Η αυτοπεποίθηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας

Από προχθές, οι μουσουλμάνοι Έλληνες πολίτες, αλλά και οι μουσουλμάνοι επισκέπτες και φιλοξενούμενοι της χώρας μας διαθέτουν στον Βοτανικό έναν νομίμως λειτουργούντα χώρο λατρείας.

Η έναρξη λειτουργίας του τζαμιού στον Βοτανικό έτυχε βεβαίως να συμπέσει με την επίθεση του ισλαμιστή τρομοκράτη στη Βιέννη. Κάποιοι έσπευσαν να διακρίνουν μια κάποια τραγική ειρωνεία, ή και πιο ανοιχτά να αποφανθούν ότι η Ελλάδα κινείται στη λάθος κατεύθυνση, καθώς κατά τη γνώμη τους - κι εδώ μεταφέρω πράγματα που έχουν όντως ειπωθεί και γραφτεί - θα έπρεπε μέχρι και να απαγορεύσουμε ρητά την εγκατάσταση μουσουλμανικής πίστης ανθρώπων στη χώρα μας.

Υπάρχει όντως μια τραγική ειρωνεία εδώ, όχι όμως αυτή που διακρίνουν οι παραπάνω σχολιαστές: Είναι το γεγονός ότι αυτοί μέσα στο μένος τους φαίνεται να ζητούν από τη χώρα μας πάνω-κάτω να μιμηθεί αυτά που κάνει σήμερα η Τουρκία του Ερντογάν: να κλείνουμε δηλαδή αντί να ανοίγουμε χώρους λατρείας θρησκειών πέραν της επικρατούσας, να καταστρέφουμε ή να βεβηλώνουμε αλλόθρησκα αρχιτεκτονικά και ιστορικά μνημεία, να εκφράζουμε την κυρίαρχη εθνική και θρησκευτική μας ταυτότητα με τρόπο επιθετικό και μισαλλόδοξο. Να γίνουμε με άλλα λόγια ο οιονεί χριστιανικός αντικατοπτρισμός του ερντογανισμού.

Ως προς το επιχείρημα του γιατί αυτή η στάση δεν είναι χριστιανική, το αφήνω στους αρμοδιότερους, φωτισμένους εκείνους ιεράρχες μας που δεν πέφτουν στην παγίδα του μίσους και μας θυμίζουν την πραγματική διδασκαλία του Χριστού.

Ως προς το επιχείρημα του γιατί αυτή η στάση δεν αρμόζει στις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες, πιστεύω πως ούτε κι εδώ χρειάζεται να μακρηγορήσει κανείς. Οι δημοκρατίες μας βασίζονται σε μια ισχυρή, όσο και ευαίσθητη σύνθεση: Από τη μία πλευρά, στην προσήλωση των πολιτειών μας στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες. Από την άλλη, στην αποφασιστική αντιμετώπιση όσων με τις πράξεις τους υπονομεύουν τη δημοκρατία - και μόνο εκείνων.

Η φιλελεύθερη δημοκρατία δεν μπορεί παρά να έχει αυτοπεποίθηση. Όσοι δολοφονούν γιατί ένα σκίτσο τους προσέβαλε, αλλά και όσοι δήθεν στο αντίρροπο άκρο προτείνουν να υιοθετήσουμε σκοτεινά μονοπάτια συλλογικής ευθύνης, ξεκινούν από την ίδια βασική παραδοχή: Ότι οι αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι πλέον παρωχημένες και πρέπει να αντικατασταθούν από κάτι το αυταρχικότερο.

Απέναντι σε όλα αυτά, οι φίλοι της ελευθερίας υπογραμμίζουμε εμφατικά ότι οι φιλελεύθερες δημοκρατίες οφείλουν να υπερασπιστούν δυναμικά την ύπαρξή τους. Οφείλουν να αποδείξουν στην πράξη ξανά το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της ελευθερίας έναντι κάθε άλλης θεσμικής διαρρύθμισης. Και οφείλουν αυτό να το κάνουν προς κάθε κατεύθυνση.

Προσωπικά, εύχομαι οι θρησκευόμενοι μουσουλμάνοι συμπολίτες και συνάνθρωποί μου να χαρούν το νέο τζαμί που από προχθές έχουν στη διάθεσή τους στην Αθήνα. Η ανεξιθρησκεία είναι από τους βασικούς πυλώνες της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Και αν μεταξύ των ανθρώπων αυτών υπάρχουν και κάποιοι φανατικοί που ζητούν να υπονομεύσουν τη δημοκρατία εντός της οποίας βρέθηκαν, η Ελλάδα διαθέτει τους δημοκρατικούς, τους φιλελεύθερους, τους θεσμικούς τρόπους να τους εντοπίσει και να τους σταματήσει. Δύσκολο; Μπορεί. Όμως είναι ζήτημα επιβίωσης της ίδιας της δημοκρατίας μας. 

Απέναντι στους οπαδούς του αυταρχισμού της μίας ή της άλλης απόχρωσης, το μονοπάτι της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι και σαφές, και πλατύ και καλά φωτισμένο. Ας το ακολουθήσουμε με αυτοπεποίθηση και χωρίς πισωγυρίσματα.