Η κυβέρνηση, ο ESM και οι αγορές

Τις τελευταίες ημέρες έχει κατακλυστεί το διαδίκτυο από άρθρα και αναλύσεις, που αναφέρονται στις «λανθασμένες» εκτιμήσεις στις οποίες προβαίνουν τα στελέχη της κυβέρνησης για το μέγεθος της κρίσης, αλλά και στην «λανθασμένη» τακτική, που ακολουθείται από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης στα πλαίσια της ευρωπαϊκής αντιμετώπισης της νέας οικονομικής κρίσης λόγω της πανδημίας.

Φαντάζομαι ότι για όλους εμάς είναι ενδιαφέρον να γράφουμε για τις ορθές οικονομικές πολιτικές που πρέπει να ασκηθούν, για τις βέλτιστες μεθόδους που πρέπει να ακολουθηθούν και για την ακρίβεια των δεδομένων τα οποία με θρησκευτική ευλάβεια επεξεργαζόμαστε. Ταυτόχρονα είναι επώδυνο, να παρατηρούμε ότι όλα όσα αναλύουμε ή προτείνουμε, όσα φωτίζουμε και για όσα διερωτώμεθα, δεν αποτελούν μέρος του διαλόγου και της επεξεργασίας σε κυβερνητικό επίπεδο. Είναι όμως έτσι; Είναι δυνατόν η κυβέρνηση να μην γνωρίζει; Μήπως εμείς μένουμε στην οικονομική ανάλυση, ενώ η κυβέρνηση εκ των πραγμάτων κάνει πολιτική διαχείριση;

Σύμφωνα με τις τελευταίες αποφάσεις του Eurogroup, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξασφαλίσει από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), μια προληπτική γραμμή ύψους περίπου 3,8 δισ., με επιτόκιο της τάξης του 0,1%. Η γραμμή αυτή έχει δυο προϋποθέσεις και μια διαβεβαίωση.

Η πρώτη προϋπόθεση, είναι ότι η χρήση των κεφαλαίων θα κατευθυνθεί αποκλειστικά και μόνο για τη χρηματοδότηση δαπανών, που σχετίζονται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο με την πανδημία. Ο όρος «έμμεσος», μένει να διευκρινιστεί, καθώς βρίσκεται στο πεδίο των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ιταλική και Ολλανδική πλευρά, γύρω από τις οποίες έχουν συσπειρωθεί ο Νότος και ο Βοράς, αντίστοιχα.

Η δεύτερη προϋπόθεση, είναι ότι αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο θα συνοδεύεται από ένα μηχανισμό παρακολούθησης κατά τη περίοδο της αποπληρωμής του.

Η διαβεβαίωση, που έχει δοθεί από τον Κλάους Ρέγκλινγκ είναι, ότι δεν θα υπάρχουν οποιασδήποτε μορφής δεσμεύσεις και ελεγκτικοί μηχανισμοί τύπου «Τρόικα», τόσο για την εκταμίευση όσο και για την χρήση των κεφαλαίων, στους προσδιοριζόμενους στόχους.

Όμως η προσφυγή στον ESM, παραπέμπει σε κάτι που έχει αφήσει καλώς ή κακώς, αρνητικά συναισθήματα και αρνητική φόρτιση στους Έλληνες πολίτες. Ας μην λησμονούμε ότι η πολυδιαφημισμένη -από την κυβέρνηση Τσίπρα – Καμένου-, πανηγυρική έξοδος από τα μνημόνια στο δεύτερο εξάμηνο του 2018, έχει περάσει σε μεγάλο βαθμό, ως τέτοια στη συνείδηση των πολιτών.

Και παρ’ όλο που η προσφυγή στον ESM, δεν έχει σχέση ούτε με Μνημόνιο, ούτε με Τρόικα, ούτε με θεσμούς, παρατηρούμε ότι η κυβέρνηση δεν δείχνει ιδιαίτερη θέρμη στο κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, υπολογίζοντας προφανώς τις δυνητικές αντιδράσεις και τις ελλοχεύουσες εντάσεις. Ίσως και να περιμένει να δει πρώτα τις κινήσεις της Ιταλίας και του υπόλοιπου Νότου προς αυτήν την κατεύθυνση, γεγονός που θα προσδώσει άλλη δυναμική, άλλη βαρύτητα και άλλη πολιτική κάλυψη στο εγχείρημα.

Διαρροές από το κυβερνητικό στρατόπεδο, αναφέρονται με μεγαλύτερη σιγουριά σε μια διπλή, εκ νέου προσφυγή στις αγορές χρέους, όπως έγινε προ καιρού. Τα ποσά που θα αναζητηθούν σε δυο φάσεις ανέρχονται αθροιστικά στα 8 δισ., πιθανότατα μέσω 10ετών εκδόσεων ομολόγων με επιτόκια γύρω στο 2%. Η διαφορά των δύο εναλλακτικών, ανάμεσα στο 0,1% και στο 2%, δεν μπαίνει καν σε σύγκριση με όρους καθαρά οικονομικούς, διότι το κόστος εξυπηρέτησης και μόνο, δρα καταλυτικά ως κριτήριο απόφασης.

Και καλά εμείς, οι «μενουμευρωπάκηδες», οι «μνημονιακοί», οι «δουνουτάκηδες», τα μέλη της «πέμπτης φάλαγγας» που ήμασταν πάντα με την λογική των αριθμών και την αλήθεια της οικονομίας, παραμένουμε μονότονοι, συνεπείς και αντιδημοφιλείς, με όσα πιστεύουμε.

Εκεί που πραγματικά βγαίνεις από τα ρούχα σου, είναι όταν διαβάζεις στον φιλοσυριζαϊκό οικονομικό και πολιτικό τύπο, καταγγελίες εναντίον της κυβέρνησης που κατηγορείται ότι επιλέγει «το 10ετές ομόλογο, αντί δανεισμού από τον ESΜ, με 20πλάσιο κόστος» και που «προτιμά να δανειστούμε ακριβά από την αγορά και να μην προσφύγει στο Μηχανισμό Σταθερότητας»! Και όλα αυτά την ίδια στιγμή που ο Σύριζα κατηγορεί την κυβέρνηση ότι μας οδηγεί εκ νέου σε νέα μνημόνια, σε πολιτικές υποτέλειας και φτωχοποίησης.

Με όρους οικονομίας και μαθηματικών η προσφυγή στον ESM είναι προτιμητέα. Ίσως με όρους πολιτικούς, η προσφυγή στις αγορές να είναι πιο εύπεπτη. Όμως όταν έρθει η στιγμή του λογαριασμού της αποπληρωμής των τόκων, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα βαρυστομαχιάσουμε όλοι μαζί.

* Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.

** Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.