωργικό τομέα και στη συσχετιζόμενη μεταποίηση που είναι πολύ μικρό ποσοστό του ΑΕΠ συγκριτικά με χώρες που θα έλεγε κανείς ότι δεν έχουν τόσο ποιοτικό προϊόν (πχ, Ολλανδία, Δανία). Έχουμε πλεονέκτημα σε εργατικό δυναμικό σοβαρού ανθρώπινου κεφαλαίου το οποίο δεν αξιοποιούμε, ιδιαίτερα στους τομείς της υγείας και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Έχουμε πλεονέκτημα γεωγραφικής θέσης στον τομέα των μεταφορών, στον τομέα της εκπαίδευσης (θα μπορούσαμε να εισάγουμε φοιτητές), στις τέχνες, κλπ. Ο τομέας του τουρισμού είναι περισσότερο ευάλωτος σε εξωγενή σοκ. Τα έχουμε καταφέρει (με τις όποιες ελλείψεις) αλλά θα πρέπει να αναπτύξουμε τα πλεονεκτήματά μας και στους άλλους τομείς.    

- Εκτός από τον τουρισμό υπάρχει και ο παράγοντας της ναυτιλίας, της οποίας η ετήσια συνεισφορά στο ΑΕΠ είναι 7%. Τι σημαίνει τυχόν εξάπλωση του ιού και αδυναμία συγκράτησης του μέσα στο επόμενο 2μηνο για ένα κλάδο όπου το χτύπημα είναι ήδη σοβαρό ; 

Η Κίνα και η Ελλάδα έχουν αναμορφώσει το χάρτη της συνεργασίας τους στο εμπόριο, τις επενδύσεις, τη γεωργία, τις επιστήμες και άλλους τομείς. Κομβικής σημασίας είναι ο τομέας της ναυτιλίας, στον οποίο η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος δύναμη, ενώ η Κίνα έχει δείξει τεράστιο ενδιαφέρον για τον κλάδο από το 2005 περίπου και έπειτα, με αυξήσεις στη συγκεκριμένη δραστηριότητα που υπερβαίνουν το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης. Εφόσον διατηρηθεί το momentum στην εξάπλωση του κορονοϊού (με την εξάπλωση να παραμένει γραμμικά αυξανόμενη), τίποτε δεν θα μείνει ανεπηρέαστο.

- Τελικά όλη αυτή η ασύμμετρη απειλή, πόσο θα μπορούσε να στοιχίσει στο φετινό στόχο για 2,8% ανάπτυξη;

Οι ειδικοί και οι διεθνείς οργανισμοί δεν μπορούν να είναι ακόμη σίγουροι για το αν το ευρωπαϊκό καλοκαίρι θα περιορίσει τον ιό. Αν σβήσει κατά το πρότυπο του ιού της γρίπης στο τέλος Μαρτίου, θα είμαστε εντάξει, με τις απώλειες να είναι περιορισμένες. Αν αποδειχθεί ισχυρός στην επίδραση της ζέστης και του φωτός, τότε μου έρχεται στο μυαλό η Κική Δημουλά όταν μιλούσε για την αλλαγή στην Κυψέλη και το φόβο.

Σκεφτείτε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2018, επί συνολικού ονομαστικού ΑΕΠ στα 182 δισ ευρώ, η συμμετοχή του τουριστικού προϊόντος ήταν 37,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή 20,6%. Άρα ακόμη και μια σχετικά μικρή μείωση στο προερχόμενο από τον τουρισμό ΑΕΠ κατά 5%, σημαίνει μια μείωση στο ελληνικό ΑΕΠ κατά 1,875 δισ. ευρώ. Δηλαδή μια μείωση της τάξης του 1% με βάση τα νούμερα που προανέφερα. Κάντε την απλή μέθοδο των τριών για να αλλάξετε το ποσοστό της μείωσης και βρείτε την επίδραση στην ελληνική οικονομία.