Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς μνημόνια;

Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς μνημόνια;

Της Κωνσταντίνας Κοτταρίδη*

Δέκα χρόνια κρίσης, οκτώ χρόνια μνημονίων! Τόσα χρόνια τα παιδιά έγιναν έφηβοι, τα νεογέννητα έγιναν παιδιά, οι έφηβοι ενήλικες και όλη η ζωή μας γυρνούσε γύρω από τα μνημόνια. Είχαμε κάποιους να κατηγορούμε για το μαύρο μας το χάλι, τους Ευρωπαίους εταίρους μας, το ΔΝΤ, τις τράπεζες, τα ξένα συμφέροντα, τον αχαλίνωτο καπιταλισμό. Είδαμε τους μισθούς και τις συντάξεις να πετσοκόβονται, είδαμε τους φόρους να παίρνουν την ανηφόρα, μάθαμε τον ΕΝΦΙΑ, γνωρίσαμε όλοι τον Γιάνη με ένα ν και την πρωτοποριακή γκαρνταρόμπα του, είχαμε τη «μεγάλη» εμπειρία των κεφαλαιακών ελέγχων που στηνόμασταν στην ουρά για 60 ευρώ και αναθεματίζαμε τον Ντράγκι που μας έκλεισε τις τράπεζες, μάθαμε για το Νομισματοκοπείο, βιώσαμε τον Νόμο Κατρούγκαλου που έφερε τα πάνω κάτω στον εργασιακό χώρο. Για όλα αυτά είχαμε κάποιους να βγάζουμε τα απωθημένα μας, να κατηγορούμε.

Και πάνω που τα είχαμε συνηθίσει όλα αυτά, λήγει και η τρίτη δανειακή σύμβαση. Πλέον, επίσημα, δεν έχουμε «μνημόνια». Αλλά οι νέοι μας και τα καλύτερα μυαλά μας εξακολουθούν να φεύγουν στο εξωτερικό, η φορολογία εξακολουθεί να είναι στα ύψη πνίγοντας κάθε επενδυτική πρωτοβουλία, τα πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν πάλι τη μπαχαλοποίηση που ζήσαμε κι εμείς ως φοιτητές, άνθρωποι καίγονται στις φωτιές σαν τα ποντίκια και πνίγονται στα νερά μιας καταιγίδας, η πρωτεύουσα βυθίζεται στο σκοτάδι, μαζί με αυτή και κάμποσα νησιά εν μέσω τουριστικής σεζόν, εγκληματίες βγαίνουν από τη φυλακή σαν κύριοι… Ποιους να κατηγορήσουμε τώρα; Πού θα ρίξουμε το ανάθεμα για την κακή μας μοίρα;

Τα μνημόνια τέλειωσαν (οριστικά;). Και τώρα τι θα κάνουμε; Πώς θα βαδίσουμε την επόμενη μέρα; Τουλάχιστον με τα μνημόνια ξέραμε ότι είχαμε να κάνουμε κάποια πράγματα -άσχετα αν αυτά εφαρμόζονταν ποτέ στην πράξη εκτός βέβαια από τις περικοπές μισθών και συντάξεων και την αύξηση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν άμεσο δημοσιονομικό αλλά και, σαφέστατα, κοινωνικό, αντίκτυπο.

Ποιος είναι λοιπόν ο οδικός χάρτης που έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 21η Αυγούστου; Όσοι έχουν εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα, γνωρίζουν καλά ότι υπάρχει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα δράσεων, διαφορετικά, η οποιαδήποτε επιχείρηση εκτοπίζεται από τον ανταγωνισμό και βγαίνει εκτός αγοράς. Το μόνο χρονοδιάγραμμα που έχει πέσει στην αντίληψή μου για τη χώρα είναι τα ήδη ψηφισμένα μέτρα που πρέπει να υλοποιηθούν, όπως π.χ. η περαιτέρω περικοπή των συντάξεων, τα πρωτογενή πλεονάσματα που πρέπει να πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, τα 99 χρόνια της δημόσιας περιουσίας στο Υπερταμείο και οι προγραμματισμένοι έλεγχοι από πλευράς των εταίρων μας για τα συμφωνηθέντα. Κάτι ακούω και για τον χρόνο των εκλογών αλλά σε αυτό δεν υπήρχε ποτέ ουσιαστικός προγραμματισμός. Αν αυτό ήταν χρονοδιάγραμμα επιχείρησης, σας διαβεβαιώ, θα είχε πέσει έξω. Δεν απέχουμε πολύ από αυτό, το κράτος βαδίζει με τον αυτόματο πιλότο και ήδη τα συμβάντα που λαμβάνουν χώρα δείχνουν έντονα σημάδια κράτους σε αποσύνθεση.

Η χώρα έχει ανάγκη από σχέδιο ρεαλιστικό, σύγχρονο με σαφή χρονοδιαγράμματα και δράσεις και, ασφαλώς, ουσιαστική επιτήρηση, όχι από τους εταίρους μας ή το ΔΝΤ, αλλά από εμάς τους ίδιους. Μόνο έτσι θα γίνουμε καλύτεροι, μόνο έτσι θα ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των επενδυτών και θα βελτιώσουμε τους θεσμούς μας, μόνο έτσι θα αυξήσουμε την παραγωγικότητά μας και θα ανακάμψουμε ουσιαστικά. Οτιδήποτε άλλο είναι απλώς «ανεμομαζέματα, διαβολοσκορπίσματα».

*Η Κωνσταντίνα Κοτταρίδη είναι αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πειραιώς